Wargacz tęczak

Wargacz tęczak
	Labrus mixtus
	Linneusz, 1758
	; Samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Podrząd	wargaczowce
Rodzina	wargaczowate
Rodzaj	Labrus
Gatunek	wargacz tęczak
Synonimy
	Labrus bimaculatus (Linneusz, 1758); Labrus carneus (Ascanius, 1772); Labrus coeruleus (Ascanius, 1772); Labrus coquus (Gmelin, 1789); Labrus larvatus (Lowe, 1852); Labrus lineatus (Bonnaterre, 1788); Labrus luvarus (Rafinesque, 1810); Labrus ossifagus (Linneusz, 1758); Labrus quadrimaculatus (Risso, 1827); Labrus trimaculatus (Bonnaterre, 1788); Labrus variegatus (Gmelin, 1789); Labrus varius (Linneusz, 1758); Labrus vetula (Bloch, 1792); Sparus formosus (Shaw, 1790);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Wargacz tęczak^[4], wargacz tęczowy^[5] (Labrus mixtus) – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny wargaczowatych (Labridae). W literaturze polskiej określany bywał nazwą tęczak^[5], ale pod taką samą nazwą opisywano również inne gatunki zwierząt.

Występowanie

Występuje w północnym Atlantyku od Norwegii i północnej Szkocji do Senegalu oraz wokół Azorów, Madery i Wysp Kanaryjskich. Także w Morzu Śródziemnym.

Ryba żyjąca nad dnem żwirowatym i skalistym obficie porośniętym glonami oraz na łąkach trawy morskiej na głębokości do 200 m. Ryba żyjąca samotnie, aktywna jedynie w dzień, noc spędza w pieczarach i rozpadlinach skalnych.

Opis

Dorasta maksymalnie samice do 30 cm a samce do 35 cm. Ciało wydłużone o długim pysku i głowie. Szczęki daleko wysuwalne z grubymi, mięsistymi wargami, na każdej z nich uzębienie w postaci rzędu silnych stożkowatych zębów, kość podniebienia bezzębna, natomiast dolna kości gardłowe zrośnięte w silną płytkę żującą. Łuski wzdłuż linii bocznej od 50-60 łusek przebiegających równolegle do linii grzbietu. Płetwa grzbietowe długa, niepodzielona podparta 16–19 twardymi i 11–14 miękkimi promieniami. Płetwa odbytowa podparta 3 twardymi i 9–12 miękkimi promieniami.

Ubarwienie bardzo zmienne. Samce mają niebiesko opalizującą głowę z ciemnymi podłużnymi paskami, przechodzącymi na żółte lub pomarańczowo zabarwione boki. W okresie godowym na czole pojawia się im biała plama. Samice są ubarwione żółto lub czerwonopomarańczowo z trzema ciemnymi plamami na grzbiecie, między nimi występują białe pola.

Odżywianie

Odżywia się drobnymi skorupiakami, mięczakami i wieloszczetami.

Rozród

Tarło odbywa się latem. Samiec buduje specjalne gniazdo na dnie, do którego składana jest ikra. Samiec opiekuje się złożonymi jajami i broni gniazda.

Przypisy

↑ Labrus mixtus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Nazwa naukowa częściej stosowana w polskiej literaturze.
↑ Labrus mixtus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
1 2 Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 444. ISBN 83-215-2103-7.

Bibliografia

Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
Labrus mixtus (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 13 września 2010]
Labrus mixtus. WoRMS World Register of Marine Species. [dostęp 2010-09-13]. (ang.).

[itis-1] Labrus mixtus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[2] Nazwa naukowa częściej stosowana w polskiej literaturze.

[iucn-3] Labrus mixtus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Grabda-4] Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.

[Rutkowicz-5] 1 2 Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 444. ISBN 83-215-2103-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]