Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Krasnem

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

nr rej. A-56 z 1.12.1953[1]
kościół parafialny
widok od frontu
Państwo	Polska
Miejscowość	Krasne
Adres	ul. Ludwika Krasińskiego
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Jana Chrzciciela w Krasnem
Wezwanie	Podwyższenia Krzyża Świętego
Wspomnienie liturgiczne	14 września
Historia Data rozpoczęcia budowy XVI wiek Data zakończenia budowy XVII wiek Data zniszczenia • przez 1915 działania wojenne
Dane świątyni Styl renesansowy Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 3 Liczba naw 3
Położenie na mapie gminy Krasne Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie Polski Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie powiatu przasnyskiego Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
52°55′09,6″N 20°58′19,0″E/52,919333 20,971944

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego – rzymskokatolicki kościół parafialny parafii św. Jana Chrzciciela w Krasnem należący do dekanatu makowskiego diecezji płockiej.

Obecna murowana świątynia została ufundowana przez Franciszka Krasińskiego, podkanclerzego wielkiego koronnego i biskupa krakowskiego w XVI wieku. Została wtedy zbudowana jednonawowa budowla, natomiast przy elewacji zachodniej została wzniesiona wieża o cechach jeszcze gotyckich. W wieży tej świątyni został ulokowany skarbiec parafialny, z kolei w przesklepionych podziemiach nowej świątyni zostały złożone szczątki zmarłych Krasińskich, pochowane wcześniej pod drewnianą świątynią. W 1563 roku Jan Kazimierz Krasiński wybudował od strony wschodniej murowane, przesklepione podziemia i na nich zbudował dzisiejsze prezbiterium. Aby stworzyć w Krasnem rodzinne mauzoleum wystawił zmarłym przodkom wiele tablic inskrypcyjnych, upamiętniających po łacinie ich zasługi.

W latach siedemdziesiątych XVII wieku na polecenie Jana Dobrogosta Krasińskiego, dalszą przebudowę świątyni zaprojektował najwybitniejszy architekt tego okresu Tylman z Gameren. Do istniejącej nawy dostawił dwie nawy boczne. Wówczas zapewne zostały przeniesione na nowe ściany zewnętrzne wcześniejsze nagrobki: renesansowa tablica nagrobna Jana i Katarzyny z około 1575 roku na ścianę nawy południowej oraz Andrzeja i Katarzyny z około 1580 roku na ścianę nawy północnej. Starosta opinogórski Jan Błażej Krasiński dostawił zakrystię, także na murowanym podziemiu, do którego przeniósł z wieży skarbiec parafialny. W 1747 roku na jego polecenie, wnętrze świątyni zostały ozdobione polichromią wykonaną przez zdolnego malarza ze Lwowa Sebastiana Ecksteina. Dzięki temu prezbiterium wzbogaciło się o wielkie malowidło iluzjonistyczne "Podwyższenia Krzyża Świętego" dostosowane do wezwania pod którym została zbudowana świątynia. Wysoko na ścianach nawy głównej Eckstein namalował sceny drogi krzyżowej. Cenna polichromia Sebastiana Ecksteina została odrestaurowana w 1956 roku przez warszawskiego docenta K. Dąbrowskiego. Przez kolejne lata freski poddawane były licznym naprawom i niefachowym ingerencjom. Kolejna konserwacja rozpoczęła się w 2010 roku. Prace prowadzone są przez prof. dr. hab. Pawła Marka Jakubowskiego z warszawskiej ASP przy współudziale asystentów dr. Macieja Barana (od 2010r.), mgr Katarzyny Pisarskiej (od 2017r.) i mgr Marii Liadis (do 2016r.), a także studentów Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki ASP w Warszawie^[2]. Do tej pory w ramach prac zakończono konserwację malowideł w prezbiterium i nawie głównej. Prace konserwatorskie w południowej nawie bocznej nadal trwają.^[3] Chrzcielnica barokowa usytuowana przy prezbiterium po prawej stronie powstała około połowy XVIII wieku^[4].