Kostniak

Kostniak (łac. osteoma) to łagodny, wolno rosnący nowotwór kości, zbudowany z dojrzałej, zbitej lub gąbczastej tkanki kostnej. Zmiany te najczęściej lokalizują się w obrębie kości czaszki i twarzoczaszki, zwłaszcza w zatokach przynosowych (szczególnie czołowej), a także w kości czołowej, sitowej i żuchwie. Kostniaki mogą występować pojedynczo lub jako zmiany mnogie, szczególnie w przebiegu zespołu Gardnera – dziedzicznej choroby genetycznej.[1]

W zależności od lokalizacji wyróżnia się:

  • kostniaki homoplastyczne – rozwijające się na powierzchni kości,
  • kostniaki heteroplastyczne – powstające w tkankach miękkich (np. w mięśniach), gdzie normalnie nie występuje tkanka kostna.

Etiologia kostniaków nie jest do końca poznana, natomiast rozważa się czynniki: ,* rozwojowe (embrionalne) – błędna organizacja tkanki w czasie wzrostu,

  • urazowe – jako reakcja na przewlekłe drażnienie okostnej,
  • zapalne lub infekcyjne – zwłaszcza w obrębie zatok.[2]

Chociaż większość kostniaków przebiega bezobjawowo i wykrywana jest przypadkowo w badaniach obrazowych, większe zmiany (szczególnie w obrębie struktur czaszkowo-twarzowych) mogą powodować:

  • bóle głowy,
  • ból twarzy,
  • objawy oczne, takie jak proptoza,
  • zaburzenia drożności przewodów nosowo-zatokowych i wtórne infekcje.[3]

Przypisy

  1. ANNOUNCEMENT, „Neurosurgery”, 39 (3), 1996, s. 582–582, DOI: 10.1097/00006123-199609000-00029, ISSN 0148-396X [dostęp 2025-05-24] (ang.).
  2. Joseph L. Bernier, Oral Pathology rd ed. Kurt H. Thoma. St. Louis: Mosby, 1950. 1,592 pp. $17.50., „Science”, 114 (2950), 1951, s. 49–50, DOI: 10.1126/science.114.2950.49.c, ISSN 0036-8075 [dostęp 2025-05-24].
  3. J J Donald i inni, Gallbladder contractility: variation in normal subjects., „American Journal of Roentgenology”, 157 (4), 1991, s. 753–756, DOI: 10.2214/ajr.157.4.1892030, ISSN 0361-803X [dostęp 2025-05-24] (ang.).