Leon Boruński
 | |
| Data i miejsce urodzenia |
22 października 1909 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
lipiec 1942 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
Leon Boruński (ur. 22 października 1909 w Petersburgu, zm. w lipcu 1942 w Otwocku[1]) – polski pianista i kompozytor żydowskiego pochodzenia.
Życiorys
Urodził się w Rosji w rodzinie polskich Żydów, Hersz Lejb Boruńskiego, adwokata posługującego się na co dzień imieniem Jerzy, i Berty z domu Krukowskiej. Był młodszym bratem Włodzimierza, aktora, reżysera, poety, satyryka i tłumacza[2]. W 1918 przeniósł się wraz z rodziną do Łodzi. W tym samym roku rozpoczął naukę gry fortepianowej u Feliksa Rafała Halperna. W latach 1928–1932 studiował w Wyższej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w klasie fortepianu Józefa Śmidowicza. Od 1929 występował jako pianista w duecie fortepianowym z Henrykiem Warsem w teatrze rewiowym Morskie Oko. W 1932 wziął udział w II Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina, gdzie dotarł do finału i otrzymał VII nagrodę. W 1933 wziął udział w Międzynarodowym Konkursie Muzycznym w Wiedniu, gdzie otrzymał dyplom półfinalisty[3].
Był także kompozytorem. Komponował koncerty fortepianowe, pieśni na głos z fortepianem oraz miniatury fortepianowe. Skomponował też Symfonię dziecięcą. Dla warszawskich teatrów rewiowych pisał muzykę ilustracyjną, rozrywkową i jazzową. Grał w popularnych teatrach: Wielka Rewia, Cyrulik Warszawski, Morskie Oko, Qui Pro Quo, Stara Banda. Przez wiele lat akompaniował Hance Ordonównie[4]. Od 1936 do września 1939 był pianistą w duecie akompaniatorskim z Karolem Gimplem w Cyruliku Warszawskim. Jesienią 1939 został kierownikiem muzycznym Białostockiego Teatru Miniatur. W maju 1940 występował w teatrze Kazimierza Krukowskiego, a następnie w orkiestrze jazzowej Ady Rosnera, z którą odbył tournée po ZSRR (m.in. w Moskwie, Leningradzie, Kijowie, Odessie, Sewastopolu, Soczi)[3]. Na jesieni 1940 wrócił do Białegostoku, a następnie do Warszawy. Grał w getcie warszawskim w kawiarni „Pod 13tką” przy ulicy Leszno. W 1942 w wyniku choroby płuc znalazł się w sanatorium w Otwocku, gdzie pod koniec lipca tego roku Niemcy wymordowali wszystkich przebywających tam pensjonariuszy[4][5].
Kompozycje
- Duet w aucie (1929)
- Daj mi Boże bez uroku! (1930)
- Tego nie wolno wziąć do ręki (1930)
- Tu mi wchodzi/Mnie tu wchodzi, tam wychodzi (1930)
- A ja mam nogi/ Ja mam nogi [foxtrot] (1933)
- Adieu chéri [walc angielski] (1933)
- Kubek w kubek [slowfox] (1933)
- Wszystko skończone [tango] (1933)
- Mała diablica [tango] (1934)
- Błękitny express/Jadę w życie błękitnym expressem [foxtrot] (1934)
- Bo ja tak chcę [foxtrot] (1934)
- Jakieś małe nic [slowfox] (1934)
- U cioci Pelagi (1934)
- W ogródku „Eldorado” (1937)
- Było nas na świecie troje [tango] (1938)
- Trzy listy [walc angielski] (1939)
Źródło:[6].
Przypisy
- ↑ Żydowski Instytut Historyczny w Polsce: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, Tomy 107-109. Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, 1978, s. 132.
- ↑ Etatowy Żyd polskiego kina. Zadebiutował w wieku... 55 lat [online], film.interia.pl [dostęp 2025-03-19].
- 1 2 Boruński, Leon - Osoby - Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki [online], bibliotekapiosenki.pl [dostęp 2025-03-19].
- 1 2 Piotr Rodowicz, Leon Boruński - Zapomniani kompozytorzy polscy [online], Studio Realizacji Myśli Twórczych [dostęp 2025-03-19].
- ↑ Rafał Żèbrowski, Zofia Borzymińska: Po-lin: kultura Żydów polskich w XX wieku : zarys. Wydawn. Amarant, 1993, s. 224.
- ↑ Leon Boruński - Stare melodie [online], Stare Melodie - przecudny zgrzyt ze starych płyt [dostęp 2025-03-19].
Bibliografia
- Stanisław Dybowski, Laureaci Konkursów Chopinowskich w Warszawie, wyd. Selene, Warszawa 2005, s. 72–73, ISBN 83-910515-1-X.