Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Dąbczu
 nr rej. 518/Wlkp/A z 25.03.1970 i z 18.06.2007 | |||||||||
| kościół parafialny | |||||||||
_ID_652770.jpg) Widok ogólny | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie gminy Rydzyna _location_map.png) | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||
Położenie na mapie powiatu leszczyńskiego  | |||||||||
 51°49′18,6″N 16°39′17,3″E/51,821833 16,654806 | |||||||||
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Dąbczu – parafialny kościół rzymskokatolicki zlokalizowany w Dąbczu (powiat leszczyński, województwo wielkopolskie). Został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 518/Wlkp/A z 25 marca 1970 i z 18 czerwca 2007[1].
Historia
Pierwszy kościół istniał we wsi najprawdopodobniej w XIII wieku (być może już w XII wieku[2]). Do 1410 przy kościele tym funkcjonowała parafia (w 1391 wymieniono proboszcza). W latach 1510–1976 była to świątynia filialna należąca do parafii w Rydzynie. Obecny kościół w konstrukcji szachulcowej (wypełnienie z gliny i cegieł, tynkowany) pochodzi z lat 1666-1668[3][4] i stoi w miejscu obiektu XIV-wiecznego[2]. Wzniesiony został z inicjatywy proboszcza Wawrzyńca Wieczorkowskiego, który założył też przykościelny cmentarz[5].
W latach 1970-1971[4] przeprowadzono kapitalny remont obiektu. Osadzono go m.in. na nowych, podwyższonych fundamentach[3]. Wymieniono wówczas drewniane elementy konstrukcji ścian, które na nowo wypełniono, a także wymieniono szalowanie ścian wieży. W części wewnętrznej usunięto tynki z polichromiami (uznano je za nieposiadające wartości zabytkowej)[5].
Architektura
Kościół stoi na placu w kształcie klina. Jest świątynią jednonawową (na planie prostokąta), orientowaną, z prezbiterium od wschodu, dwukondygnacyjną wieżą konstrukcji słupowej na planie kwadratu od zachodu i kruchtą na planie kwadratu od południa. Nawę i niższe oraz węższe prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe. Wieżę przykrywa dach namiotowy z obeliskiem, kulą i krzyżem. Dachy pokryte są gontem, a kalenica drewnianymi gąsiorami. Otwory okienne są prostokątne i kwadratowe[5].
Wnętrze i wyposażenie
Wnętrze kościoła kryte jest stropem, a ściany w większości obite deskami. Węższe od nawy prezbiterium, wydzielone od niej dwoma stopniami, oddzielone jest prostokątnym otworem z nową belką i wpisanym w niego łukiem tęczowym. Chór muzyczny od zachodu wsparty jest na dwóch słupach[5].
Do najcenniejszego wyposażenia świątyni należą:
- ołtarz główny z końca XVI wieku w stylu późnorenesansowym (obrazy Chrystusa przy słupie lub Chrystus u słupa[3] w centrum z 1591[3][4] i Zdjęcie z Krzyża z drugiej połowy XVII wieku),
- rokokowa ambona z mniej więcej połowy XVIII wieku, na ścianie tęczowej - pochodzi z nieistniejącego kościoła w Kłodzie[3][5],
- prospekt organowy (późny barok) z początku XVIII wieku[5] (1704[2]),
- chrzcielnica (wczesny barok), około połowy XVII wieku[3].
Otoczenie
Obiekt otacza drewniane ogrodzenie na podmurówce. Wewnątrz znajduje się cmentarz i ścieżka procesyjna[5].
Galeria
.jpg)
Widok od strony prezbiterium.jpg)
Detal konstrukcyjny
Przypisy
- ↑ WWKZ, rejestr zabytków nieruchomych, s. 105
- 1 2 3 Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Dąbczu, tablica informacyjna in situ
- 1 2 3 4 5 6 Maria Zielińska, Słownik krajoznawczy Wielkopolski, wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Nauk. PWN, 1992, s. 44, ISBN 83-01-10630-1, OCLC 27642724 [dostęp 2020-06-30].
- 1 2 3 Franciszek Jaśkowiak, Wielkopolska, wyd. 1, Warszawa: Sport i Turystyka, 1989, s. 392-393, ISBN 83-217-2497-3, OCLC 21032370 [dostęp 2020-06-30].
- 1 2 3 4 5 6 7 Kościół par. pw. św. Katarzyny, Dąbcze - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-06-30] (pol.).