Lucie Cytryn-Bialer
| Data i miejsce urodzenia |
1923 |
|---|---|
| Data śmierci |
26 lutego 2011 |
Lucie Cytryn-Bialer, także Lucy Cytryn-Bialer[1] z domu Pik-Cytryn (ur. 1923 w Łodzi, zm. 26 lutego 2011) – pisarka, siostra Abrama Cytryna, wydawczyni i popularyzatorka jego twórczości, ocalała z Holokaustu[2].
Życiorys
Wraz z rodziną mieszkała przy ul. 11 listopada 49 (późn. ul. Legionów) w Łodzi[2]. Uczyła się w gimnazjum Józefa Aba w Łodzi. W 1940 wraz z rodziną trafiła do getta łódzkiego, gdzie mieszkali początkowo przy ul. Brzezińskiej 50, a następnie przy ul. Starosikawskiej 14. W 1944 w trakcie likwidacji getta, wraz z matką i bratem została wywieziona do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Następnie, po śmierci członków rodziny, została wywieziona do KL Stutthof, a później do jego podobozu Stutthof Schippenbeil, skąd uciekła podczas marszu śmierci[2]. Po wojnie powróciła do Łodzi, gdzie odnalazła w domu przy Starosikawskiej wiersze brata, poety, Abrama Cytryna[3]. W 1950 zamieszkała w Izraelu, a w 1953 w Paryżu[2].
Jest autorką autobiograficznej książki „Dla Ciebie Nelly” (1998), opisującej jej wspomnienia z dzieciństwa, czasy łódzkiego getta, lata powojenne, emigrację do Izraela i Francji[4], a także była zaangażowana w wydanie w językach francuskim, polskim i angielskim, wierszy odnalezionych po II wojnie światowej, autorstwa swojego brata[2].
Została uhonorowana tytułem „Eshet-Chail” (pol. Kobieta waleczna) przez instytut Jad Washem[5].
Jest bohaterką filmu „Nie oplataj mnie śmierci” (2000) w reżyserii Piotra Zarębskiego i wg scenariusza Jacka Indelaka[5].
Życie prywatne
Urodziła się w rodzinie fabrykanckiej, była córką właścicieli dwóch fabryk włókienniczych, Jakuba Cytryna i Gołdy z domu Pik. Jej bratem był poeta, Abram Cytryn (1927–1944)[2]. Była żoną Zygmunta Bialera, z którym miała córkę Nelly (1948[6]–1988)[2].
Publikacje
- Cytryn A., Cytryn-Bialer L., Les cahiers d'Abram Cytryn: récits du ghetto de Łódź, Albin Michel, 1995, ISBN 978-2-226-07540-6
- Cytryn-Bialer L., Dla Ciebie Nelly, Oficyna Druków Niskonakładowych, 1998, ISBN 978-83-904798-3-5
Przypisy
- ↑ Coping With Reality: Two Teenage Poets in the Lodz Ghetto [online], Jad Waszem [dostęp 2024-11-30] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 Cytryn-Bialer Lucie (z d. Pik-Cytryn) – Centrum Dialogu im. Marka Edelmana [online], Centrum Dialogu [dostęp 2024-11-23].
- ↑ Arkadiusz Lorenc, Mogiły z Ahlem [online], Tygodnik Powszechny, 4 lipca 2017 (pol.).
- ↑ „...Nie oplataj mnie” – Pokaz filmu Piotra Zarębskiego i spotkanie z Lucie Cytryn-Bialer [online], charlie.pl, 27 sierpnia 2009 [dostęp 2024-11-30].
- 1 2 Nie oplataj mnie śmierci [online], FilmPolski [dostęp 2024-11-30].
- ↑ jp, Lucie Cytryn-Bialer [online], Wyborcza.pl Łódź, 25 sierpnia 2009 [dostęp 2024-11-30] [zarchiwizowane z adresu] (pol.).