Krzysztof Karasek
 Warszawa, 16 października 2006 | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1937 |
|---|---|
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| |
| Odznaczenia | |
 | |
Krzysztof Karasek (ur. 19 lutego 1937 w Warszawie) – polski poeta, eseista oraz krytyk literacki.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Romana (1900–1976), artysty plastyka, i Janiny Karasek, nauczycielki[1][2]. Dzieciństwo i młodość spędził na Pomorzu, w latach 1947–1954 mieszkał z rodzicami w Kwidzynie, gdzie ukończył Szkołę Podstawową nr 1[3]. Po zdaniu matury w Gdańsku podjął studia na Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie, a potem studia z zakresu filozofii na Uniwersytecie Warszawskim[2].
Uważany za jednego z wybitniejszych poetów „pokolenia Nowej Fali”[4]. Debiutował jako eseista w 1965 szkicem Morze i wyobraźnia, a jako poeta w 1966 zestawem trzech wierszy na łamach miesięcznika „Poezja”. Na przełomie lat 60. i 70. publikował w miesięczniku „Twórczość”, w tygodniku „Kultura”, w „Nowym Medyku”. W latach 1967–1971 był członkiem zespołu redakcyjnego czasopisma „Orientacje”, w latach 1972–1978 pracował w miesięczniku „Nowy Wyraz”, zaś w latach 1983–1993 w miesięczniku „Literatura”. W stanie wojennym pod pseudonimem „Anonim” wydał, w tzw. drugim obiegu, tomik Sceny z Grottgera i inne wiersze. Na początku lat 90. redagował serię poetycką Wydawnictwa „Przedświt”. Pracował w Polskim Radiu, gdzie był wieloletnim dyrektorem literackim II Programu PR[3].
Członek Związku Literatów Polskich, współzałożyciel Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, członek Polskiego PEN Clubu i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS[5].
Twórczość
Poezje
- Godzina jastrzębi (1970)
- Drozd i inne wiersze (1972)
- Prywatna historia ludzkości (1979)
- Trzy poematy (1982)
- Sceny Grottgera i inne wiersze (1984)
- Świerszcze (1987)
- Lekcja biologii i inne wiersze (1990)
- Poeta nie spóźnia się na poemat (1991)
- Czerwone jabłuszko (1994)
- Święty związek (1997)
- Dziennik rozbitka (2000)
- Musi umrzeć, co ma ożyć w pieśni (2000)
- Maski (2002)
- Dziennik rozbitka II (2004)
- Gondwana i inne wiersze (2006)
- Gry Weneckie (2007)
- Autostrady i konie (2008)
- Flary (2009)
- Ody (2009)
- Lofoty i inne wiersze (2010)
- Wiatrołomy (2011)
- Dziennik rozbitka (Mikołów 2012)
- Słoneczna balia dzieciństwa (Mikołów 2013)
- Wiedza radosna (Mikołów 2015)
- Wzgórza anarchii (Mikołów 2020)
Wybory wierszy
- Poezje (1974)
- Wiersze i poematy (1982)
- Prywatna historia ludzkości (1986)
- Poezje wybrane (1986)
- Poezje (1994)
- Święty związek (2008)
- Przyszedł człowiek żeby chłostać morze (Mikołów 2017)
Proza
- Wiosna i demony: powieść (1980)
- Poezja i jej sobowtór: eseje (1986)
- Autopsychografia: eseje (1993)
- Wędrówka ikony przez krajobrazy i ludzi: wykład (2002)
- Baron Romero. Wstęp do przyszłej poezji (Mikołów 2018)
Opracowania
- Współcześni poeci polscy: poezja polska od roku 1956 (1997)
- Tadeusz Peiper: Poezje wybrane
- Anatol Stern: Poezje wybrane
- Daniel Naborowski: Pozje wybrane
- Gottfried Benn: Poezje wybrane
- Rafał Wojaczek: Poezje wybrane
- Tytus Czyżewski: Poezje
Nagrody i wyróżnienia
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)[6]
- Nagroda literacka im. Władysława Reymonta za twórczość całego życia (2008)[7]
- Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K.I. Gałczyńskiego za tom Wiatrołomy wydany (2012)[8]
- Nagroda na VII Międzynarodowym Festivalu EXIT w Nowym Sadzie za tom Wiatrołomy (2012)
- Nagroda Literacka m.st. Warszawy w kategorii „Literatura piękna – poezja” za tom Dziennik Rozbitka (2013)
- nominacja do Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za tom Dziennik rozbitka (2013)[9]
- finalista Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz za tom Słoneczna balia dzieciństwa (2014)[10]
- Nagroda specjalna Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (2017, 2019)[11]
- Członkostwo honorowe Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (2019)[11]
Przypisy
- ↑ Roman Karasek – Kwidzynopedia – encyklopedia e-kwidzyn [online], kwidzynopedia.pl [dostęp 2025-04-10].
- 1 2 Janusz Drzewucki, Krzysztof Karasek: być poetą [online], blog.polona.pl, 19 lutego 2022 [dostęp 2025-04-10].
- 1 2 Krzysztof Karasek – Kwidzynopedia – encyklopedia e-kwidzyn [online], kwidzynopedia.pl [dostęp 2025-04-10].
- ↑ Krzysztof Karasek, rzecz jasna, [w:] Janusz Drzewucki, Charakter pisma. Szkice o polskiej poezji współczesnej, Kraków-Warszawa: Instytut Książki - „Twórczość”, 2015, ISBN 978-83-61005-24-7.
- ↑ 85. rocznica urodzin Krzysztofa Karaska [online], Biblioteka Narodowa, 19 lutego 2022 [dostęp 2025-04-10].
- ↑ Medale i wyróżnienia dla ludzi książki. wydawca.com.pl, 8 września 2008. [dostęp 2011-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-12-22)].
- ↑ Związek Rzemiosła Polskiego: Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta w latach 1994–2009. [dostęp 2013-09-13].
- ↑ Super User: Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego – laureat. www.orfeusz-nagroda.pl. [dostęp 2015-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-04)].
- ↑ Nominowani do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej.
- ↑ Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K.I. Gałczyńskiego – finaliści. www.orfeusz-nagroda.pl. [dostęp 2015-07-05].
- 1 2 Laureaci Nagród ZAiKS-u [online], www.zaiks.org.pl [dostęp 2025-04-10].
Bibliografia
- Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Wyd. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
- „Topos” 4–5/2003 – numer monograficzny pisma poświęcony Krzysztofowi Karaskowi
- Janusz Drzewucki: Krzysztof Karasek, rzecz jasna, w książce Charakter pisma. Szkice o polskiej poezji współczesnej. Instytut Książki, Warszawa 2015. ISBN 978-83-61005-24-7.
- Janusz Drzewucki: Anarchiczny zmysł analogii Krzysztofa Karaska, w książce Środek ciężkości. Szkice o współczesnej liryce polskiej. Instytut Mikołowski, Mikołów 2016. ISBN 978-83-65250-20-9.
- Artur Nowaczewski: Challenger: metamorfozy poety w twórczości Krzysztofa Karaska, Gdańsk 2021. ISBN 978-83-8206-168-0.
Linki zewnętrzne
- Utwory Krzysztofa Karaska w bibliotece Polona