Ksi Geminorum

Ksi Geminorum

ξ Gem
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Bliźnięta
Rektascensja	06h 45m 17,364s[1]
Deklinacja	+12° 53′ 44,13″[1]
Paralaksa (π)	0,05556 ± 0,00019″[1]
Odległość	58,70 ± 0,20 ly 17,999 ± 0,062 pc
Wielkość obserwowana	3,36m[1]
Ruch własny (RA)	−115,73 ± 0,20 mas/rok[1]
Ruch własny (DEC)	−190,55 ± 0,15 mas/rok[1]
Prędkość radialna	27,20 ± 0,70 km/s[1]
Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy	podolbrzym[2]
Typ widmowy	F5 IV-V[1]
Masa	1,5–1,6 M☉[2]
Promień	2,7 R☉[2]
Jasność	11,1 L☉[2]
Okres obrotu	<2 d[2]
Prędkość obrotu	68 km/s[2]
Wiek	2,5 mld lat[2]
Temperatura	6460 K[2]
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 31 Gem Bonner Durchmusterung: BD+13°1396 Cordoba Durchmusterung: CD J06451737+1253438 Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 256 Boss General Catalogue: GC 8823 Katalog Gliesego: GJ 242 Katalog Henry’ego Drapera: HD 48737 Katalog Hipparcosa: HIP 32362 Katalog jasnych gwiazd: HR 2484 SAO Star Catalog: SAO 96074 Alzirr

Ksi Geminorum (Alzirr, ξ Gem) – gwiazda w gwiazdozbiorze Bliźniąt, znajdująca się w odległości około 59 lat świetlnych od Słońca.

Tradycyjna nazwa gwiazdy, Alzirr, wywodzi się od arabskiego ‏الزر‎ az-zirr, co oznacza „guzik”^[3]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alzirr dla określenia tej gwiazdy^[4].

Jest to podolbrzym reprezentujący typ widmowy F5, który był też klasyfikowany jako olbrzym. Gwiazda ta ma temperaturę 6460 K i jasność 11,1 razy większą niż jasność Słońca. Jej promień to 2,7 promienia Słońca, ma masę 1,5–1,6 razy większą niż masa Słońca; świeci od 2,5 miliarda lat i kończy lub zakończyła etap syntezy wodoru w hel w jądrze. Parametry tej gwiazdy sytuują ją w krytycznym punkcie diagramu HR, gdyż w pobliżu tej masy cykl CNO zaczyna dominować nad cyklem protonowym, główną drogą syntezy jądrowej w mniejszych gwiazdach (takich jak Słońce), a także prędkość rotacji gwiazd powyżej tej granicy jest większa. Alzirr obraca się z prędkością równą co najmniej 68 km/s na równiku, 34 razy większą niż Słońce. Szybka rotacja i zewnętrzna strefa konwektywna sprawiają, że gwiazda ta jest aktywna magnetycznie, ma koronę o dwóch poziomach, na których temperatura sięga odpowiednio 2 i 8 mln K, oraz emituje promieniowanie rentgenowskie. Jest to także gwiazda zmienna typu Delta Scuti, subtelnie oscylująca z różnymi okresami zmian. W przyszłości gwiazda przekształci się w czerwonego olbrzyma i zakończy życie jako biały karzeł^[2].

• lista gwiazd w gwiazdozbiorze Bliźniąt