Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Świerkocinie

Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie
kościół filialny
Ilustracja
Ceglana fasada neogotycka z 1895
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Miejscowość

Świerkocin

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny

Wezwanie

Matki Bożej Różańcowej

Wspomnienie liturgiczne

7 października

Położenie na mapie gminy Witnica
Mapa konturowa gminy Witnica, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie”
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego
Mapa konturowa powiatu gorzowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół pw. MB Różańcowej w Świerkocinie”
Ziemia52°39′08,5320″N 14°59′58,3044″E/52,652370 14,999529

Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej w Świerkocinie – katolicki kościół filialny znajdujący się w Świerkocinie (powiat gorzowski). Wybudowany pierwotnie jako świątynia protestancka w 1848 i zachowany częściowo w oryginalnym kształcie stanowi pamiątkę osadnictwa na błotach nadwarciańskich. Przynależy do parafii w Pyrzanach[1].

Historia

Wieś była osadą dla kolonistów fryderycjańskich, zagospodarowujących błota nadwarciańskie. Do niewiele wcześniej założonej wsi w 1774 sprowadzono 42 robotniczo-rzemieślnicze rodziny kolonistów, których osadzono w bliźniaczych domkach i uposażono niewielkimi działkami na działalność rolniczą. 12 czerwca 1780 (po sześciu latach urządzania się w nowej wsi), 41 tutejszych kolonistów, korzystających dotąd ze świątyni w Pyrzanach, zwróciło się do króla z prośbą o pomoc finansową na budowę własnego kościoła, jednak król ufundował tylko dom dla nauczyciela, którego duża izba mogła być wykorzystywana jako szkoła oraz sala modlitw. W 1784 i 1795 dokumenty wspominały o kościele, ale porównanie z innym dokumentem z 1805 prowadzi do wniosku, że w obu wypadkach prawdopodobnie mowa była w istocie o sali modlitw w budynku szkolnym[2].

Przyjmuje się, że budynek współcześnie istniejącego kościoła powstał jako świątynia protestancka w konstrukcji szkieletowej w latach 1846-1848, choć badacze proponują także rok 1857[3]. W 1895 zachodnią ścianę przebudowano, nadając jej charakter neogotycki, eliminując z niej mur pruski i wznosząc fasadę z cegły. Szczyt ozdobiono fryzem arkadkowym, wejście główne umieszczono na osi, flankując je ostrołukowo zwieńczonymi oknami. W 1934 otynkowano pozostałe ściany. Świątynia zatraciła wówczas swój pierwotny wygląd[4].

Obiekt zdewastowali (wraz z organami) żołnierze radzieccy, przekraczający w tym rejonie Wartę w 1945[2]. Jako katolicki kościół konsekrowano 5 października 1945[3]. Część jego wyposażenia, w tym obraz Matki Boskiej Różańcowej poświęcony w roku 1910, pochodziła ze świątyni we wsi Rychcice (ukr. Рихтичі) na terenie dzisiejszej Ukrainy i trafiła w nowe miejsce wraz z przesiedlonymi stamtąd rodzinami, które osiadły w Świerkocinie[2].

Architektura

Mimo zmian kościół posiada oryginalny, prostokątny rzut oraz dach dwuspadowy (wtórnie pokryty blachą ocynkowaną[3]). Salowa świątynia zachowała też na trzech ścianach empory, co w przypadku tego rejonu nie było regułą – katolicy często usuwali je po 1945. Fasady boczne są pięcioosiowe, z dwupoziomowym układem okien. W elewacji wschodniej (szczytowej) zamurowano dolny poziom okien[3]. Po II wojnie światowej wymieniono stolarkę okienną i ułożono nową posadzkę z lastriko (wcześniejsza była ceglana[3]). Z oryginalnego wyposażenia pozostał żyrandol oraz ołtarz ambonowy, z którego jednak wymontowano kosz[4].

Kościołowi towarzyszy stalowa dzwonnica. Przy wejściu wisi żeliwna płaskorzeźba przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę.

Galeria

Przypisy

  1. Diecezja Zielonogórsko-Gorzowska, Parafia pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny - Pyrzany
  2. 1 2 3 Witnica.pl, Świerkocin
  3. 1 2 3 4 5 Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Świerkocin - kościół pw. Matki Bożej Różańcowej
  4. 1 2 Barbara Bielinis-Kopeć, XVIII i XIX-wieczne kościoły szkieletowe na terenie łęgów warciańskich, w: Architektura ryglowa - wspólne dziedzictwo. Kolonizacja fryderycjańska, materiały konferencyjne, Szczecin-Expo, Szczecin, 2015, s.311-312, ISBN 978-83-63868-42-0