Leon Płoszewski
| Data i miejsce urodzenia |
12 sierpnia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 lipca 1970 |
| Zawód, zajęcie |
historyk literatury, edytor |
Leon Płoszewski (ur. 12 sierpnia 1890 w Krakowie, zm. 9 lipca 1970 tamże[1]) – polski historyk literatury, edytor i nauczyciel.
Życiorys
Był synem Józefa, urzędnika pocztowego i Antoniny z Fürbeków[1]. Uczył sią w CK III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie, w 1908 ukończył I Gimnazjum im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie[1]. W latach 1908–1912 studiował polonistykę i romanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ) w Krakowie. W roku akademickim 1913/1914 studiował na Sorbonie w Paryżu[2]. Od lutego 1915 pracował jako nauczyciel gimnazjalny w polskim Gimnazjum Realnym Macierzy Szkolnej w Orłowej na Śląsku Cieszyńskim, od października 1915 w IV Gimnazjum Realnym w Krakowie i od marca 1916 w Wyższej Szkole Realnej w Żywcu. W 1916 zdał państwowy egzamin nauczycielski w zakresie filologii polskiej i francuskiej. W sierpniu 1919 przeniósł się do Warszawy, gdzie w latach 1919–1926 był nauczycielem języka polskiego i francuskiego w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego[3][4], a od 1925 w Gimnazjum im. M. Konopnickiej[1]. Równolegle prowadził działalność naukową w zakresie historii literatury i edytorstwa, związanego z twórczością Adama Mickiewicza i Stanisława Wyspiańskiego[1]. W 1932 uzyskał stopień doktora filozofii na UJ na podstawie rozprawy Fragmenty dramatyczne Wyspiańskiego (promotor Ignacy Chrzanowski)[1]. W 1934 ożenił się z Wiktorią Reiner, romanistką i pianistką[1].
W czasie wojny zaangażował się w tajne nauczanie, po upadku powstania warszawskiego podjął pracę nauczyciela w Gimnazjum im. Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie, a jesienią 1945 zamieszkał w Krakowie, gdzie kontynuował prace edytorskie[1].
W latach 1956–1960 był zatrudniony jako pracownik naukowy w Instytucie Badań Literackich (IBL) Polskiej Akademii Nauk, od 1957 wchodził w skład Rady Naukowej IBL, w 1957 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego[1].
Opracował (z zespołem) Wydanie Sejmowe (1922–1939), Wydanie Narodowe (1945–1955) i Jubileuszowe (1954–1955) Dzieł Adama Mickiewicza oraz Stanisława Wyspiańskiego (Dzieła zebrane, t. 1–14, 1957–1966)[1][5].
Był inicjatorem cotygodniowych spotkaniań towarzyskich ludzi zainteresowanych literaturą i kulturą p.n. Klub Literacki i Naukowy (Klin), który działał od 20 grudnia 1928 do 15 czerwca 1939 oraz dwa lata po wojnie[6].
W 1968 został członkiem honorowym Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza[1].
Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera 27 - rząd płn.)[7].
Ordery i odznaczenia
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (1935)[1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Świętego Sawy V klasy (1955)[1]
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1956)[1]
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Alicja Szałagan: Płoszewski Leon. pisarzeibadacze.ibl.edu.pl, 17 października 2024. [dostęp 2025-05-20].
- ↑ Konrad Górski: Leon Płoszewski (1890-1970). bazhum.muzhp.pl, 1969. s. 118. [dostęp 2025-05-20].
- ↑ Edmund Kujawski (red.), Witold Grabski (red.): „Pochodem idziemy...” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 100. ISBN 83-06-02325-0.
- ↑ Edmund Kujawski (red.), Witold Grabski (red.): „Pochodem idziemy...” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 300. ISBN 83-06-02325-0.
- ↑ Maria Płoszewska-Paulsson: „Lew z Lea. Leon Płoszewski”- wydawca Wyspiańskiego i Mickiewicza. pau.krakow.pl, 2012. s. 206. [dostęp 2025-05-20].
- ↑ Konrad Górski: Leon Płoszewski (1890-1970). bazhum.muzhp.pl, 1969. s. 128-129. [dostęp 2025-05-20].
- ↑ Leon Płoszewski. www.zck-krakow.pl. [dostęp 2025-05-20].
Linki zewnętrzne
Lista publikacji w Bibliotece Narodowej