Kościół św. Jana Chrzciciela w Pieniążkowie
| kościół parafialny | |||||||||||||||
![]() Widok od strony wieży | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Adres |
Pieniążkowo 13A, 83-140 Pieniążkowo | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Gniew ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego ![]() | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu tczewskiego ![]() | |||||||||||||||
Kościół św. Jana Chrzciciela w Pieniążkowie – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (diecezja pelplińska) zlokalizowany w miejscowości Pieniążkowo (województwo pomorskie) na Kociewiu.
Historia
Obiekt wzniesiono w latach 1590-1593 w stylu późnogotyckim[1] z inicjatywy Jana Oleskiego, dziedzica Ostrowitego[2]. Konsekrował go biskup włocławski, Hieronim Rozdrażewski[3] 29 września 1593[2].
Poważne remonty kościół przeszedł w latach 1879, 1903, 1953, 1973–1975, 1988–1993, 2017–2023. Najważniejsza przebudowa miała miejsce w 1879. Dobudowano wówczas od północy zakrystię, przebudowano kruchtę od południa oraz nadano szczytom ścian i wieży charakter neogotycki[4]. Świątynia została wpisana do rejestru zabytków województwa pomorskiego 13 lipca 1936, natomiast jej otoczenie 8 sierpnia 1996[2].
W XIX wieku przy kościele działało Bractwo Świętych Aniołów Stróżów[3].
Architektura i wyposażenie
Świątynia jest murowana, ceglana, z drewnianymi stropami i więźbą dachową, kryta dachówką. Ma powierzchnię 176 m²[5]. Elewacja nawy i wieży ożywiona tynkowanym płycinami, dachy nawy i wieży są przesłonięte schodkowymi szczytami ze sterczynami, pięcioboczne prezbiterium pokryte jest wielopołaciowym dachem[6].
Wyposażenie jest barokowe, choć niektóre elementy są wcześniejsze. Należy doń m.in. płyta nagrobna Jerzego i Zofii Oleskich o cechach gotyckich. Wyrzeźbił ją prawdopodobnie gdański artysta, Willem van den Blocke. Krucyfiks pochodzi z przełomu XIV i XV wieku[1].
Otoczenie
Kościołowi towarzyszą dwa budynki: dawny szpital dla ubogich z 1853[4] oraz plebania z 1864[7]. Całość stanowi jednolity zespół architektoniczny[4].
Galeria
Widok od prezbiterium_(11).jpg)
Przypisy
- 1 2 Jarosław Ellwart, Kociewie i Bory Tucholskie: przewodnik turystyczny, Wyd. 7, Gdynia: Wydawnictwo Region, 2009, s. 43, ISBN 978-83-7591-092-6 [dostęp 2023-10-25].
- 1 2 3 Parafia pw. Świętego Jana Chrzciciela w Pieniążkowie [online], Portal internetowy Diecezji Pelplińskiej, 4 marca 2021 [dostęp 2023-10-25] (pol.).
- 1 2 Jan Wiśniewski, Bractwo Świętych Aniołów Stróżów w Pieniążkowie w latach 1763-1854, „Studia Elbląskie” (10), 2009, s. 7.
- 1 2 3 Dorota Hryszkiewicz, Beata Jakubowska, karta zabytku (szpital dla ubogich) [online], Zabytek.pl.
- ↑ karta zabytku [online], Zabytek.pl.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 340, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Dorota Hryszkiewicz, Beata Jakubowska, karta zabytku (Plebania), „Zabytek.pl”.
_(6).jpg)
_location_map.png)


