Kościół Chrystusa Króla w Krakowie (Przegorzały)
| kościół klasztorny jezuitów kościół parafialny | |||||||||
%252C_1_Zaskale_street%252C_Przegorzaly%252C_Krakow%252C_Poland.jpg) | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Adres |
ul. Zaskale 1 | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||
 50°02′49,56″N 19°51′52,64″E/50,047100 19,864622 | |||||||||
Kościół Chrystusa Króla – rzymskokatolicki kościół parafialny oraz konwentualny jezuitów, znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy VII przy ul. Zaskale 1, w Przegorzałach.
Historia
Posiadłość w Przegorzałach (wtedy podkrakowskiej wsi) kupili krakowscy jezuici w roku 1888, z przeznaczeniem na miejsce wypoczynku. W roku 1890 rozpoczęto rozbudowę willi oraz budowę pierwszej kaplicy. Prace te powierzono architektowi Stanisławowi Krzyżanowskiemu. W 1949 roku rozpoczęto rozbudowę kaplicy. Jej projektantem i wykonawcą był Władysław Stupnicki.
Gdy władze komunistyczne chciały zabrać jezuitom dom 16 kwietnia 1950 roku kardynał Adam Sapieha erygował parafię w Przegorzałach[1]. Kaplica zakonna stała się kościołem parafialnym mieszkańców Bielan i Przegorzał[1]. Dla ozdobienia ołtarza w odnowionej kaplicy dr Maria Spiss podarowała w roku 1952 olejny obraz pędzla Józefa Unierzyskiego. Wisiał on w głównym ołtarzu kaplicy do roku 1967.
W roku 1967 nastąpiła kolejna, trzecia przebudowy kaplicy. Autorem projektu był artysta plastyk Wiktor Ostrzołek, którego autorstwa są także witraże w oknach przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu: Ukrzyżowanie, Ostatnią Wieczerzę, Ofiarę Izaaka, Ofiarę Melchizedeka i Ofiarę Abla[1].
Czwartą rozbudowę i modernizację świątyni przeprowadzono w latach 1970–1973, według projektu Wojciecha Pietraszewskiego.
Wystrój kościoła
Ostateczny jej wygląd i wystrój jest dziełem mieszkańców Przegorzał, małżeństwa Heleny i Romana Husarskich – artystów plastyków, oraz ich córki Joanny Husarskiej-Chmielarz i jej męża Adama. Ich autorstwa są ceramiczne stacje drogi krzyżowej w formie fryzu na ścianie wewnątrz kościoła oraz dekoracja zewnętrzna: mozaika Modlitwa w Ogrójcu na fasadzie, Zwiastowanie i Sąd Ostateczny na elewacjach bocznych.
Husarscy są też autorami znajdującego się w głównym ołtarzu posągu Chrystusa, który wg planów miał składać się z dwóch części[2]. Część stała to podstawa ciała Jezusa, a w zależności od okresu liturgicznego wymieniane miały być głowy Chrystusa[2]. Dlatego artyści przygotowali trzy różne głowy, każda z innym wyrazem twarzy[2]. Ponieważ częsta wymiana tego elementu posągu okazała się trudna, w kościele na stałe pozostawiono pomnik Chrystusa Zwycięskiego, który miał być prezentowany tylko w okresie wielkanocnym[2]. Pozostałe głowy zachowały się - jedna jest przechowywana w samym klasztorze, a druga została na terenie posiadłości Husarskich[2].
Kościół to niewielka, prostokątna, salowa świątynia z płaskim stropem. Znajduje się pomiędzy zabudowaniami klasztoru jezuitów, jest niewidoczna z przebiegającej poniżej ulicy. Fasadą zwrócona w stronę stoku wzgórza. O funkcji budynku informuje tylko krzyż misyjny stojący obok niego.
%252C_1_Zaskale_street%252C_Przegorzaly%252C_Krakow%252C_Poland.jpg)
Kościół widziany z ul. Księcia Józefa.%252C_1_Zaskale_street%252C_Przegorzaly%252C_Krakow%252C_Poland.jpg)
Wnętrze kościoła.
Mozaika „Zwiastowanie”.
Mozaika „Modlitwa w Ogrójcu”.
Mozaika „Sąd Ostateczny”.
Przypisy
- 1 2 3 Profesor na ambonie Gość krakowski 2007 nr 47 z 22 listopada s. VIII [Dostęp 2018-09-17]
- 1 2 3 4 5 Przegorzały [online], krakowniezalezny.pl [dostęp 2018-09-17] (pol.).
Bibliografia
- Encyklopedia Krakowa, Antoni Henryk Stachowski (red.), Elżbieta Adamczyk, Warszawa: PWN, 2000, ISBN 83-01-13325-2, OCLC 830213257.