Klasztor paulinów w Pińczowie

Klasztor popauliński w Pińczowie
Zabytek: nr rej. A-1 z 31.01.2002 r.[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Miejscowość

Pińczów

Adres

ul. Józefa Piłsudskiego 2a

Styl architektoniczny

wczesny barok

Ukończenie budowy

połowa XV wieku

Ważniejsze przebudowy

1 połowa XVII wieku

Pierwszy właściciel

Paulini

Kolejni właściciele

rodzina Oleśnickich, Paulini, rząd Królestwa Polskiego

Obecny właściciel

Miasto i gmina Pińczów

Położenie na mapie Pińczowa
Mapa konturowa Pińczowa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klasztor popauliński w Pińczowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Klasztor popauliński w Pińczowie”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Klasztor popauliński w Pińczowie”
Położenie na mapie powiatu pińczowskiego
Mapa konturowa powiatu pińczowskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Klasztor popauliński w Pińczowie”
Położenie na mapie gminy Pińczów
Mapa konturowa gminy Pińczów, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Klasztor popauliński w Pińczowie”
Ziemia50°31′14,1″N 20°31′40,6″E/50,520583 20,527944

Klasztor paulinów w Pińczowie – dawny budynek klasztorny, zwany Belwederem, znajdujący się w Pińczowie, w województwie świętokrzyskim.
Klasztor wraz z ogrodem został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa świętokrzyskiego.

Historia

Dokładna data budowy klasztoru nie jest znana. Kardynał Zbigniew Oleśnicki sprowadził paulinów do Pińczowa w 1436 roku, a 3 października 1449 wystawił ze swoim bratem Janem dokument fundacyjny klasztoru.

W 1550 Mikołaj Oleśnicki wypędził paulinów z Pińczowa, kościół popauliński zamienił na zbór a w budynku klasztornym umieścił gimnazjum pińczowskie. Po rekatolicyzacji Pińczowa pod koniec XVI wieku paulini powrócili do miasta i w 1 połowie XVII wieku dokonali gruntownej przebudowy klasztoru. Pod koniec XVIII wieku budynek klasztorny podupadł i za sprawą Hugona Kołłątaja paulini utracili klasztor. W 1800 na krótki czas odzyskali budynek, który po kasacie zakonu w 1819 przeszedł na własność rządu Królestwa Polskiego. W latach 1864–1939 budynek pełnił rolę sądu, więzienia i magazynu. W latach 1924–1929 wymieniono pierwotny dach gontowy na blaszany. W 1956 roku rozpoczęto gruntowny remont klasztoru adaptując go na potrzeby Muzeum Regionalnego w Pińczowie[2], Pińczowskiego Samorządowego Centrum Kultury[3] oraz kina Belweder[4]. W 1962 roku podjęto prace związane z odtworzeniem detali architektonicznych.

Architektura

Klasztor zbudowany jest na planie prostokąta z prostokątnym wirydarzem pośrodku, w swojej obecnej formie wczesnobarokowy z zachowanymi znacznymi fragmentami murów gotyckich z połowy XV w. W krużgankach zachowały się na ścianach ślady ozdobnej kamieniarki z okresu gotyku i renesansu; pomieszczenia posiadają sklepienia kolebkowo - krzyżowe. Pod głównym gzymsem obiega cały budynek sgraffitowy fryz z połowy XVII w. Do klasztoru prowadzi portal zwieńczony tympanonem z kartuszem kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. Na północnej ścianie dziedzińca znajduje się zegar słoneczny z 1723 roku.

Przypisy

Bibliografia

  • Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom 3, Województwo kieleckie, zeszyt 9, Powiat pińczowski, Warszawa 1961.
  • A. Dziubiński, Przechadzka po Pińczowie, Pińczów 1999.
  • Jan Wiśniewski, Historyczny opis kościołów, miast, zabytków i pamiątek w pińczowskim, skalbmierskim i wiślickim, Mariówka 1927.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.