Krajobraz polowań par force w północnej Zelandii
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 Zamek myśliwski Eremitageslottet w parku Jægersborg Dyrehave (2009) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
II, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
2015 |
Położenie na mapie Regionu Stołecznego .svg.png) | |
Położenie na mapie Danii  | |
 55°54′45,9″N 12°21′29,6″E/55,912750 12,358222 | |
Krajobraz polowań par force w północnej Zelandii (duń. Parforcejagtlandskabet i Nordsjælland[1], ang. The par force hunting landscape in North Zealand[2]), Królewskie tereny myśliwskie w północnej Zelandii[3] – obiekt dziedzictwa kulturowego znajdujący się w Danii, ok. 30 km na północ od Kopenhagi, obejmujący dawne królewskie lasy łowieckie wpisane w 2015 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Obszary te zajmują łączną powierzchnię 4543 ha i stanowią zaprojektowany od podstaw krajobraz, w którym duńscy władcy wraz ze swoim dworem udawali się na widowiskowe polowania par force (konno i z psami gończymi[4][5]), głównie na jelenie szlachetne[6]. Tradycja ta była jednym z symboli władzy w monarchii absolutnej, a szczyt swojej popularności osiągnęła w XVII i XVIII wieku[2].
Charakterystyka
Wpisem na listę światowego dziedzictwa UNESCO objęte są najbardziej reprezentatywne kompleksy królewskich lasów łowieckich znajdujące się w północnej części duńskiej wyspy Zelandia – Store Dyrehave i Gribskov wraz z sześcioma ścieżkami je łączącymi[2] oraz park Jægersborg Dyrehave/Jægersborg Hegn, który na dwie części dzieli rzeka Mølleåen[6].
Krajobraz tej części wyspy ukształtowany został pod koniec ostatniej epoki lodowcowej i obejmuje nieurodzajne, zbudowane głównie ze żwirów i porośnięte lasami wzgórza, które otoczone są żyznymi równinami wykorzystywanymi w rolnictwie[6].
Krajobraz polowań par force ze swoimi gwiaździście rozchodzącymi się ścieżkami o ortogonalnym wzorze siatki, numerowanymi kamiennymi słupkami i ogrodzeniami reprezentuje założenia barokowej sztuki ogrodowej użytej do zagospodarowania terenów leśnych[2]. Tworzony od 1670 roku[7] z inicjatywy króla Chrystiana V, wzorowany na modelach francuskich i niemieckich oraz dostosowany do duńskiej specyfiki terenu układ lasów łowieckich w północnej Zelandii tworzył symboliczną i funkcjonalną jednostkę przestrzenną, która w praktyce umożliwiała szybkie przemieszczanie się po terenie polowania[8], a w znaczeniu symbolicznym stanowiła wyraz królewskiej siły, kontroli nad naturą, bogactwa oraz mądrości[9][2].
W Jægersborg Dyrehave znajduje się zamek myśliwski Eremitageslottet wzniesiony w latach 1735–1736[6].
Przypisy
- ↑ UNESCO verdensarvsområdet Parforcejagtlandskabet i Nordsjælland [online], parforce.dk [dostęp 2024-10-20] (duń.).
- 1 2 3 4 5 UNESCO World Heritage Centre, The par force hunting landscape in North Zealand [online], whc.unesco.org [dostęp 2024-10-20] (ang.).
- ↑ Polski Komitet ds. UNESCO, Dania [online], www.unesco.pl [dostęp 2024-10-20] (pol.).
- ↑ par force, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-21].
- ↑ par force – definicja w słowniku łowieckim. [online], slowniklowiecki.pl [dostęp 2024-10-21].
- 1 2 3 4 Jette Baagøe, Ida Marianne Grundahl, Helle Serup (red.), The par force hunting landscape in North Zealand – Nomination file 1469 [online], UNESCO World Heritage Centre, 2014 [dostęp 2024-10-21] (ang.).
- ↑ Her begyndte det – Parforcejagtlandskabet i Jægersborg Dyrehave og Hegn [online], parforce.dk [dostęp 2024-10-21] (duń.).
- ↑ UNESCO verdenarv – kongernes jagtlandskab i Nordsjælland [online], parforce.dk [dostęp 2024-10-21] (duń.).
- ↑ Parforcejagtlandskabet i Nordsjælland – Historien. En ambitiøs konge [online], Parforce [dostęp 2024-10-21] (duń.).