Krótkogłowiec Kirka

Krótkogłowiec Kirka
	Scolecomorphus kirkii
	Boulenger, 1883
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	płazy
Rząd	płazy beznogie
Rodzina	Scolecomorphidae
Rodzaj	Scolecomorphus
Gatunek	krótkogłowiec Kirka
Synonimy
	Scolecomorphus convexus Taylor, 1968; Scolecomorphus kirkii kirkii Boulenger, 1883;
	Scolecomorphus convexus Taylor, 1968; Scolecomorphus kirkii kirkii Boulenger, 1883;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Krótkogłowiec Kirka^[3] (Scolecomorphus kirkii) – gatunek płaza beznogiego z rodziny Scolecomorphidae występujący w Afryce Równikowej. Dorasta do 463 mm długości i cechuje się bardzo mobilnym okiem przyczepionym do czułka. Zasiedla lasy tropikalne oraz obszary rolne, w których kopie nory i żywi się bezkręgowcami. Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z szerokim zasięgiem występowania, dużą populacją, a także wysoką tolerancją na zmiany środowiskowe.

Wygląd

Największy gatunek rodzaju Scolecomorphus, dorosłe osobniki osiągają 215–463 mm długości^[4]. Grzbiet ma ubarwienie koloru lawendowoszarego, barwa ta rozciąga się na boki ciała, brzuch ma kolor kremowy lub cielisty^[4]. Czubek i boki głowy ciemne, obecny natomiast jasny obszar wzdłuż czułków^[4]. Oko S. kirkii znajduje się na czułku i razem z nim może być wysuwane poza czaszkę^[5]. Jest to tym samym kręgowiec z najbardziej mobilnym narządem wzroku^[5].

Zasięg występowania, siedliska i zachowania

Występuje we wschodniej Afryce Równikowej – w górach Malawi, Tanzanii i Mozambiku na wysokościach bezwzględnych powyżej 1000 m n.p.m.^[4]^[2] Odnotowywano również osobniki występujące na mniejszych wysokościach – do 500 m n.p.m.^[2] Zasięg występowania wynosi 232 358 km²^[2]. Zasiedla głównie gleby i ściółki lasów tropikalnych, obszarów rolnych i plantacji owoców^[4]. Gatunek ten kopie nory, żywi się bezkręgowcami^[4]. S. kirkii jest żyworodny^[4].

Status

Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z dość szerokim zasięgiem występowania, potencjalnie dużą populacją oraz tolerancją na zmiany środowiskowe. Lokalnie mogą mu zagrażać wylesianie oraz rolnictwo intensywne. Sprzedawany jest również sporadycznie jako zwierzę domowe^[2].

Przypisy

1 2 3 Scolecomorphus kirkii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 4 5 Scolecomorphus kirkii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Funkcje życiowe, [w:] AndrzejA. Trepka AndrzejA., Ilustrowana encyklopedia ptaków, Arystoteles, 2007, s. 51, ISBN 978-83-60910-16-0 [dostęp 2021-08-26] .
1 2 3 4 5 6 7 AmphibiaWeb – Scolecomorphus kirkii [online], amphibiaweb.org [dostęp 2020-08-17] .
1 2 Praca zbiorowa, Płazy – Amphibia, [w:] Czesław Błaszak (red.), Zoologia Tom 3 Część 1 Szkarłupnie – płazy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015, s. 512, ISBN 978-83-01-18277-9.

[itis-1] 1 2 3 Scolecomorphus kirkii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] 1 2 3 4 5 Scolecomorphus kirkii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[3] Funkcje życiowe, [w:] AndrzejA. Trepka AndrzejA., Ilustrowana encyklopedia ptaków, Arystoteles, 2007, s. 51, ISBN 978-83-60910-16-0 [dostęp 2021-08-26] .

[:0-4] 1 2 3 4 5 6 7 AmphibiaWeb – Scolecomorphus kirkii [online], amphibiaweb.org [dostęp 2020-08-17] .

[:1-5] 1 2 Praca zbiorowa, Płazy – Amphibia, [w:] Czesław Błaszak (red.), Zoologia Tom 3 Część 1 Szkarłupnie – płazy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015, s. 512, ISBN 978-83-01-18277-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]