Kustrzebka zmienna

Kustrzebka zmienna

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	kustrzebniaki
Rząd	kustrzebkowce
Rodzina	kustrzebkowate
Rodzaj	kustrzebka
Gatunek	kustrzebka zmienna
Nazwa systematyczna
Peziza varia (Hedw.) Alb. & Schwein. Consp. fung. (Leipzig): 311 (1805)

Kustrzebka zmienna (Peziza varia (Hedw.) Alb. & Schwein.) – gatunek grzybów z rodziny kustrzebkowatych (Pezizaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peziza, Pezizaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1879 r. Johann Hedwig, nadając mu nazwę Octosporia varia. Obecną nazwę nadali mu Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz w 1805 r.^[1] Pozostałe synonimy:

• Aleuria varia (Hedw.) Boud. 1905
• Galactinia varia (Hedw.) Le Gal 1962
• Geopyxis varia (Hedw.) Rehm 1894
• Humaria varia (Hedw.) Sacc. 1889
• Peziza varia var. pallens Alb. & Schwein. 1805
• Pustularia varia (Hedw.) Sacc. 1889^[2].

Nazwa polska według M.A. Chmiel^[3].

Askokarp

Apotecja o średnicy do 10 cm, czasami nawet do 15 cm, w młodym wieku okrągłe, miseczkowate, w stanie dojrzałym spłaszczone o nieregularnym kształcie. Do drewna przyrasta tylko środkową częścią, a nie całą powierzchnią. Powierzchnia hymenialna żółtawa, żółtawo-brązowa, ochrowo-brązowa do szarawo-ochrowej, ciemniejsza z wiekiem, sterylna powierzchnia dolna jest jaśniejsza. Miąższ cienki, elastyczny^[4].

Cechy mikroskopowe

Askospory gładkie, eliptyczne, bez gutuli. Parafizy ampułkowate, ze zwężeniami^[4].

Gatunki podobne

Jest to gatunek zmienny morfologicznie i trudny do identyfikacji, nawet pod mikroskopem. Można by sądzić, że zwężone w niektórych miejscach parafizy są charakterystyczne dla P. varia, ale podobne ma jeszcze kilka innych gatunków kustrzebek. Peziza domiciliana ma tej samej wielkości askospory, ale z jedną lub dwoma gutulami^[4].

Znane jest występowanie kustrzebki zmiennej w Europie, Ameryce Północnej, Azji i Australii^[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 10 stanowisk^[3], w następnych latach podawano nowsze stanowiska^[6].

Grzyb saprotroficzny i wypaleniskowy występujący na próchniejącym drewnie^[3], gnijących liściach drzew, starych murach, śmieciach i spaleniskach. Szczególnie często występuje na próchniejącym drewnie topoli^[4].