Kola zaostrzona
![]() | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kola zaostrzona |
| Nazwa systematyczna | |
| Cola acuminata (P. Beauv.) Schott & Endl. Melet. bot. 33. 1832 | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
![]() | |
Kola zaostrzona (Cola acuminata) – gatunek wiecznie zielonego drzewa z rodziny ślazowatych. W stanie dzikim występuje na terenach tropikalnych lasów Afryki Zachodniej (Benin, Togo, Nigeria, Kamerun, Angola), gdzie uprawiana jest również na plantacjach.
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo o wysokości 10-12 metrów
- Liście
- Zimozielone, całobrzegie, skórzaste, jajowatolancetowate o długości 6-22 cm.
- Owoc
- Skórzasty, czerwonobrązowy, długości 8—16 cm, złożony z 5 owocków zawierających wewnątrz po 3-5 czerwonych nasion znanych pod nazwą „orzeszki kola". Nasiona te zawierają do 2,7% kofeiny, teobrominy ok. 0,03%. Poza tym nasiona zawierają cukier, skrobię białka, substancje gumowe itp.
Zastosowanie
Świeże owoce i nasiona są używane przez miejscową ludność jako cenny pokarm, jako używka do żucia oraz jako środek leczniczy wzmacniający, łagodzący ból, usuwający zmęczenie. Wysuszone owoce w postaci nalewek, wyciągów stanowią surowiec do wyrobu win, likierów oraz innych napojów (typu cola).
- Surowiec zielarski[4]
- Zarodek kola (Colae semen) – wysuszone, całe lub połamane i pozbawione łupiny nasiennej nasiona koli błyszczącej i koli zaostrzonej. Zawartość kofeiny w surowcu powinna przekraczać 1,5%.

Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-23] (ang.).
- ↑ Cola acuminata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
Bibliografia
- Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. ISBN 83-09-00256-4.
Identyfikatory zewnętrzne:
- African Plant Database ID: 120874
- EoL: 486399
- GBIF: 5406685
- iNaturalist: 430865
- IPNI: 822645-1
- ITIS: 506101
- NCBI: 93760
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2730552
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:822645-1
- identyfikator Tropicos: 30401412
- USDA PLANTS: COAC4
- IRMNG: 11270688
- CoL: WWRF

