Korownica orzechobarwna
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
korownica orzechobarwna |
| Nazwa systematyczna | |
| Efibula avellanea (Bres.) Sheng H. Wu Acta bot. Fenn. 142: 21 (1990) | |
Korownica orzechobarwna (Efibula avellanea (Bres.) Sheng H. Wu) – gatunek grzybów z rodziny Irpicaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Irpicaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1911 r. Giacomo Bresàdola, nadając mu nazwę Corticium avellaneum[1]. Nie wskazał holotypu, ale w 1919 r. Amédée Galzin wskazał lektotyp[2]. W 1990 r. Shi Fa Sheng i H. Wu przenieśli go do rodzaju Efibula[1]. Pozostałe synonimy[3]:
- Corticium avellaneum Bres. 1911
- Corticium lacteum subsp. avellaneum (Bres.) Bourdot & Galzin, 1928
- Corticium lacteum var. schidacodes Bourdot & Galzin 1928
- Corticium tuberculatum var. schidacodes (Bourdot & Galzin) D.A. Reid 1968
- Phanerochaete avellanea (Bres.) J. Erikss. & Hjortstam 1981
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. dla synonimu Phanerochaete avellanea[4]. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[4].
Morfologia
Szeroko rozpostarty, osiągający rozmiar do 8 × 1,5 cm, błoniasty do skorupiastego, przyrośnięty do podłoża. Powierzchnia hymenialna żółta do brązowej, gładka, ciągła, ale często pękająca i odsłaniająca subikulum. Subiculum strzępiaste do włóknistego, cienkie, jasnobrązowe do prawie białego. Brzeg ostry, włókienkowaty, niewiele lub wcale przerzedzony, tej samej barwy co subikulum[2].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny. Subikulum bardzo cienkie, zwarte, mniej lub bardziej zlepione, typu textura intricata, strzępki o średnicy 2,5–7 µm, cienkościenne lub o ścianach do 1 µm grubości, gładkie lub inkrustowane szklistymi kryształami, z pojedynczymi przegrodami, rzadko guzkowatymi. Subhymenium zwarte typu textura intricata-porrecta, mniej więcej prostopadłe do podłoża, strzępki o średnicy 2,5–4 µm, cienkościenne, szkliste, gładkie, rozgałęziające się zwykle pod kątem prostym, z pojedynczymi przegrodami. Brak cystyd. Podstawki maczugowate 25–40 × 5–7 µm, szkliste, cienkościenne, z 4-sterygmami o długości do 6 µm. Bazydiospory 5-7 × 2,5–3(–3,5) µm, wąsko elipsoidalne, spłaszczone, szkliste, cienkościenne, nieamyloidalne, niecyjanofilne[2].
Występowanie i siedlisko
Podano stanowiska w Ameryce Północnej, Europie i na niektórych wyspach[5], ale prawdopodobnie występuje na całym świecie[2]. W Polsce do 2003 roku znane były tylko dwa stanowiska w Międzyrzecu Podlaskim (G. Bresàdola 1903 i Bogumir Eichler 1907). W. Wojewoda w 2003 r. uznał go za gatunek w Polsce wymarły[4], ale w późniejszych latach podane jego stanowiska (Z. Flisińska 2004, T. Ślusarczyk 2019)[6].
Nadrzewny saprotrof. Występuje na gałęziach i gałązkach drzew liściastych, a czasami na łodygach roślin zielnych. Powoduje białą zgniliznę drewna[2].
Przypisy
- 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- 1 2 3 4 5 H.H. Burdsall, A contribution to the taxonomy of the genus Phanerochaete, „Mycologia Memoirs”, 10, Mycobank, 1985, s. 42 [dostęp 2025-05-15].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 502, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Występowanie Efibula avellanea na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-05-15] (ang.).
- ↑ Efibula avellanea (Bres.) Sheng H. Wu (korownica orzechobarwna) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-05-15] (pol.).