Limonium arboreum

*Limonium arboreum*
	; Kwiatostan
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	ołownicowate
Rodzaj	zatrwian
Gatunek	Limonium arboreum
	Nazwa systematyczna
	Limonium arboreum (Willd.) Erben, A.Santos & Reyes-Bet.; Fl. Medit. 22: 65 (2012)
Synonimy
	Limonium arborescens Kuntze; Statice arborea Willd.; Statice arborescens Brouss. ex Webb & Berthel.;
	Limonium arborescens Kuntze; Statice arborea Willd.; Statice arborescens Brouss. ex Webb & Berthel.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia

Limonium arboreum (Willd.) Erben, A.Santos & Reyes-Bet. – gatunek rośliny z rodziny ołownicowatych (Plumbaginaceae). Występuje endemicznie na hiszpańskich wyspach Teneryfie oraz La Palmie, leżących w archipelagu Wysp Kanaryjskich^[5]^[4].

Pokrój roślin rosnących w Jardín Botánico Canario

Biologia i ekologia

Na Teneryfie gatunek ten znany jest z pięciu subpopulacji^[a]^[6], znajdujących się w północnej części wyspy – między Valle de La Orotava a Teno. Na La Palmie znajduje się tylko jedna jego subpopulacja w miejscowości Garafía. Całkowity obszar, na jakim występuje gatunek, ma powierzchnię wynoszącą od 4,75 do 16 km²^[4].

W niektórych subpopulacjach zaobserwowano dynamiczny wzrost liczebności osobników. W 2004 roku całkowitą liczebność populacji szacowano na 4500 okazów, jednak już w 2007 roku wynosiła ona 8226 osobników^[4].

Krzew ten rośnie na klifach oraz zacienionych skalistych zboczach, w miejscu akumulacji gleb próchnicznych. Występuje w takich zespołach roślinności jak Soncho radicati-Aeonietum tabulaeformis i Artemisio thusculae-Rumicetum lunariae. Jego zakres występowania jest szeroki – od wybrzeża do ciepłolubnych lasów. Często towarzyszą mu takie gatunki jak: Artemisia thuscula, Rhamnus crenulata, Sonchus acaulis oraz Astydamia latifolia, a także różni przedstawiciele rodzajów gojnika i dziurawca^[4].

Poza obszarem naturalnego występowania gatunek rośnie jako introdukowany w Kalifornii^[3].

Ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii NT – gatunków bliskich zagrożeniu. Limonium arboreum został sklasyfikowany w tej kategorii, ponieważ w przeszłości jego populacja była poważnie narażona przez wypas zwierząt, a jego zasięg występowania był bardzo ograniczony. Jednak obecnie liczebność populacji ma tendencję wzrostową^[4].

Głównymi zagrożeniami dla tego gatunku są naturalna konkurencja ze strony innych gatunków, wypas na pastwiskach oraz deptanie przez fotografów. W ciągu ostatnich lat wypasa się mniej zwierząt, dzięki czemu presja z ich strony spadła i obecnie nie wydaje się być istotnym zagrożeniem dla ochrony tego gatunku. Istnieje natomiast ryzyko hybrydyzacji tego endemicznego gatunku z Limonium fruticans oraz innymi gatunkami uprawianymi w ogrodach. Nasiona są często atakowane przez pasożyty. Zmiany w użytkowaniu gruntów, budowa dróg oraz konkurencja ze strony egzotycznych gatunków były również czasami zgłaszane jako zagrożenia^[4].

Limonium arboreum znajduje się na liście gatunków priorytetowych w załączniku II dyrektywy siedliskowej oraz w załączniku I Konwencji Berneńskiej. Ma też status gatunku „de interés para los ecosistemas Canario” w katalogu gatunków chronionych na Wyspach Kanaryjskich. Jest również wymieniony w Hiszpańskiej Czerwonej Księdze^[4].

Gatunek występuje na pięciu obszarach ochrony SCI: Paisaje Protegido Acantilados de La Culata, Sitio de Interés Científico de Interián, Sitio de Interés Científico Barranco de Ruiz, Parque Rural de Teno oraz Reserva Natural de Guelguén^[4].

Uwagi

↑ Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).
1 2 3 Limonium arboreum (Willd.) Erben, A.Santos & Reyes-Bet.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-12].
1 2 3 4 5 6 7 8 9 R. MesaR.M. Coello R. MesaR.M. i inni, Limonium arborescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-09-26] (ang.).
↑ Limonium arborescens – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-11-26]. (ang.).
↑ Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).

[6] Pojęcie subpopulacji (podpopulacji) jest wprowadzane w przypadkach ocen zagrożenia populacji silnie rozczłonkowanych, co wzmaga wymieranie taksonu. W przypadkach, gdy subpopulacje są małe i w znacznym stopniu izolowane, rekolonizacja opuszczonych stanowisk jest mało prawdopodobna (zob. metapopulacja oraz J. Mitka, Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-15] (ang.).

[powo-3] 1 2 3 Limonium arboreum (Willd.) Erben, A.Santos & Reyes-Bet.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-12].

[iucn-4] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 R. MesaR.M. Coello R. MesaR.M. i inni, Limonium arborescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2014-09-26] (ang.).

[5] Limonium arborescens – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2014-11-26]. (ang.).

[JMitka-7] Józef Mitka: Metodyka oszacowania stopnia zagrożenia populacji roślin i ich siedlisk. [w:] Roczniki Bieszczadzkie nr 18 [on-line]. 2010. s. 24–44. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]