Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej w Zbylutowie

Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej
Zabytek: nr rej. 1031 z dnia 18.01.1964[1]
kościół filialny
Ilustracja
widok na bok kościoła
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Zbylutów

Adres

Zbylutów 128

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Parafia Matki Boskiej Szkaplerznej w Zbylutowie

Wezwanie

Matki Boskiej Szkaplerznej

Wspomnienie liturgiczne

16 lipca

Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski
Mapa konturowa gminy Lwówek Śląski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej”
Ziemia51°08′41,5″N 15°40′22,1″E/51,144861 15,672806

Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej w Zbylutowie – rzymskokatolicki kościół filiarnywzniesiony ok. poł. XIII w[3]. Świątynia należy do dekanatu Lwówek Śląski diecezji legnickiej. W niektórych źródłach kościół figuruje pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny[4][5].

Historia

Świątynia została wzniesiona około połowy XIII wieku jako kamienna budowla z kwadratowym prezbiterium, sklepionym krzyżowo-żebrowo i wspartym na narożnych kolumienkach, zakończona od wschodu półkolistą absydą. W 1492 roku kościół został przebudowany – dobudowano wieżę i zakrystię, a w nawie umieszczono ośmioboczny filar wspierający nowe, późnogotyckie sklepienie.

Według źródeł historycznych (m.in. Lutsoh), książę Henryk I Brodaty w 1223 roku przekazał wieś Tuczmansdorf (dzisiejszy Zbylutów) wraz z istniejącym tu wówczas drewnianym kościołem klasztorowi w Trzebnicy.

W kolejnych stuleciach obiekt podlegał dalszym modyfikacjom. Około 1900 roku miała miejsce gruntowna przebudowa: wymieniono stolarkę, przebudowano okna, wykonano nową emporę organową i prospekt organowy, zmieniono konstrukcję dachu (obniżając jego nachylenie), a także wykonano nową polichromię figuralno-ornamentalną (zamalowaną po 1955 roku).

Architektura

Kościół usytuowany jest we wschodniej części wsi, przy końcu drogi prowadzącej do Skorzynic, około 10 metrów na południe od niej. Całość otoczona jest murem z nieregularnego kamienia piaskowcowego, obejmującym cmentarz przykościelny. W pobliżu znajduje się kompleks zabudowań plebanii: budynek probostwa, gospodarczy i administracyjno-gospodarczy. Na styku zakrystii i prezbiterium znajduje się studnia.

Świątynia zbudowana jest z kamienia piaskowcowego, w partiach zakrystii zastosowano nieregularny cios. Tynki są typu „baranek.” Detale architektoniczne, takie jak portale, obramienia okienne, gzymsy czy sterczyny, wykonane są z bloków kamiennych. Sklepienia są murowane i żebrowe, a więźba dachowa ma konstrukcję wieszarowo-kleszczową z zastrzałami, pokryta łupkiem w stylu angielskim.

Wieża posiada hełm o masywnej konstrukcji szkieletowej z krzyżami św. Andrzeja, obity ocynkowaną blachą. Posadzka wykonana jest z cementowych płytek. Schody zewnętrzne prowadzące do wieży są drewniane i obudowane deskami.

Do nawy, wieży i zakrystii prowadzą stylizowane, ramowo-płycinowe drzwi – niektóre z zachowanymi oryginalnymi, XVIII-wiecznymi zamkami i okuciami.

Układ przestrzenny

Kościół orientowany, złożony z kwadratowego prezbiterium z absydą oraz prostokątnego, szerszego korpusu nawowego oddzielonego arkadą tęczową. Nawa jest dwuprzęsłowa, dwunawowa, z centralnym ośmiobocznym filarem. Od północy przylega do niej nieco przesunięta wieża, natomiast od południa, między nawą a prezbiterium – zakrystia.

Wnętrza nakryte są sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. W nawie sklepienie jest bardziej smukłe, a jego geometria dostosowana do nietypowego, dwuosiowego planu. W prezbiterium zastosowano sklepienie o szerokich żebrach wałkowych, a w absydzie – wąskie żebra dwuwklęsłe. Zakrystia również posiada sklepienie krzyżowo-żebrowe[6].

Wyposażenie

We wnętrzu zachował się barokowy ołtarz główny, kamienna chrzcielnica z 1602 roku oraz dwa XVIII-wieczne epitafia. W zakrystii można znaleźć oryginalne, późnogotyckie kraty okienne wykonane z żelaznych prętów łączonych drutem.

Przypisy

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.