Kościół Świętego Ducha w Koninie
 nr rej. 717/Wlkp/A z dnia 10.09.1969 r.[1] | |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Imię | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Konina  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||
 52°12′15″N 18°15′13″E/52,204167 18,253611 | |||||||||||||
Kościół Świętego Ducha w Koninie – parafialny kościół Ewangelicko-Augsburski położony na dawnym Przedmieściu Kolskim przy ulicy Kolskiej, na osi ulicy 3 Maja[2].
Historia
Przedmieście Kolskie nazywane było także Przedmieściem Świętego Ducha od nazwy patrona tutejszego kościoła szpitalnego, który powstał w 1422. W 1801 w tym miejscu zbudowano nowy kościół drewniany, który został zakupiony w 1824 przez gminę luterańską. Obecny kościół, który znajduje się nieco bardziej na południe od poprzedniej świątyni powstał w latach 1853–1854. Wieżę nadbudowano w 1872. Jego obecny wygląd w stylu neoromanizmu nadreńskiego (czasem błędnie określanego jako neogotyk) nadano mu w czasie renowacji w latach 1906–1909[3][4].
Architektura i otoczenie
Jednonawowy kościół wybudowano z nietynkowanej czerwonej cegły. Nawa kryta dwuspadowym dachem ozdobionym dwoma rzędami ceglanych pinakli. Takie same pinakle zdobią fasadę kruchty i kalenicę nawy. Nad kruchtą ośmiokątna w przekroju dzwonnica kryta ostrosłupowym, smukłym hełmem[3].
Wnętrze jednoprzestrzenne, utrzymane w tonacji bieli. Nawa oświetlana dużymi, półokrągło zamkniętymi oknami, otoczona z trzech stron wolnostojącymi, jednopiętrowymi emporami wspartymi na smukłych korynckich kolumienkach. Bardzo oryginalnie rozwiązane jest przekrycie nawy; dźwigary stropowe złożone z półokrągłych odcinków dzielą go na 15 kwadratowych pól wypełnionych półsferycznymi czaszami (konstrukcja z metalowych prętów obrzucona gipsem). W prezbiterium drewniany neoromański ołtarz z obrazem Chrystusa nauczającego oraz utrzymana w podobnym stylu ambona.
Od strony ulicy Kolskiej świątynię otacza ozdobny, żelazny płot. Przy kościele zabytkowa pastorówka z 1840[3][4].
Organy
O poprzednich organach w tej świątyni nie ma dokładnych informacji. Obecny instrument został zakupiony z dawnego kościoła ewangelickiego im. Cesarza Fryderyka III w Polanicy-Zdroju. W lipcu 1959 roku został przekazany do Ząbkowic Śląskich na potrzeby wyposażenia kaplicy ewangelickiej. Tam jednak, z powodu braku funduszy, nie został zamontowany i w październiku tego samego roku przewieziono go do Konina. Organy wybudowała firma Schlag & Söhne ze Świdnicy w 1915 roku[5].
Dyspozycja instrumentu:
| Manuał I | Manuał II | Pedał |
|---|---|---|
| 1. Principal 8' | 1. Portunal 8' | 1. Subbass 16' |
| 2. Hohlflöte 8' | 2. Salicional 8' | |
| 3. Octave 4' | 3. Fl. Dolce 4' | |
| 4. Rausch-Quinte 2 2/3' u. 2' |
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2010-05-06].
- ↑ Konin – kościół Świętego Ducha [online], Luteranie, 13 lutego 2020 [dostęp 2025-03-28].
- 1 2 3 Kościół św. Ducha - Konin. Tu płynie energia [online], www.konin.pl [dostęp 2025-03-28].
- 1 2 Henryk Grzybowski: Historia kościoła i parafii ewangelickiej w Polanicy Zdroju. W: Henryk Grzybowski, Georg Wenzel: Polanica Zdrój wczoraj i dziś. T. 1: Księga pamiątkowa 1347–1946. Nowa Ruda-Polanica Zdrój: Wyd. Maria, Towarzystwo Miłośników Polanicy, 2006, s. 405. ISBN 978-83-88842-95-5. OCLC 836320119.
- ↑ Adam Bigosiński, Konin ( Kościół ewangelicko-augsburski Świętego Ducha) [online], musicamsacram.pl [dostęp 2025-03-28].