Kościół św. Wawrzyńca we Wrocławiu-Żernikach

Kościół Świętego Wawrzyńca

nr rej. A/293/131 z dnia 15.02.1962[1]
kościół parafialny
widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Wawrzyńca
Wezwanie	św. Wawrzyńca
Wspomnienie liturgiczne	10 sierpnia
Historia Data zakończenia budowy 1400 Aktualne przeznaczenie Archidiecezja wrocławska Data zniszczenia • przez 1945 działania wojenne Data odbudowy 1947-1950
Dane świątyni Styl gotycki Świątynia • materiał bud. • cegła Ołtarz • liczba ołtarzy 3 Liczba naw 1
Położenie na mapie Wrocławia Kościół Świętego Wawrzyńca
Położenie na mapie Polski Kościół Świętego Wawrzyńca
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Kościół Świętego Wawrzyńca
51°07′23,01″N 16°55′15,08″E/51,123058 16,920856

Kościół Świętego Wawrzyńca – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Wrocław zachód (Leśnica) archidiecezji wrocławskiej. Znajduje się na osiedlu Żerniki.

Jest to gotycka świątynia w kształcie zachowanym do dnia dzisiejszego w zasadzie pochodząca z 1400 roku. W latach późniejszych jednak kościół uległ licznym przebudowom. Już w XV wieku prezbiterium zostało nakryte sklepieniem krzyżowym. Zapewne też w tym samym wieku została wybudowana górna część wieży, która podobnie jak teraz była umieszczona od strony zachodniej. W XVIII wieku okno zostało powiększone. Główne wejście do świątyni było umieszczone pierwotnie od strony południowej, portal zachodni natomiast, umieszczony w wieży, został dobudowany dopiero w XIX wieku. Poprzednio od tej strony wieża posiadała na parterze okno, a pomieszczenie w owej dolnej kondygnacji zapewne było kaplicą chrzcielną. Przedsionek przy średniowiecznym portalu południowym, tak samo jak portal zachodni, powstał dopiero w XIX wieku. Planowane na lata 1911–1914 dalsze przebudowy nie zostały zrealizowane z powodu wybuchu I wojny światowej, a później z niewiadomych przyczyn także nie doszły do skutku.

W czasie oblężenia Wrocławia w 1945 roku świątynia została zniszczona. W latach 1947–1950 została odbudowana pod kierunkiem architekta Witolda Rawskiego. Jest to kościół halowy wzniesiony na planie prostokąta i posiadający proste prezbiterium od strony wschodniej. Tak samo jak przed zniszczeniem budowla nakryta jest stromym, dwuspadowym dachem, wyższym nad główną częścią świątyni niż nad prezbiterium. Dach kościoła składa się z dachówek. Prezbiterium, otoczone skarpami, jest nakryte jak dawniej krzyżowym sklepieniem, którego żebra są umieszczone na dwóch wspornikach z piaskowca z XV wieku. Do prezbiterium Jest dobudowana zakrystia, a od strony wschodniej posiada ono zamurowane ostrołukowe okna. Nawa główna świątyni, wewnątrz otynkowana i barokizująca, pokryta była wcześniej prostym stropem wykonanym z desek, a podczas odbudowy została nakryta ozdobnym stropem kasetonowym. Wieża od strony zachodniej, otoczona skarpami, wyrasta ponad dach świątyni i jest zwieńczona stromym dachem hełmowym. Od strony północnej budowla posiada jedno okno, a od strony południowej trzy – wszystkie zakończone półokrągło i ozdobione witrażami. Na zewnątrz świątynia nie jest otynkowana. Budowla posiada ciekawe, w dużej mierze zabytkowe wyposażenie. Należą do niego ołtarz główny wykonany z rzeźbionego drzewa z XVIII wieku, chrzcielnica, poza tym kropielnica wykonana z piaskowca z XV wieku. Świątynia posiada również trzy renesansowe płyty nagrobne i jedną o formach klasycystycznych^[2].