Magdalena Świerczek-Gryboś

Magdalena Świerczek-Gryboś
Naz, Cool Story Naz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 sierpnia 1990
Olkusz

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Dziedzina sztuki

literatura

Gatunek

fantastyka

Nagrody

Nagroda im. Janusza A. Zajdla (nominacja)

Strona internetowa

Magdalena Świerczek-Gryboś[1] (ur. 4 sierpnia 1990 w Olkuszu) – polska pisarka fantastyki, poetka, redaktorka. Badaczka twórczości Stanisława Lema.

Życiorys

W latach szkolnych osiągała pierwsze sukcesy w konkursach poetyckich[2]. Pisać fantastykę uczyła się na portalu fantastyka.pl podległym redakcji czasopisma „Nowa Fantastyka[3].

Skończyła kilka kierunków i specjalizacji na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, w tym filozofię i etykę. Opiekun pracy magisterskiej z etyki, Tadeusz Gadacz, zainteresował ją postacią Stanisława Lema. Poświęciła twórczości fantastycznonaukowej Lema – jej wymiarom etycznym i filozoficznym – pracę magisterską[4], część wystąpień na konferencjach naukowych[5], artykułów[6] i własnej twórczości[7][8]. W ramach studiów doktoranckich z filozofii zajmowała się fantastyką i mniej znanymi nurtami feminizmu[9][10]. Studia doktoranckie porzuciła „na rzecz redagowania fantastyki”[3]. Od kilku lat związana jest jako redaktorka z Grupą Wydawniczą Fantazmaty[11], współpracuje z licznymi wydawcami (m.in. SQN[12], czasopismem Urania[13], Empikiem).

Zdiagnozowano u niej zespół Aspergera. W 2021 zaczęła pisać o swoich doświadczeniach oraz objawach dotyczących kobiet[14], które mogą różnić się od tych charakterystycznych dla mężczyzn[15][16].

Od 2022 mieszka w Gdańsku.

Twórczość

W 2019 opublikowano jej dwie powieści: Openminder[17] oraz Dzieci Burzy[18].

Openminder to socjologiczna SF z motywami postapo i cyberpunku. Opowiada o świecie w 2076 podzielonym ideologicznie na Wschód i Zachód, w którym obywatele Zachodu zostali zaszczepieni przeciwko złu. Akcja w większości dzieje się na terenie zniszczonego wojną i skażonego Krakowa. Tytułowi openminderzy to „wojownicy umysłu”, nowy rodzaj żołnierzy pilotujących mechy w częściowo wirtualnej rzeczywistości. Redaktor Michał Cetnarowski w posłowiu określił Openmindera mianem „patchwork science fiction” i stwierdził, że jest to powieść „po komiksowemu przerysowana, bezczelna jak teledysk, a jednocześnie pisana na poważnie i zaangażowana”, a Świerczek-Gryboś to jedna z pierwszych autorek w Polsce, które piszą w podobny sposób[19].

Dzieci Burzy to powieść science-fantasy ukazująca losy multiwersum (w którym nasz świat stanowi tylko jeden wymiar) znajdującego się na skraju zagłady. W plebiscycie Granice.pl została uznana za najlepszą książkę na zimę 2019 z gatunku fantastyki[18].

W 2020 pojawiła się kolejna powieść autorki, Trupokupcy[20], pod redakcją Ewy Białołęckiej. To historia o świecie odmienionym przez nierozważną walkę z ociepleniem klimatu, w następstwie czego z głębi ziemi budzą się stare duchy. Akcja toczy się głównie na śląskiej wsi. Utwór łączy postapo, mity słowiańskie, steampunk i rural fantasy.

W 2021 premierę miały Puste diabły, powieść obyczajowa z elementami kryminału i realizmu magicznego, czytana przez Anetę Todorczuk. Młoda pisarka – niedopasowana społecznie dawna narkomanka, dręczona przez przeszłe demony – próbuje odnaleźć swoje miejsce w nękanej suszą, popandemicznej Polsce[21].

Lew i stalker z grzywą (2022) to pierwszy samodzielny zbiór opowiadań autorki, zapowiadający wydaną w 2024 powieść Nieświat. Uniwersum nieświata ukazuje perypetie bohaterów na Ziemi pożeranej przez kosmicznego pasożyta, odradzającym się Marsie i starej stacji kosmicznej. Bohaterowie to osoby w każdym wieku, również neuroróżnorodne; zbiór dedykowany jest młodzieży i dorosłym. Autorka zrzekła się dochodów z książki na rzecz fundacji ekologicznej[22].

