Lotnisko Nanumea
 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||
| Typ |
wojskowe | ||
| Data otwarcia |
wrzesień 1943 | ||
| Kod ICAO |
NGFO | ||
| Wysokość |
10 m n.p.m. | ||
| Drogi startowe | |||
| |||
Położenie na mapie Tuvalu  | |||
 5°40′S 176°07′E/-5,666667 176,116667 | |||
Lotnisko Nanumea – drugie lotnisko Tuvalu, zlokalizowane na atolu Nanumea.
Lotnisko funkcjonowało w latach 1943–1945 jako baza USAAF[1].
Ponieważ Nanumea jest najdalej na północ położoną wyspą archipelagu Ellis, położoną znacząco bliżej Tarawy (840 km, w porównaniu do 1150 km od Funafuti i 1700 km od Kantonu), po rozpoznaniu w lipcu 1943 roku i uznaniu, że jest wystarczająco duża by pomieścić lotnisko, w sierpniu wydano polecenie jej zajęcia. W połowie miesiąca przybyły pierwsze oddziały marines i 16. batalion Seabees, którego żołnierze rozpoczęli budowę bazy[2]. We wrześniu liczba Amerykanów (ok. 860) dorównała liczbie tubylców, by ich następnie przewyższyć, sięgając 2000[3].
Lotnisko, o zamierzonej długości 2000 m pasa zaczęto budować 12 września, a już 20 września mogło przyjmować mniejsze samoloty, jak myśliwce (aczkolwiek też tego samego dnia wylądował na nieukończonym pasie bombowiec wracający z rajdu na Tarawę)[4]. Komunikację zapewniały barki LCT i okręty desantowe LST. Kilka barek uległo zniszczeniu na rafach, podobnie jak okręt desantowy LST-203, którego wrak pozostał na wyspie. Żeby ułatwić komunikację i zapobiec wypadkom, Seabees wycięli w rafie półkilometrowy kanał do wewnętrznej laguny. Baza w szczycie rozwoju miała 24 km dróg, zbiorniki na 450 ton wody słodkiej i instalacje odsalające produkujące 157 ton wody dziennie[5].
Wyspa i lotnisko były czterokrotnie atakowane przez japońskie samoloty. Pierwszy atak miał miejsce w czasie lądowania, gdy japoński samolot rozpoznawczy ostrzelał żołnierzy. 8 września nalot dziesięciu bombowców zniszczył stanowisko obrony przeciwlotniczej, zabijając pięciu żołnierzy i raniąc dalszych siedmiu; w kolejnym nalocie 11 września zginął jeden Amerykanin. Ostatni atak miał miejsce 11 listopada: 12 japońskich maszyn zniszczyło skład amunicji, zabiło jednego i raniło dwóch żołnierzy. Obrona przeciwlotnicza zestrzeliła jeden bombowiec Betty[6]. Żaden tubylec nie zginął w wyniku ataku nieprzyjacielskiego, ale choroby zawleczone przez wojska amerykańskie spowodowały dwukrotnie podwyższoną śmiertelność w latach 1943-44[7].
Na lotnisku od 12 listopada 1943 do 4 stycznia 1944 było główną bazą 30. Bombardment Group, której Liberatory atakowały stamtąd cele na wyspach Marshalla, w okresie poprzedzającym atak na wyspach Gilberta (operacja Galvanic)[8]. Stacjonowały tam dywizjony:
- 27th Bombardment Squadron (Heavy) – od 10 listopada 1943 do 26 lutego 1944[9].
- 38th Bombardment Squadron (Heavy) – od 12 listopada 1943 do 26 lutego 1944[10].
- 41th Fighter – od 28 listopada 1943 do 15 stycznia 1944[11].
- VP-72 – dywizjon US Navy (Consolidated PBY Catalina), wydzielone sekcje latały z Nanumea na patrole ratownicze[12]
Po zdobyciu atolu Kwajalein tam przeniesiono główną bazę lotnictwa i marynarki, demontując wyposażenie z baz na wyspach Ellis. W lutym 1944 16. batalion Seabees został zastąpiony przez 553. Maintaince Unit. Na lotnisku Nanumea prace demontażowe zakończono w listopadzie 1944 roku, a grudniu wycofano garnizon, pozostawiając tylko małą jednostkę łączności[13].
Lotnisko nie jest wykorzystywane komercyjnie, ale lądują na nim małe samoloty transportu lokalnego i ratunkowego[14].
Przypisy
- ↑ Nanumea Airfield - Nanumea - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2025-05-13] (ang.).
- ↑ McQuarrie 1994 ↓, s. 68.
- ↑ McQuarrie 1994 ↓, s. 70.
- ↑ McQuarrie 1994 ↓, s. 75.
- ↑ McQuarrie 1994 ↓, s. 81-83.
- ↑ McQuarrie 1994 ↓, s. 70-75.
- ↑ McQuarrie 1994 ↓, s. 74-75.
- ↑ Maurer Maurer: Air Force Combat Units Of World War II. Washington, D.C.: Office of Air Force History, 1983, s. 83.
- ↑ Maurer 1982 ↓, s. 138.
- ↑ Maurer 1982 ↓, s. 179.
- ↑ Maurer 1982 ↓, s. 203.
- ↑ Roy A. Grossnick: Dictionary of American naval aviation squadrons. T. 2: The history of VP, VPB, VP(HL), and VP(AM) squadrons. Washington, D.C.: Naval Historical Center, Dept. of the Navy, 1995, s. 195. [dostęp 2025-05-13].
- ↑ McQuarrie 1994 ↓, s. 101.
- ↑ Tuvalu is surging the travel industry with new Visa-Free Travel policy for 30 countries, including Spain, France & Germany Thursday. Travel And Tour World, July 18, 2024-07-18. [dostęp 2025-05-13].
Bibliografia
- Maurer Maurer: Combat squadrons of the Air Force in World War II. Washington, D.C.: Office of Air Force History, 1982.
- Peter McQuarrie: Strategic atolls: Tuvalu and the Second World War. Christchurch: Macmillan Brown Centre for Pacific Studies, University of Canterbury, 1994.