Kruchaweczka pomarańczowa
 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kruchaweczka pomarańczowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Lacrymaria pyrotricha (Holmsk.) Konrad & Maubl. Révision des Hyménomycètes de France: 91 (1925) | |
Kruchaweczka pomarańczowa (Lacrymaria pyrotricha (Holmsk.) Konrad & Maubl.) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lacrymaria, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1790 r. Theodor Holmskiold, nadając mu nazwę Agaricus pyrotrichus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1925 r. Paul Konrad i André Maublanc, przenosząc go do rodzaju Lacrymaria[1].
Ma 10 synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Drosophila pyrothricha (Holmsk.) Kühner & Romagn. 1953
- Psathyrella pyrotricha (Holmsk.) M.M. Moser 1967[2].
W 2003 r. Władysław Wojewoda zarekomendował polską nazwę kruchaweczka pomarańczowa dla naukowej nazwy Psathyrella pyrotricha[3]. Nazwa ta jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia
Średnica 3–8(10) cm, pomarańczowobrązowy, czerwono-brązowy, jaskrawo żółto-pomarańczowy, żywo ognisty, o powierzchni filcowato-łuskowatej. Brzeg z wełnistymi pozostałościami osłony[4].
Początkowo brązowawe z drobnymi kropelkami, później fioletowobrązowe, ciemnobrązowe do czarnych lub szkarłatnoczarnych, z międzyblaszkami, łatwe do usunięcia. Ostrza jaśniejsze pokryte kropelkami[4].
Wysokość 4–11 cm, grubość 0,3–0,9 cm, pusty w środku, kruchy. Powierzchnia czerwonawo-brązowa, pomarańczowobrązowa, brudnobrązowo oprószona, wierzchołek jaśniejszy, białawy[4].
Cienki, pomarańczowobrązowy, włóknisty, bez wyraźnego zapachu, o nieco gorzkim smaku[4].
- Cechy mikroskopowe;
Zarodniki czarnobrązowe, 8,7–11,3 × 5,2–7,2 µm, cheilocystydy dość liczne, o długości do 70 µm[4].
Występowanie i siedlisko
Najwięcej stanowisk kruchaweczki pomarańczowej podano w Europie, poza nią tylko pojedyncze w Ameryce Północnej, Australii, Korei i Japonii[5]. Do 2003 r. jedyne stanowisko w Polsce podał Stanisław Domański w 1997 r. w Tatrzańskim Parku Narodowym[3], ale w późniejszych latach podano więcej nowych stanowisk[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Naziemny grzyb saprotroficzny[3]. Występuje na leśnych ścieżkach, łąkach, w parkach, głównie na silnie spróchniałych sosnowych pniach. Owocniki tworzy od lata do jesieni[4].
Przypisy
- 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-27] (ang.).
- 1 2 Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-27].
- 1 2 3 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- 1 2 3 4 5 6 Feuerfarbiger Saumpilz, Feuerfarbiger Faserling, Tränender Feuersaumpilz, Feuerfaserling [online], das 123Pilzsuche [dostęp 2023-03-27] (niem.).
- ↑ Występowanie Lacrymaria pyrotricha na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-27].
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-20].
- ↑ Aktualne stanowiska kruchaweczki pomarańczowej w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-27].