Kołpaczek ostrowierzchołkowy

Kołpaczek ostrowierzchołkowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	Galeropsidaceae
Rodzaj	kołpaczek
Gatunek	kołpaczek ostrowierzchołkowy
	Nazwa systematyczna
	Panaeolus acuminatus (Schaeff.) Quél.; Hyménomycètes: 621 (Alençon, 1874)

Kołpaczek ostrowierzchołkowy (Panaeolus acuminatus (Schaeff.) Quél.) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Panaeolus, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go Jacob Christian Schaeffer (jako Agaricus acuminatus) w czwartym tomie „Fungorum qui in Bavaria et Palatinatu” z 1774 r. Do rodzaju Panaeolus przeniósł go Lucien Quélet w „Hyménomycètes” z 1887 r.^[1]

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

Agaricus acuminatus Schaeff. 1774
Agaricus caliginosus Jungh. 1830
Agaricus carbonarius Batsch 1783
Coprinarius acuminatus (Schaeff.) Quél. 1886
Coprinarius caliginosus (Jungh.) Quél. 1886
Panaeolus caliginosus (Jungh.) Gillet 1878
Stropharia acuminata (Scop.) Murrill 1922

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003 r., Stanisław Domański w 1955 r. opisywał ten gatunek pod nazwą kołpaczek stożkowaty^[3].

Morfologia

Kapelusz

O pokroju stożkowatym, parabolicznym lub dzwonkowatym, średnicy 1–3 (do 4) cm, barwy ciemnoczerwono-brązowej lub czarno-brązowej, czasami szaro-brązowawej, higrofaniczny, blaknący. Pokryty suchą, nagą, komórkową skórką bez pozostałości osłony^[4].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki przyrośnięte do trzonu, o regularnej tramie, u dojrzałych owocników czarniawe, niejednolicie zabarwione, plamiste z powodu niejednoczesnego dojrzewania zarodników^[4].

Trzon

Barwy czerwono-brązowej lub czarno-brązowej, często długi, cienki i prosty, na powierzchni białawo oszroniony^[4]

Zarodniki

Silnie spłaszczone, o wymiarach 13–15 × 9–11 × 7–8 μm i gładkiej powierzchni, z porą rostkową. Wysyp zarodników czarny^[4].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie w Ameryce Północnej, Europie, Afryce i Australii^[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski opisano liczne jego stanowiska^[3].

Grzyb naziemny, saprotrof. Rozwija się na nawożonych odchodami glebach, na polach, pastwiskach i przydrożach, niekiedy także w lasach. Owocnikowanie trwa od maja do października, owocniki wyrastają przeważnie pojedynczo^[4].

Przypisy

1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
1 2 WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 485, ISBN 83-89648-09-1 .
1 2 3 4 5 E.E. Gerhardt E.E., Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .
↑ Występowanie Panaeolus acuminatus na świecie (mapa) [online], Discover Life Maps [dostęp 2016-01-10] .

[if-1] 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).

[sf-2] Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).

[check-3] 1 2 WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 485, ISBN 83-89648-09-1 .

[ger-4] 1 2 3 4 5 E.E. Gerhardt E.E., Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .

[disc-5] Występowanie Panaeolus acuminatus na świecie (mapa) [online], Discover Life Maps [dostęp 2016-01-10] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]