Kruchopieczarka jesionowa
_%C3%96rstadius_%2526_E._Larss_459251.jpg) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kruchopieczarka jesionowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Cystoagaricus hirtosquamulosus (Peck) Örstadius & E. Larss. Mycol. Progr. 14(no. 25): 32 (2015) | |
_%C3%96rstadius_%2526_E._Larss_459852.jpg)
Kruchopieczarka jesionowa (Cystoagaricus hirtosquamulosus (Peck) Örstadius & E. Larss.) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cystoderma, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1873 r. Charles Horton Peck, nadając mu nazwę Agaricus hirtosquamulosus. W 2015 r. Leif Örstadius i Ellen Larsson przenieśli go do rodzaju Cystoagaricus[1]. Synonimy[2]:
- Agaricus hirtosquamulosus Peck 1873
- Hypholoma hirtosquamulosum (Peck) Sacc. 1887
- Psathyrella hirtosquamulosa (Peck) A.H. Sm. 1972
Nazwa polska na podstawie rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów z 2021 r.[3]
Morfologia
Charakterystyczną cechą tego gatunku są małe owocniki i higrofaniczny kapelusz w kolorze szarobrązowym do orzechowobrązowego, gęsto pokryty łuskami lub włoskami o barwie od ciemnobrązowej do czarnobrązowej. Blaszki szerokie, przyrośnięte, gęste, początkowo beżowe, a następnie ciemnofioletowobrązowe, ze strzępiastymi krawędziami[4].
Zarodniki 6–7,5 × 4,5–5,5 × 4–5 μm, nieco trójkanciaste, często o ściętych podstawach. Cheilocystydy o zróżnicowanym kształcie, 20–50 × 10–18 μm, często z fioletowym pigmentem wewnątrzkomórkowym, pod działaniem KOH brązowawe z oliwkowozielonymi osadami. Pleurocystydy o wymiarach 25–45 × 9–18 μm, z licznymi oliwkowozielonymi osadami w KOH[4].
Występowanie i siedlisko
Podano stanowiska w Europie, Ameryce Północnej i w azjatyckich obszarach Federacji Rosyjskiej[5]. Brak go w opracowanej w 2003 roku przez Władysława Wojewodę „Krytycznej liście wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski”[6], ale podano jego stanowiska w późniejszych latach. W internetowym atlasie grzybów znajduje się na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Grzyb saprotroficzny związany z jesionami. Rozwija się na leżących na ziemi i próchniejących gałęziach jesionów i pod jesionami[4].
Przypisy
- 1 2 3 Index Fungorum [online] [dostęp 2025-05-03] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2025-05-03] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2021-07-19].
- 1 2 3 Cystoagaricus hirtosquamulosus (Peck) Örstadius & E. Larss. [online] [dostęp 2025-05-03] (fr.).
- ↑ Występowanie Cystoagaricus hirtosquamulosus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2025-05-03].
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 206–207, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Cystoagaricus hirtosquamulosus (kruchopieczarka jesionowa) [online], grzyby.pl [dostęp 2025-05-03].