W 2023 pojawiły się Wszystkie kolory łabędzi, czytane przez Małgorzatę Kozłowską. Ten obyczaj z wątkiem kryminalnym „to historia o zaszczuciu, traumie i poszukiwaniu własnej tożsamości. O niebinarności, toksycznych wzorcach i pułapkach dorastania”[23].

W 2024 premierę miał Nieświat[24].

W 2025 ukazał się tom pierwszy Somnautów. Radek Rak na okładce określił książkę jako „jedną z najbardziej świeżych, oryginalnych i wymagających SF, jakie czytał”[25].

Nominacje

W 2020 Świerczek-Gryboś została nominowana do nagród Nowej Fantastyki w kategorii Nagroda im. Macieja Parowskiego (dawniej Reflektor)[26], a jej dwie powieści nominowano do Nagrody Fandomu Polskiego im. Janusza A. Zajdla[27]. W 2021 ponownie nominowano ją do Nagrody im. Macieja Parowskiego[28].

W 2023 do Nagrody Zajdla nominowano jej opowiadanie[29].

Magdalena Świerczek-Gryboś

Publikacje

Książki

  • Openminder[17] t. 1, SQN 2019 (nominowana do Nagrody Zajdla)
  • Dzieci Burzy[18], t. 1, Alegoria 2019 (nominowana do Nagrody Zajdla)
  • Trupokupcy, SQN 2020[20]
  • Puste diabły, Virtualo (Empik) 2021[30] (audiobook wydany przez Bibliotekę Akustyczną[31])
  • Lew i stalker z grzywą, SQN 2022
  • Wszystkie kolory łabędzi, EmpikGo 2023[23]
  • Nieświat, SQN 2024[24]
  • Somnauci, Spisek Pisarzy 2025[25]

Opowiadania opublikowane drukiem

  • Wszystkie śmierci Apolinarego, Nowa Fantastyka 3/2018[21]
  • Mózgu, pracuj, Fantom nr 7 2018[21]
  • Nie bój się zniknąć, Magazyn Świąteczny Gazety Wyborczej (projekt Jutronauci) 17-18.11.2018[32][21]
  • Larwy (modlitwa do Klary), Sny Umarłych, polski rocznik weird fiction 2019[21]
  • Wielki Dzięcioł, Dziwne opowieści. Antologia weird fiction 2021[21]
  • Mleko przekwitłych matek, Niezwyciężone. Antologia opowiadań science fiction, EmpikGo 2021[21]
  • Zapach matki, Sny Umarłych, polski rocznik weird fiction 2021[21]
  • Dokąd idą świstunki?, Tarnowskie Góry. Miejskie opowieści, Almaz 2022[21]
  • Zepsucie, Gruzy. Antologia Postapo, Planeta Czytelnika 2023[21]
  • A dom cieknie, Tarnowskie Góry Niesamowite, Almaz 2023[33]
  • Otchłanie, Młody Technik 4/2024[34]
  • Fenomenologia rozpaczy, duet z Magdaleną Sakowską, Sny Umarłych, polski rocznik weird fiction 2024[35]
  • OMG, Ku gwiazdom. Antologia Polskiej Fantastyki Naukowej 2024, Wydawnictwo IX[36]

Opowiadania w e-zinach i e-antologiach i inne

  • Głos światów albo kołysanka satelitów, Antologia X na dziesięciolecie Creatio Fantastica 2017
  • Lot motyla, Fantazmaty 2 2018
  • Muerte Blanca, nanoFantazje 1.0 (Fantazmaty) 2018
  • Niemożliwe, Antologia Fantastycznie nieobliczalni wyd. SQN 2018
  • Bardzo trudne samobójstwo, Esensja 2019
  • Dratewka projektujący Wszechświaty, Antologia W głębi snów, Zapomniane Sny 2020[37]
  • Baran, gwiazda podwójna i morze w cynowej wannie, duet z Magdaleną Kucenty, Zbrodnia doskonała (Fantazmaty) 2020
  • Ten wstrętny bóg kaszalotów, Biały Kruk 2020
  • Kości dla trupokupca, Esensja 2021
  • Brzydka baśń albo trupokupiec z prezentami, Antologia charytatywna Szepty wyd. SQN 2022
  • Być martwym jest srebrem, nie istnieć – złotem, Biały Kruk, Wydanie Specjalne Słowo przeciw wojnie, 1/2022 (Nominowane do Nagrody Zajdla, wyróżnione w konkursie Pigmalion Fantastyki[38])
  • Śnieg na plaży, Antologia charytatywna Czego dusza zapragnie, wyd. SQN 2023
  • Czarnobyl cię kocha, biorobocie, Fantazmaty 3 2023
  • Puste rękawy, Antologia charytatywna Zakazane szlaki, Zapomniane Sny 2024[39]
  • Bajki robotów z ADHD, Antologia charytatywna Półsny, SQN 2025[40]

