Magon Barkas
| Data i miejsce urodzenia |
243 p.n.e. |
|---|---|
| Data śmierci |
203 p.n.e. |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
armia Kartaginy |
| Główne wojny i bitwy | |
Magon Barkas (lub Magon Barkida[1]; 𐤌𐤂𐤍 𐤁𐤓𐤒, gr. Μάγων[2]) – kartagiński dowódca wojskowy z rodziny Barkidów, młodszy brat Hannibala i Hazdrubala.
Życiorys
Najmłodszy z trzech synów Hamilkara Barkasa, bratem Hannibala i Hazdrubala. Podobnie jak oni został oficerem w kartagińskiej armii.
Na początku II wojny punickiej był jednym z oficerów pod dowództwem Hannibala, w armii która przekroczyła Alpy i weszła do Italii. W grudniu 218 w bitwie nad Trebią dowodził doborowym oddziałem ukrytym początkowo w nadrzecznych zaroślach, przyczyniając się do zwycięstwa Kartagińczyków w tej bitwie[1]. Również w bitwie pod Kannami Hannibal powierzył Magonowi odpowiedzialne zadanie dowodzenia częścią wojsk w środkowej części szyku[3]. Po kanneńskim zwycięstwie Hannibal odesłał brata do stolicy, gdzie ten wysypał przed kartagińską geruzją pierścienie zabitych rzymskich senatorów.
W 215 został skierowany do Hiszpanii, gdzie Kartagińczykom zagrażała rzymska armia ekspedycyjna Publiusza i Gnejusza Scypionów. W 211 roku Magon, Hazdrubal Barkas i Hazdrubal Giskon wspólnymi siłami pokonali rzymskie oddziały, a Publiusz i Gnejusz zginęli w bitwie[4]. Po tym gdy Hazdrubal Barkas wyruszył ze swoją armią do Italii, Magon pozostał głównym kartagińskim dowódcą w Hiszpanii, rekrutując Celtyberów i Balearów[5][6]. Po upadku Nowej Kartaginy i klęsce Hazdrubala Giskona pod Ilipą (206), Magon wycofał się do Gadiru[6].
Jesienią roku 206 kartagińskie władze nakazały Magonowi opuścić Hiszpanię i przedostać się z armią do Italii, by wesprzeć pozostającego tam Hannibala. Pod dowództwem Magona znalazło się 6000 pieszych i 2000 konnych żołnierzy oraz 7 słoni, ze stolicy przysłano mu też fundusze na opłacenie żołdu[7]. Armia ta przeczekała zimę na Minorce, zaś wiosną 205 przypłynęła do brzegów Ligurii[5]. W 203 armia Magona wkroczyła na tereny galijskich Insubrów, gdzie starła się z dwoma rzymskimi legionami prokonsula Cetegusa. W tym boju Magon został ciężko ranny, po czym Kartagińczycy wycofali się znów do Ligurii[7].
Magon zmarł na pokładzie okrętu zmierzającego do Kartaginy, na skutek rany odniesionej w boju[2][8].
Miasto założone przez niego na Minorce wciąż nazywa się Mahón, zaś pochodzący stamtąd sos stał się znany w świecie jako majonez[5].
Przypisy
- 1 2 Kęciek 2007 ↓, s. 193.
- 1 2 Mago, [w:] Friedrich Lübker, Реальный словарь классических древностей, 1885, s. 814 (ros.).
- ↑ Kęciek 2007 ↓, s. 199.
- ↑ Kęciek 2007 ↓, s. 207.
- 1 2 3 Jona Lendering, Mago Barca [online], Livius.org, 5 sierpnia 2020 [dostęp 2021-12-20] (ang.).
- 1 2 Kęciek 2007 ↓, s. 211.
- 1 2 Kęciek 2007 ↓, s. 212.
- ↑ Kęciek 2007 ↓, s. 215.
Bibliografia
- Krzysztof Kęciek, Dzieje Kartagińczyków, Warszawa: Attyka, 2007, ISBN 978-83-89487-25-4.