Kościół św. Marii w Petersburgu

Kościół św. Marii w Petersburgu

церковь Святой Марии

Państwo	Rosja
Miejscowość	Petersburg
Adres	ul. Bolszaja Koniuszennaja 8a
Wyznanie	ewangelickie
Kościół	Ewangelicko-Luterański Kościół Ingrii
Historia Data rozpoczęcia budowy 1803 Data zakończenia budowy 1805 Data poświęcenia 1805 Data zamknięcia 1938 Data reaktywacji 1990
Dane świątyni Styl empire Świątynia • liczba wiernych 2400 osób
Położenie na mapie Petersburga Kościół św. Marii w Petersburgu
Położenie na mapie Rosji Kościół św. Marii w Petersburgu
59°56′17″N 30°19′25″E/59,938056 30,323611
Strona internetowa

Kościół św. Marii (ros. Церковь Святой Марии – Cerkow’ Swiatoj Marii, fiń. Pyhän Marian kirkko) – luterański kościół w Petersburgu, główna świątynia Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Ingrii. Wzniesiony w latach 1803-1805, jest historycznie związany ze społecznością fińską w Petersburgu i nazywany jest też kościołem fińskim. Znajduje się w historycznym centrum Petersburga, przy ul. Bolszej Koniuszennej.

Od 1710 r. w Petersburgu funkcjonowała szwedzko-fińska parafia luterańska^[1]. Według innego źródła zaczęła ona działać jeszcze w 1703 r., rok po tym, gdy Piotr I pozwolił ewangelikom augsburskim swobodnie wyznawać w Rosji swoją wiarę^[2]. W 1745 r. wierni fińscy odeszli ze wspólnoty, zakładając własną. W 1767 r. fińscy luteranie otrzymali na swój użytek drewniany kościół, z którego korzystali wcześniej wspólnie ze Szwedami, ci zaś zbudowali nowy kościół św. Katarzyny^[1].

Niezamożna fińska parafia dopiero na początku XIX w. była w stanie sfinansować budowę nowej, kamiennej świątyni^[1]. Kościół został wzniesiony w latach 1803-1805 według projektu Gottlieba Christiana Paulsena^[3]. Budowlę konsekrowano 12 grudnia 1805 r. w dniu urodzin cara Aleksandra I^[1].

W II poł. XIX w. parafia fińska podjęła zbiórkę funduszy na budowę nowego kościoła, powstał też jego projekt, jednak nie zgromadzono odpowiedniej sumy pieniędzy i planowana świątynia w Dzielnicy Wyborskiej, niedaleko Dworca Fińskiego, nigdy nie powstała^[1].

W końcu XIX w. fińska parafia ewangelicko-augsburska w stolicy Rosji liczyła ok. 17 tys. członków^[2].

W grudniu 1938 r. władze radzieckie zamknęły kościół. Świątynię oraz parafialną kamienicę przekazano w użytkowanie Ermitażu. Kościół przebudowano na trójkondygnacyjny internat, w którym zamieszkiwali pracownicy muzeum^[1][3][2]. Do Ermitażu trafiły również elementy wyposażenia świątyni^[2]. W 1970 r. budowlę zaadaptowano na Dom Przyrody^[3].

W 1990 r. część budynku została zwrócona Ewangelicko-Luterańskiemu Kościołowi Ingrii, który natychmiast przywrócił obiekt do użytku liturgicznego. W latach 1999-2002 kościół, który po latach nieużytkowania zgodnie z przeznaczeniem był w złym stanie technicznym^[2], był remontowany. 19 maja 2002 r. kościół został powtórnie konsekrowany^[1].

Kościół został wzniesiony w stylu empire. Na jego elewacji znajduje się portyk z czterema kolumnami w stylu toskańskim^[1]. Na skrajach fasady umieszczono nisze z posągami apostołów Piotra i Pawła^[1]. Fasada budynku była przebudowywana w II poł. XIX w., według projektu Leontija Benois^[1]. Wówczas posągi zastąpiono kamiennymi wazami^[3]. W1871 r.pod kierunkiem Karla Andersona przeprowadzono również gruntowną przebudowę wnętrz kościoła^[3]. Po przebudowie kościół był dostosowany do równoczesnego udziału 2400 wiernych w nabożeństwie^[2].