Leon Weintraub
![]() Leon Weintraub podczas obchodów rocznicy likwidacji łódzkiego getta (2019) | |
| Data i miejsce urodzenia |
1 stycznia 1926 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
Lekarz |
Leon Weintraub (ur. 1 stycznia 1926 w Łodzi) – polski lekarz żydowskiego pochodzenia zaangażowany w działania na rzecz pamięci o holokauście[1][2][3]
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w żydowskiej rodzinie robotniczej przy ul. Solnej 12 w Łodzi. Jego matka prowadziła pralnię na rogu ulic Wschodniej i Kamiennej. Przed wybuchem II wojny światowej zdążył ukończyć 6 klas szkoły żydowskiej dla chłopców[3][1][2][1].
Okres II wojny światowej
Na początku II wojny światowej wraz z rodziną został umieszczony w łódzkim getcie. W tym okresie początkowo pracował w resorcie metalowym i elektrycznym. Po jego likwidacji trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz II - Birkenau, skąd udało mi się przedostać do Gross Rosen. Pracował w Arbeitslager Riese przy realizacji niemieckiego projektu Riese jako elektryk. W 1945 r. przeżył ewakuację Gross Rosen i trzydniowy marsz śmierci. Trafił następnie do kolejnych obozów (m.in. Flossenbürg). W tym okresie przeszedł tyfus plamisty. Pod Donaueschingen doczekał wyzwolenia przez żołnierzy francuskich[1][3][4][5].
Okres powojenny
W 1946 r. podjął studia medyczne w w Getyndze, korzystając z puli miejsc przeznaczonych dla dipisów (mimo że nie miał wówczas zdanego egzaminu maturalnego)[4]. Ukończył je w Warszawie (1953). Pracował jako ginekolog w I Klinice Położnictwa i Chorób Kobiecych Akademii Medycznej w Warszawie w latach 1953-1966. W tym okresie został członkiem PZPR[6]. W 1966 obronił doktorat na podstawie pracy pt. Przebieg ciąży i rozwój płodu po krwawieniach w pierwszym trymestrze ciąży[7]. Następnie był ordynatorem oddziału ginekologiczno-położniczego w Szpitalu Powiatowym w Otwocku. Na skutek antysemickich wydarzeń marcowych utracił posadę w 1969 r. i zdecydował się na emigrację do Szwecji[1]. Po kursie języka szwedzkiego został skierowany do pracy w szpitalu w Luleå[8]. We wrześniu 1970 r. otrzymał posadę w szpitalu Södersjukhuset w Sztokholmie[9]. Od 1974 r. do emerytury pracował w przychodniach w dzielnicy zamieszkanej przez imigrantów[10].
Działania na rzecz pamięci o holokauście
Leon Weintraub był zaangażowany w działania na rzecz pamięci o holokauście udzielając licznych wykładów na ten temat w Polsce, Szwecji i Niemczech[2][1]. W 2008 r. zainicjował odrestaurowanie cmentarza żydowskiego w Dobrej[1]. Wielokrotnie uczestniczył w corocznych obchodach likwidacji Litzmannstadt Getto organizowanych w Łodzi[11]. W 2024 r. uczestniczył w uroczystościach związanych z odsłonięciem kamieni pamięci przy ul. Włókienniczej w Łodzi[12].
W języku polskim ukazał się wywiad-rzeka, w którym Leon Weintraub dzieli się wspomnieniami z okresu II wojny światowej pt. Pojednanie ze złem : historia chłopca z łódzkiego getta (2021)[13].
Życie prywatne
Podczas studiów w Getyndze poślubił swoją pierwszą żonę, Käthe Hoff; miał z nią trzech synów: Michała, Roberta i Andrzeja. Käthe zmarła po wyjeździe do Sztokholmu. W 1976 wziął ślub z Evą Marie Loose; z tego małżeństwa pochodzi córka Emilia[4].
Wyróżnienia
W 2024 roku otrzymał niemiecki Federalny Krzyż Zasługi 1. Klasy[14].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Leon Weintraub [online], Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi [dostęp 2025-03-14].
- 1 2 3 Leon Weintraub [online], Centrum Dialogu i Modliwy w Oświęcimiu [dostęp 2025-03-14].
- 1 2 3 Kalina Błażejowska, Użyteczny optymista, „Tygodnik Powszechny” (nr 4), 2025, s. 60-63.
- 1 2 3 Leon Weintraub: jak długo byliśmy potrzebni, tak długo mogliśmy żyć [online], Magazyn WP [dostęp 2025-03-14].
- ↑ Leon Weintraub: Auschwitz-Birkenau było dla mnie szokiem [online], Polskie Radio, 25 stycznia 2024 [dostęp 2025-03-14].
- ↑ Magda Jaros, Leon Weintraub, Pojednanie ze złem : historia chłopca z łódzkiego getta, Warszawa: Bellona, 2021, s. 143, ISBN 978-83-11-16172-6.
- ↑ Magda Jaros, Leon Weintraub, Pojednanie ze złem : historia chłopca z łódzkiego getta, Warszawa: Bellona, 2021, s. 159, ISBN 978-83-11-16172-6.
- ↑ Magda Jaros, Leon Weintraub, Pojednanie ze złem : historia chłopca z łódzkiego getta, Warszawa: Bellona, 2021, s. 189-190, ISBN 978-83-11-16172-6.
- ↑ Magda Jaros, Leon Weintraub, Pojednanie ze złem : historia chłopca z łódzkiego getta, Warszawa: Bellona, 2021, s. 195, ISBN 978-83-11-16172-6.
- ↑ Magda Jaros, Leon Weintraub, Pojednanie ze złem : historia chłopca z łódzkiego getta, Warszawa: Bellona, 2021, s. 199-200, ISBN 978-83-11-16172-6.
- ↑ Agata Gwizdała, Widział, jak jego matkę jednym gestem skazano na śmierć. Nie wybaczył [online], Interia Tygodnik, 16 września 2023 [dostęp 2025-03-14].
- ↑ Ocalały z getta Leon Weintraub odsłonił kamienie pamięci na ul. Włókienniczej w Łodzi [online], Dzieje.pl, 24 sierpnia 2024 [dostęp 2025-03-14].
- ↑ Pojednanie ze złem [online], LubimyCzytać [dostęp 2025-03-14].
- ↑ Bekanntgabe der Ordensträgerinnen und Ordensträger. bundespraesident.de, 2024-10-01. [dostęp 2025-04-18].
Linki zewnętrzne
- Leon Weintraub [w:] Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi (Biogramy ocalałych)
- Leon Weintraub w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu
- Leon Weintraub w kolekcji historii mówionej Muzeum Polin
