Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Chełmie
 nr rej. A-147 z 18 sierpnia 1969[1] | |
| kościół parafialny | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Chełm 1 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Parafia | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Bochnia _location_map.png) | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego  | |
 49°58′19,121″N 20°19′08,638″E/49,971978 20,319066 | |
| Strona internetowa | |
Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela – kościół znajdujący się w Chełmie w powiecie bocheńskim województwa małopolskiego.
Historia
Pierwsza informacja o kościele w Chełmie pochodzi z 1198 roku. Komes Mikora ofiarował wioskę Chełm wraz z kościołem zakonowi Bożogrobców z Miechowa – co potwierdza akt prawny przechowywany w bibliotece Czartoryskich. Pierwszy postawiony tu kościół przetrwał do 1412. W miejscu zniszczonego wiekiem kościoła, wybudowano nowy, również drewniany, na kamiennej podmurówce, który przetrwał do połowy XVIII wieku[2].
Do 1819 roku wieś należała do bożogrobców i przez nich w latach 1738–1749 została wzniesiona obecna świątynia w miejscu wcześniejszego kościółka grodowego. Budowniczym kościoła był mistrz Jan Czepigowski z Krakowa. Kościół konsekrował w 1825 roku Generał Zakonu Bożogrobców biskup Tomasz Nowiński[3].
Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Chełmie znajduje się na tzw. Małopolskim Szlaku Bożogrobców[4].
Architektura
Obiekt późnobarokowy, murowany z piaskowca, z jedną nawą o wymiarach 25 na 11,5 m. Wewnątrz wysoki na 9,15 m z płaskim stropem. Kościół salowy, prezbiterium ścięte po bokach od strony wschodniej. Wyposażenie pochodzi z czasów budowy. Na sklepieniu w zakrystii znajduje się późnobarokowa polichromia z XVIII wieku, przedstawiająca akt nadania klasztorowi bożogrobców przywilejów i pobliskiej osady Targowisko. Natomiast na zachodniej fasadzie znajduje się kartusz (zobacz) z krzyżem Bożogrobców i datą 1749[3].
Fasada i dzwonnica
Zobacz też
- Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Chełmie
- Muzeum Parafialne im. Stróżów Bożego Grobu w Chełmie
- Antoni Tworek (1936–2020) – proboszcz parafii w latach 1971–2006
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025.
- ↑ Wizytówka parafii na stronie diecezji tarnowskiej.
- 1 2 Dzieje parafii – Parafia Rzymskokatolicka [online] [dostęp 2021-09-17] (pol.).
- ↑ Na całym świecie są tylko dwa takie miejsca – w Jerozolimie i w Miechowie. Na Małopolskim Szlaku Bożogrobców [online], visitmalopolska.pl [dostęp 2023-08-16].
Bibliografia
- Strona parafii. diecezja.tarnow.pl. [dostęp 2017-05-17].
- Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.