Działalność literacka

Magdalena Świerczek-Gryboś jest organizatorką ogólnopolskich konkursów literackich. Odpowiada za konkurs „Jestem legendą”, którego zwieńczeniem jest jedna z najobszerniejszych antologii fantastycznych w Polsce Ja, legenda[41] (Fantazmaty), za antologię Nowoświaty na Rok Lema[12] (SQN), współodpowiada za Niezwyciężone. Antologia opowiadań science fiction[42] (EmpikGo), jak również zainicjowała Wolbromską Jesień Poetycką. W swojej działalności podkreśla wagę wspierania debiutantów, a także wagę kwerendy naukowej jako niezbędnego elementu tworzenia literatury science fiction. Była prezeską zarządu Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej[43], komisarzem pierwszej edycji konkursu PFFN na opowiadanie fantastycznonaukowe[44], jest jedną z redaktorek pierwszej antologii PFFN Ku gwiazdom. Antologia polskiej fantastyki naukowej 2021[45] i współorganizatorką Kongresu Futurologicznego 2021 i 2023[46].

W 2024 wykładała techniki pisania opowiadań na kierunku kreatywne pisanie na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego[47][48].

Przypisy

  1. Magdalena Mariola Świerczek Gryboś [online], rejestr.io [dostęp 2025-04-02].
  2. M. Świerczek-Gryboś, Dzika Książka, blog [online], rubryka Osiągnięcia.
  3. 1 2 [Wywiad] Magdalena Świerczek-Gryboś – autorka m.in. „Dzieci Burzy” i „Openminder” [online], SajFaj [dostęp 2020-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-01] (pol.).
  4. Stanisław Lem - Problemy etyczne w literaturze fantastyczno-naukowej Stanisława Lema [online], solaris.lem.pl [dostęp 2025-04-10].
  5. Robert, „Filozofuj!” patronem medialnym konferencji „Filozofia Boga i religii w twórczości Stanisława Lema” [online], Filozofuj!, 15 kwietnia 2016 [dostęp 2025-04-10].
  6. Magdalena Świerczek-Gryboś, Lemowskie przewidywania a czasy obecne, „Nowa Fantastyka” (10/2016), s. 10-12.
  7. PASJONATKI - spotkanie z Magdaleną Świerczek-Gryboś. Fundacja Dziewczyny w Spektrum 2023-02-07. [dostęp 2025-04-10].
  8. Lemcon 2018: My wszyscy z Niego - czy Twórczość Lema nadal ma wpływ na literaturę fantastyczną. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie 2018-09-08. [dostęp 2025-04-10].
  9. Magdalena Świerczek, The Dilemmas of Christian Feminism, „The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II”, 7 (2), 2017, DOI: 10.15633/pch.2187, ISSN 2391-6559 [dostęp 2021-08-05] (ang.).
  10. Magdalena Świerczek, Czy język ma wpływ na dyskryminację kobiet? Feminizm analityczny Jennifer Hornsby i Marthy Nussbaum, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Humanistyczne”, 15 (4), 2016, s. 45–55, ISSN 2299-1638 [dostęp 2021-08-05].
  11. Dawid Wiktorski, Ekipa [online], Fantazmaty [dostęp 2020-02-01] (pol.).
  12. 1 2 Nowoświaty [online], Oficjalnia strona Wydawnictwa SQN [dostęp 2021-07-16] (pol.).
  13. Kontakt | Urania – Postępy Astronomii [online], urania.edu.pl [dostęp 2021-07-16].
  14. Naz ma AS i uważa, że to cool story (artykuł) [online], Cool Story Naz – dobre książki i dobra redakcja [dostęp 2021-03-28] (pol.).
  15. Autyzm u dziewczynek i kobiet – objawy i diagnoza [online], Polski Autyzm, 5 stycznia 2021 [dostęp 2021-03-28] (pol.).
  16. Być zaburzonym nastolatkiem to jest ostra jazda bez trzymanki [online], onet.pl [dostęp 2022-11-08] (pol.).
  17. 1 2 Openminder. Tom 1. Koty – SQN Imaginatio [online] [dostęp 2020-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-01] (pol.).
  18. 1 2 3 Sławomir Krempa, Oto najlepsze książki na zimę 2019! [online], Granice.pl [dostęp 2020-02-01] (pol.).
