Zespół budynków V Oddziału Straży Ogniowej w Warszawie
 nr rej. A-704 z 12.05.2006[1] | |
 Zespół od strony ul. Zamoyskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Marcinkowskiego 2 |
| Architekt | |
| Ukończenie budowy |
1878 |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′53,434″N 21°02′25,044″E/52,248176 21,040290 | |
Zespół budynków V Oddziału Straży Ogniowej – zabytkowy kompleks budynków straży pożarnej znajdujących się przy ul. Marcinkowskiego 2 w warszawskiej dzielnicy Praga-Północ.
Historia
Od 1836 praski V Oddział Warszawskiej Straży Ogniowej wykorzystywał drewniane zabudowania przy ul. Petersbuskiej (współcześnie ul. Jagiellońska)[2]. Jego nowa, murowana siedziba została wzniesiona przy ul. Sprzecznej 2 w 1878 według projektu Józefa Orłowskiego na placu w trójkącie pierzei ulicy Sprzecznej (obecnie ulica Karola Marcinkowskiego), frontem do ulicy Moskiewskiej (dzisiejszej ul. Jana Zamoyskiego) w miejscu, w którym znajdowała się waga miejska[2]. Był to bardzo dogodny logistycznie punkt do wyjazdów straży we wszystkich kierunkach w prawobrzeżnej Warszawie[2]. Kamień węgielny pod budowę położył prezydent miasta i inicjator przedsięwzięcia Sokrat Starynkiewicz[3].
Wolno stojące budynki otaczają plac zbliżony kształtem do trapezu. W jego skład wchodzą:
- główny budynek koszar,
- budynek kuźni i stajni,
- budynki wozowni.
W 2006 obiekt został wpisany do rejestru zabytków[1].
W latach 2008–2018 zespół został zrewitalizowany[3]. Odbudowano wtedy 30-metrową wieżę obserwacyjną (tzw. czatownię), rozebraną w 1954, a także stajnię i kuźnię[4].
Zespół jest użytkowany przez jednostkę Ratowniczo-Gaśniczą nr 5 Państwowej Straży Pożarnej m. st. Warszawy[3]. W 2018 otwarto w nim Centrum Edukacji i Historii Warszawskiej Straży Pożarnej[5].
Przypisy
- 1 2 Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2021 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 15. [dostęp 2021-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-24)].
- 1 2 3 Jerzy Kasprzycki, Marian Stępień: Warszawskie pożegania. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj“, 1986, s. 73. ISBN 83-7005-115-4.
- 1 2 3 Magdalena Łań: Historyczna remiza Straży Ogniowej odbudowana. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 3 października 2018. [dostęp 2018-10-29].
- ↑ Marta Giziewicz: Nauka przez pamięć. [w:] Przegląd Pożarniczy [on-line]. [dostęp 2022-04-06].
- ↑ Historia. [w:] Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej m.st. Warszawy [on-line]. warszawa-straz.pl. [dostęp 2020-11-06].