Mężec szkieletowy

Mężec szkieletowy
	Ephebopus murinus
	(Walckenaer, 1837)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Podrząd	Opisthothelae
Infrarząd	ptaszniki
Rodzina	ptasznikowate
Podrodzina	Psalmopoeinae
Rodzaj	mężec
Gatunek	mężec szkieletowy
Synonimy
	Mygale murina Walckenaer, 1837; Mygale bistriata C.L. Koch, 1838; Aphonopelma bistriatum — Schmidt, 1993; Eurypelma bistriatum — Bonnet, 1956; Santaremia pococki F.O. Pickard-Cambridge, 1896;
	Mygale murina Walckenaer, 1837; Mygale bistriata C.L. Koch, 1838; Aphonopelma bistriatum — Schmidt, 1993; Eurypelma bistriatum — Bonnet, 1956; Santaremia pococki F.O. Pickard-Cambridge, 1896;

Mężec szkieletowy^[3] (Ephebopus murinus) – gatunek pająka z rodziny ptasznikowatych (Theraphosidae), zamieszkującego północną Amerykę Południową^[4].

Areał występowania i tryb życia

Zamieszkuje północną Brazylię, Surinam, Gujanę i Gujanę Francuską. W Gujanie Francuskiej spotykane są dwie odmiany tego ptasznika – jedna zamieszkuje sawanny, a druga lasy deszczowe. Ponadto różnią się wielkością (osobniki z sawann są z reguły mniejsze) i prawdopodobnie ubarwieniem^[4]. Istnieją opinie, jakoby pająki z Brazylii miały inny wzór na odnóżach^[4].

Żyje w głębokich norach znajdującymi się między korzeniami drzew, zazwyczaj w gęstych nizinnych lasach. Gniazdo i okolica pokryta jest warstwą pajęczyny^[4]^[5].

Aktywny po zmierzchu i w nocy^[4].

Opis

długość ciała: 5–6 cm (zależy od geograficznego pochodzenia osobnika)^[4]
rozpiętość odnóży: około 13 cm^[4]

Dorosła samica i młode po 4 wylince mają jasnopłowy bądź beżowy karapaks (forma dark ma ciemny karapaks), brązową opistosomę i czarne odnóża. Ponadto na rzepkach i goleniach znajdują się białe lub jasnobeżowe pasy. Patrząc z góry na Ephebopus murinus stojącego na ciemnym podłożu, ma się wrażenie, że widzimy szkielet pająka, stąd nazwa angielska tego gatunku, Skeleton tarantula^[4].

Dorosły samiec ma bulbusy (narządy płciowe) oraz haczyki. Jego ubarwienie jest czarnobrązowe, a na odnóżach ma rude włoski. Też posiada białe ornamenty na odnóżach, ale są mniej wyraźne^[4].

Samice są długowieczne – dożywają maksymalnie 15 lat. Samce żyją znacznie krócej, umierają do roku po ostatniej wylince^[4].

Jest to agresywny i bardzo płochliwy ptasznik. Nawet poruszenie terrarium lub manewry w jego okolicy mogą spłoszyć pająka. Jego jad jest słaby, jednak ukąszenie ze względu na wielkość pająka może być bardzo bolesne^[5].

Przypisy

↑ Ephebopus murinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
1 2 3 4 5 Ephebopus murinus (Walckenaer, 1837), [w:] World Spider Catalog. Version 25.0, Natural History Museum Bern, DOI: 10.24436/2 [dostęp 2024-02-11] (ang.).
↑ Dominik M.D.M. Szymański Dominik M.D.M. i inni, Ptasznikowate (Theraphosidae). Etymologia nazw naukowych i propozycja nazw zwyczajowych, Kraków: Ridero, 2025, s. 99-100, ISBN 978-83-8414-021-5 (pol.).
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ArkadiuszA. Guzanek ArkadiuszA., Ephebopus murinus, [w:] terrarium.com.pl [online], 8 listopada 2021 [dostęp 2024-02-05] (pol.).
1 2 PrzemysławP. Malgrab PrzemysławP., Atlas pająków, SBM, 2023, s. 114,115, ISBN 978-83-8348-081-7 .

[itis-1] Ephebopus murinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[wsc-2] 1 2 3 4 5 Ephebopus murinus (Walckenaer, 1837), [w:] World Spider Catalog. Version 25.0, Natural History Museum Bern, DOI: 10.24436/2 [dostęp 2024-02-11] (ang.).

[Szymańskietal-3] Dominik M.D.M. Szymański Dominik M.D.M. i inni, Ptasznikowate (Theraphosidae). Etymologia nazw naukowych i propozycja nazw zwyczajowych, Kraków: Ridero, 2025, s. 99-100, ISBN 978-83-8414-021-5 (pol.).

[:0-4] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ArkadiuszA. Guzanek ArkadiuszA., Ephebopus murinus, [w:] terrarium.com.pl [online], 8 listopada 2021 [dostęp 2024-02-05] (pol.).

[:1-5] 1 2 PrzemysławP. Malgrab PrzemysławP., Atlas pająków, SBM, 2023, s. 114,115, ISBN 978-83-8348-081-7 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]