Lybius
| Lybius[1] | |||
| Hermann, 1783[2] | |||
 Wąsal etiopski (L. undatus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Lybius | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Lybius guifsobalito Hermann, 1783 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Lybius – rodzaj ptaków z podrodziny wąsali (Lybiinae) w rodzinie tukanowatych (Ramphastidae).
Zasięg występowania
Morfologia
Długość ciała 16–19,5 cm; masa ciała 31–80,5 g[6].
Systematyka
Etymologia
- Lybius: gr. λιβυος libuos „niezidentyfikowany ptak”, być może pokrewny dzięciołom, wspomniany przez Arystotelesa i Arystofanesa[7].
- Balitus: etymologia niejasna, Rafinesque nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej; na podstawie „Guifso Balito” de Buffona (1770–1783)[8].
- Hyreus: gr. ὑρει hurei „trzy”[9]. Gatunek typowy: Loxia tridactyla J.F. Gmelin, 1789 (= Lybius guifsobalito Hermann, 1783).
- Leucolybius: gr. λευκος leukos „biały”; rodzaj Lybius Hermann, 1783[10]. Gatunek typowy: Laimodon leucocephalus Defilippi, 1853.
- Pogonodon: rodzaj Pogonias Illiger, 1811 (wąsal); οδους odous, οδοντος odontos „ząb”[11]. Gatunek typowy: Pogonias undatus Rüppell, 1837; młodszy homonim Pogonodon Cope, 1880 (Mammalia).
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące gatunki[12]:
- Lybius undatus (Rüppell, 1837) – wąsal etiopski
- Lybius vieilloti (Leach, 1815) – wąsal zbroczony
- Lybius leucocephalus (De Filippi, 1853) – wąsal białogłowy
- Lybius chaplini Stephenson Clarke, 1920 – wąsal czerwonobrewy
- Lybius rubrifacies (Reichenow, 1892) – wąsal czerwonolicy
- Lybius guifsobalito Hermann, 1783 – wąsal czerwonogardły
- Lybius torquatus (C. Dumont, 1816) – wąsal obrożny
Uwagi
Przypisy
- ↑ Lybius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J. Hermann: Tabula affinitatum animalium olim academico specimine edita: nunc uberiore commentario illustrata cum annotationibus ad historiam naturalem animalium augendam facientibus. Argentorati: Impensis Joh. Georgii Treuttel, Bibliopolae, 1783, s. 217 (przypis n). (łac.).
- ↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 65. (fr.).
- ↑ J.F. Stephens: Hyreus. Hyreus. W: G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 9: Aves. Cz. 2. London: Printed for G. Kearsley, 1815, s. 337. (ang.).
- 1 2 H. von Boetticher. „Zoologischer Anzeiger”. 146, s. 344, 345, 1951. (niem.).
- 1 2 D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: African Barbets (Lybiidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.lybiid1.01. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Lybius [dostęp 2025-03-11].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Balitus [dostęp 2025-03-11].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Hyreus [dostęp 2025-03-11].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Leucolybius [dostęp 2025-03-11].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Pogonodon [dostęp 2025-03-11].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Lybiini Sibley & Ahlquist, 1985 (wersja: 2024-06-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-03-11].
Bibliografia
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).