  19. M. Świerczek-Gryboś, Openminder, M. Cetnarowski (red.), Sine Qua Non, s. 9.
  20. 1 2 SQN Originals: Trupokupcy [online], Wydawnictwo: Sine Qua Non, 1 lipca 2020 [dostęp 2020-11-26].
  21. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Dobre książki i dobra redakcja: strona autorska Magdaleny Świerczek-Gryboś (Naz) [online], Cool Story Naz – dobre książki i dobra redakcja [dostęp 2021-07-16] (pol.).
  22. SQN Originals: Lew i stalker z grzywą [online], Oficjalna strona Wydawnictwa SQN [dostęp 2022-08-12] (pol.).
  23. 1 2 Wszystkie kolory łabędzi [online], www.empik.com [dostęp 2023-09-11] (pol.).
  24. 1 2 Magdalena Świerczek-Gryboś, Vivi Ekhart, Nieświat, Wydanie I, Kraków: Wydawnictwo Sine Qua Non, 2024, ISBN 978-83-8330-215-7 [dostęp 2025-04-02].
  25. 1 2 Somnauci. Katla (tom 1) - Spisek Pisarzy [online] [dostęp 2025-05-23].
  26. Nagrody Nowej Fantastyki 2020 – nominacje – Książki – POLTERGEIST [online], polter.pl [dostęp 2020-06-21] (pol.).
  27. Nominacje do Nagrody Zajdla 2010−2019 [online], zajdel.art.pl [dostęp 2020-06-21].
  28. A.Mason, Nominacje do Nagrody „Nowej Fantastyki” 2021 [online], Fahrenheit [dostęp 2021-03-28] (pol.).
  29. Ogłoszono nominacje do Nagród Imienia Janusza A. Zajdla 2022 – Książki – POLTERGEIST [online], polter.pl, 18 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-18] (pol.).
  30. Magdalena Świerczek-Gryboś, Puste diabły, Tamara Książczak-Przybysz (red.), Warszawa: Virtualo (Empik), 2021, ISBN 978-83-272-6877-8.
  31. Puste diabły [online], Virtualo.pl [dostęp 2021-07-29] (pol.).
  32. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-12-13].
  33. Tarnowskie Góry Antologia – Wydawnictwo Almaz [online], Tarnowskie Góry Antologia [dostęp 2023-09-11] (pol.).
  34. Młody Technik 04/2024 – spis treści [online], mlodytechnik.pl [dostęp 2024-05-23].
  35. Sny umarłych 2024. Polski rocznik weird fiction [online], Wydawnictwo IX, 16 października 2024 [dostęp 2024-12-15] (pol.).
  36. Ku gwiazdom. Antologia Polskiej Fantastyki Naukowej 2024 [online], Wydawnictwo IX, 29 grudnia 2024 [dostęp 2025-03-21].
  37. Zapomniane Sny: W głębi snów [online], Zapomniane Sny, 27 marca 2020 [dostęp 2020-11-26].
  38. PIGMALION FANTASTYKI – WYNIKI KONKURSU – MOKSiR [online] [dostęp 2023-06-18] (pol.).
  39. Zakazane szlaki [online], zapomnianesny.pl [dostęp 2024-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-23] (pol.).
  40. SQN Charytatywnie: Półsny WOŚP [online], Oficjalna strona Wydawnictwa SQN | www.wsqn.pl [dostęp 2025-03-21].
  41. Dawid Wiktorski, Antologie [online], Fantazmaty [dostęp 2020-02-01] (pol.).
  42. W „Niezwyciężone. Antologia opowiadań science fiction” znajduje się opowiadanie autorki, ponadto zredagowała pozostałe opowiadania i wspólnie z Katarzyną Franus napisała wstęp. Za: „Niezwyciężone”, EmpikGo 2021, stopka redakcyjna, wstęp, ISBN 978-83-272-9884-3.
  43. Organy Fundacji – Polska Fundacja Fantastyki Naukowej [online] [dostęp 2021-01-21] (pol.).
  44. Konkurs 2020 – Polska Fundacja Fantastyki Naukowej [online] [dostęp 2021-07-16] (pol.).
  45. Ku gwiazdom. Antologia Polskiej Fantastyki Naukowej 2021 [online], Wydawnictwo IX, 23 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-29] (pol.).
  46. Kongres Futurologiczny 2021 [online] [dostęp 2021-09-29] (pol.).
  47. Techniki pisania opowiadań – Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiegoi w Warszawie [online], ects.uksw.edu.pl [dostęp 2024-06-30].
  48. Kreatywne pisanie UKSW, Zajęcia z pisania krótkich form [online], Facebook, 24 stycznia 2024.