Kościół św. Krzysztofa w Złotym Stoku
 nr rej. A/5198/398 z dnia 24.11.1956 | |||||||||||||||||
| kościół ob. sala wystawiennicza | |||||||||||||||||
 widok ogólny | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Złotego Stoku  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Złoty Stok _location_map.png) | |||||||||||||||||
 50°26′33,67″N 16°52′24,55″E/50,442686 16,873486 | |||||||||||||||||
Kościół św. Krzysztofa w Złotym Stoku – dawna świątynia ewangelicka znajdująca się w mieście Złoty Stok, w województwie dolnośląskim.
Kościół wpisany do rejestru zabytków: kościół ewangelicki, ob. hala sportowa, XVI, XVIII, nr rej.: A/5198/398 z 24.11.1956[1].
Historia
Przekazy kronikarskie mówią o istnieniu budowli w tym miejscu, już w XIII wieku. Określana była wtedy jako wieża wartownicza. W XIV jako kościół miejski[2]. W dzisiejszej formie została wzniesiona w 1515 r. W 1638 roku budynek całkowicie spłonął i wkrótce został odbudowany w niezmienionym kształcie[3]. Kościół został przebudowany w XVIII i XIX wieku, w 1945 roku został uszkodzony[3]. Po 1945 roku świątynia była nieużytkowana, w latach 90. XX wieku adaptowano ją na halę sportową[3][4]. W 2020 roku rozpoczął się remont, który skończył się w 2022 roku[5]. Wtedy została mu nadana funkcja kulturalno-turystyczna, którą posiada do dziś.
Architektura
Jest to budowla orientowana, posiadająca jedną nawę oraz trójbocznie zamknięte prezbiterium, od stromy zachodniej znajduje się czworoboczna wieża ozdobiona portalem z głównym wejściem zwieńczonym półkoliście[3]. Nad łukiem centralnie data 1545 i dwa herby: księstwa ziębicko-oleśnickiego (L) i Złotego Stoku (P)[6]W kruchcie za nim znajdują się epitafia z XVI w. Nawa nakryta była dawniej drewnianym stropem, natomiast prezbiterium sklepieniem sieciowym[7]. Do kościoła dostawiona jest zakrystia z emporą na piętrze, przykryta sklepieniem krzyżowo-żebrowym[3]. Do zakrystii i na emporę prowadzą późnogotyckie, ostrołukowe portale[3].
Galeria
.jpg)
Widok z południa, po prawej dawna mennica
Portal
Wieża
Widok od boku
Fragment ryciny F.B Wernera przedstawiający kościół w XVIII wieku
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 302 [dostęp 2025-04-26].
- ↑ Piotr Romanowski, Elżbieta Szumska, Złoty Stok: podróż przez historię pięknego miasta w górach, Złoty Stok: Usługi Turystyczne "Aurum" Elżbieta Szumska, 2014, ISBN 978-83-940141-1-7 [dostęp 2023-08-22].
- 1 2 3 4 5 6 Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 264. ISBN 83-85773-01-0.
- ↑ Jerzy Kwiatek: Urokliwy świat małych miasteczek. Warszawa: Sport i Turystyka - Muza SA, 2002, s. 58. ISBN 83-7200-965-1.
- ↑ Portal, Złoty Stok. Były kościół po rewitalizacja ściągnie jeszcze więcej turystów [online], Zabkowice.pl [dostęp 2023-04-09] (pol.).
- ↑ Kościół św. Krzysztofa.Evangelische Kirche. polska-org.pl. [dostęp 2023-04-15]. (pol.).
- ↑ Zabytki miejscowości dolnośląskich: litera Z. Zabytki w Polsce. [dostęp 2017-03-24].
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 17: Góry Złote. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-01-0.