Lejkowiec fioletowy
_K%C3%BChner_(15186622410).jpg) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Podklasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lejkowiec fioletowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cantharellus ianthinoxanthus (Maire) Kühner Ann. Sci. Franche-Comté 2: 16 (1947) | |
_K%C3%BChner_(15370150281).jpg)
Lejkowiec fioletowy (Cantharellus ianthinoxanthus (Maire) Kühner) – gatunek grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cantharellus, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1883 r. René Charles Maire jako odmianę pieprznika jadalnego Cantharellus cibarius var. ianthinoxanthus. W 1947 r. Robert Kühner podniósł go do rangi odrębnego gatunku[1].
- Cantharellus cibarius var. ianthinoxanthus Maire 1912
- Craterellus ianthinoxanthus (Maire) Pérez-De-Greg., in Carbó, Pérez-De-Gregorio, Rocabruna, Vila, Llistosella, Tabarés, Ballarà, Rodríguez, Torrent & Cortés 2000[2].
Polską nazwę nadała Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologiczneg w 2025 r.[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia
Średnica 2–4 cm, nieregularny, u dojrzałych okazów lejkowaty. Brzeg początkowo podwinięty, potem falisty. Powierzchnia sucha, gładka lub lekko aksamitna, żółtopomarańczowa, czasem szafranowa z liliowym odcieniem[4].
Listewkowy (phlebioidalny), utworzony przez niskie, dość rzadkie fałdy, niezbyt wyraźne i nieco zbiegające na trzon, o kolorze pomarańczowożółtym, z wiekiem przebarwiające się na szaroliliowo[4].
Wysokość 3–4 cm, grubość do 1,5 cm, o kształcie odwróconego stożka, nieco jaśniejszy od blaszek. Czasami na jednym trzonie wyrastają dwa kapelusze[4].
Białawy, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu, ma łagodny zapach i smak[4].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 76,6–112 × 8,9–13,8, wydłużone i wąskie, lekko maczugowate, u nasady strzałkowate, z 4 do 5 sterygmami. Bazydiospory średnio 9,68 × 7,21 µm, Qe = 1,35. Strzępki w subhymenium o szerokości 4–7,9 µm. Cystyd brak, sprzążki występują na wszystkich strzępkach<red name=can/>.
Gatunki podobne
Może zostać pomylony z lejkowcem czarniawym (Cantharellus melanoxeros), który ma większe owocniki oraz bardziej zbiegające na trzon listewki hymenoforu. Gatunek ten odróżnia również bardziej intensywny żółty kolor i czernienie z wiekiem oraz po uszkodzeniu[4].
Występowanie i siedlisko
Znane jest występowanie Cantharellus ianthinoxanthus tylko w Europie[5]. W Polsce uważany był za odmianę pieprznika jadalnego i brak go w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych[6]. Po raz pierwszy jego stanowisko podano w 2017 r.[7]
Przypisy
- 1 2 3 4 Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-17] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-12-17] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 4 (2025) Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów, 23 stycznia 2025 (pol.).
- 1 2 3 4 5 Cantharellus ianthinoxanthus [online] [dostęp 2023-12-17] (hiszp.).
- ↑ Występowanie Cantharellus ianthinoxanthus na świecie [online], gbif.org [dostęp 2023-12-17] (ang.).
- 1 2 Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 98–99, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Christel Hoffeins, Hans Werner Hoffeins, Ryszard Szadziewski, Checklist of Macromycetes (Fungi) from the Wyskok village in Masurian Lakeland, NE Poland, „Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Przyroda”, 23, 2017, s. 11, DOI: 10.5281/zenodo.1095044 (ang.).