Korownica orzechobarwna

Korownica orzechobarwna
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

Irpicaceae

Rodzaj

korownica

Gatunek

korownica orzechobarwna

Nazwa systematyczna
Efibula avellanea (Bres.) Sheng H. Wu
Acta bot. Fenn. 142: 21 (1990)

Korownica orzechobarwna (Efibula avellanea (Bres.) Sheng H. Wu) – gatunek grzybów z rodziny Irpicaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Irpicaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1911 r. Giacomo Bresàdola, nadając mu nazwę Corticium avellaneum[1]. Nie wskazał holotypu, ale w 1919 r. Amédée Galzin wskazał lektotyp[2]. W 1990 r. Shi Fa Sheng i H. Wu przenieśli go do rodzaju Efibula[1]. Pozostałe synonimy[3]:

  • Corticium avellaneum Bres. 1911
  • Corticium lacteum subsp. avellaneum (Bres.) Bourdot & Galzin, 1928
  • Corticium lacteum var. schidacodes Bourdot & Galzin 1928
  • Corticium tuberculatum var. schidacodes (Bourdot & Galzin) D.A. Reid 1968
  • Phanerochaete avellanea (Bres.) J. Erikss. & Hjortstam 1981

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. dla synonimu Phanerochaete avellanea[4]. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[4].

Morfologia

Owocnik

Szeroko rozpostarty, osiągający rozmiar do 8 × 1,5 cm, błoniasty do skorupiastego, przyrośnięty do podłoża. Powierzchnia hymenialna żółta do brązowej, gładka, ciągła, ale często pękająca i odsłaniająca subikulum. Subiculum strzępiaste do włóknistego, cienkie, jasnobrązowe do prawie białego. Brzeg ostry, włókienkowaty, niewiele lub wcale przerzedzony, tej samej barwy co subikulum[2].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny. Subikulum bardzo cienkie, zwarte, mniej lub bardziej zlepione, typu textura intricata, strzępki o średnicy 2,5–7 µm, cienkościenne lub o ścianach do 1 µm grubości, gładkie lub inkrustowane szklistymi kryształami, z pojedynczymi przegrodami, rzadko guzkowatymi. Subhymenium zwarte typu textura intricata-porrecta, mniej więcej prostopadłe do podłoża, strzępki o średnicy 2,5–4 µm, cienkościenne, szkliste, gładkie, rozgałęziające się zwykle pod kątem prostym, z pojedynczymi przegrodami. Brak cystyd. Podstawki maczugowate 25–40 × 5–7 µm, szkliste, cienkościenne, z 4-sterygmami o długości do 6 µm. Bazydiospory 5-7 × 2,5–3(–3,5) µm, wąsko elipsoidalne, spłaszczone, szkliste, cienkościenne, nieamyloidalne, niecyjanofilne[2].

Występowanie i siedlisko

Podano stanowiska w Ameryce Północnej, Europie i na niektórych wyspach[5], ale prawdopodobnie występuje na całym świecie[2]. W Polsce do 2003 roku znane były tylko dwa stanowiska w Międzyrzecu Podlaskim (G. Bresàdola 1903 i Bogumir Eichler 1907). W. Wojewoda w 2003 r. uznał go za gatunek w Polsce wymarły[4], ale w późniejszych latach podane jego stanowiska (Z. Flisińska 2004, T. Ślusarczyk 2019)[6].

Nadrzewny saprotrof. Występuje na gałęziach i gałązkach drzew liściastych, a czasami na łodygach roślin zielnych. Powoduje białą zgniliznę drewna[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-05-15] (ang.).
  2. 1 2 3 4 5 H.H. Burdsall, A contribution to the taxonomy of the genus Phanerochaete, „Mycologia Memoirs”, 10, Mycobank, 1985, s. 42 [dostęp 2025-05-15].
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2025-05-15] (ang.).
  4. 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 502, ISBN 83-89648-09-1.
  5. Występowanie Efibula avellanea na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-05-15] (ang.).
  6. Efibula avellanea (Bres.) Sheng H. Wu (korownica orzechobarwna) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-05-15] (pol.).