Maksymilian Sznepf

Maksymilian Sznepf
Maksymilian Schnepf
Ilustracja
pułkownik dyplomowany pułkownik dyplomowany
Data i miejsce urodzenia

10 grudnia 1920
Drohobycz, Polska

Data i miejsce śmierci

17 sierpnia 2003
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1943–1968

Siły zbrojne

Armia Czerwona
ludowe Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
działania zbrojne przeciwko podziemiu antykomunistycznemu w Polsce

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1943–1989) Srebrny Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Medal „Za zdobycie Berlina” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945”
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)
Grób Maksymiliana Sznepfa na cmentarzu wojskowym na Powązkach

Maksymilian Marian Sznepf, właśc. Schnepf (ur. 10 grudnia 1920 w Drohobyczu, zm. 17 sierpnia 2003 w Warszawie) – polski wojskowy, pułkownik dyplomowany ludowego Wojska Polskiego, jeden z dowódców jednostek biorących udział w „obławie augustowskiej”, nauczyciel akademicki, działacz społeczności żydowskiej w Polsce.

Życiorys

Urodził się w Drohobyczu[1] w rodzinie żydowskiej, jako syn Szymona Schnepfa (zm. 1936[2]) i Eugenii (Gitli) z domu Kneppel (zm. 1942[3])[4]. Miał dwóch starszych braci: Zygmunta (1913–1942)[5][6][7][8] i Mariana (także oficera LWP)[9]. Wraz z rodziną zamieszkiwał przy ulicy J. Piłsudskiego 15 w Drohobyczu[10]. Jego ojciec był kupcem oraz działaczem politycznym i społecznym w Drohobyczu[11][12][13]. Kształcił się w Państwowym Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu[14][15][16] (jego nauczycielem był Bruno Schulz[1]).

W 1940, jako ochotnik, został żołnierzem Armii Czerwonej[17], a następnie wstąpił do 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, sformowanej w 1943[1]. Brał udział w walkach o Stalingrad, bitwie pod Lenino, walkach o warszawską Pragę, walkach o Warszawę, operacji berlińskiej[1]. Następnie służył w ludowym Wojsku Polskim od 3 czerwca 1946 do 2 września 1950[4].

W lipcu 1945 w stopniu porucznika dowodził pododdziałem złożonym z dwóch kompanii w sile ok. 110-160 żołnierzy z 1 Praskiego pułku piechoty, wspierających Armię Czerwoną i NKWD w wymierzonej w polskie podziemie niepodległościowe operacji określonej później mianem „obława augustowska”, której skutkiem było rozbicie oporu partyzantki antykomunistycznej na terenie Suwalszczyzny[18][19][20].

Od 3 września 1951 do 24 sierpnia 1954 w stopniu podpułkownika pełnił funkcję szefa I Oddziału Zarządu II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego[4]. Studia wyższe ukończył na Akademii Sztabu Generalnego uzyskując tytuł magistra[21]. Uzyskał tytuł oficera dyplomowanego[1][22].

Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[23]. Był długoletnim kierownikiem Studium Wojskowego na Uniwersytecie Warszawskim[1]. Pełnił funkcję zastępcy dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego[22][24], a także dyrektorem administracyjnym Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Warszawie[25][26]. Działał jako publicysta Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce[27]. Do końca życia był pułkownikiem dyplomowanym w stanie spoczynku[1].

Zmarł 17 sierpnia 2003 w Warszawie[1]. 22 sierpnia 2003 został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[1][22] (kwatera EII-4-4)[28].

Życie prywatne

Jego żoną została Alicja z domu Szczepaniak, z którą miał synów Ryszarda (ur. 1951, dyplomata) i Zygmunta[1][29]. Jego wnuczka Zuzanna Schnepf-Kołacz została m.in. wicekonsulem RP w Mediolanie i (podobnie, jak on) zastępcą dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego[30][31][32].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Nekrologi stołeczne. Maksymilian Sznepf. Gazeta Wyborcza. Stołeczna”, s. 9, Nr 193 z 20 sierpnia 2003.
  2. Informacja o zmarłych: Szymon Sznepf. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-02-21].
  3. Informacja o zmarłych: Eugenia Sznepf. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-02-21].
  4. 1 2 3 Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Maksymilian Sznepf. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2017-06-26].
  5. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1934/35. Drohobycz: 1935, s. 76.
  6. Informacja o zmarłych: Zygmunt Sznepf. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-02-21].
  7. Maksymilian Sznepf. myheritage.pl. [dostęp 2016-02-21].
  8. Nasi darczyńcy. sztetl.org.pl. [dostęp 2016-12-01].
  9. M.P. z 1947 r. nr 80, poz. 533
  10. Kronika. Z kroniki policyjnej. Głos Drohobycko-Borysławski”, s. 3, Nr 2 z 11 stycznia 1934.
  11. Do naszych współwyznawców ziemi drohobyckiej. Głos Drohobycko-Borysławski”, s. 3, Nr 8 z 25 lutego 1928.
  12. Obwieszczenie. Głos Drohobycko-Borysławski”, s. 12, Nr 23 z 23 czerwca 1928.
  13. Walne Zgromadzenie Kasy Ludow. w Drohobyczu. Głos Drohobycko-Borysławski”, s. 6, Nr 10 z 9 maja 1930.
  14. Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum Państwowego im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1933/34. Drohobycz: 1934, s. 64.
  15. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1934/35. Drohobycz: 1935, s. 67.
  16. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1935/36. Drohobycz: 1936, s. 31, 64.
  17. Stanisław Janecki: Drugie i trzecie pokolenie UB i SB czeka na zmianę władzy, bo wciąż chcą decydować o reprodukcji elit, rządzie dusz i rządzeniu Polską. wPolityce.pl, 22 marca 2023. [dostęp 2015-05-13].
  18. Piotr Łapiński: Obława augustowska. Sześć dywizji przeciw sześciuset akowcom. Instytut Pamięci Narodowej. s. 22. [dostęp 2016-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
  19. Interpelacja nr 31311 do ministra edukacji narodowej w sprawie uwzględnienia w szkolnych programach nauczania treści dotyczących Obławy Augustowskiej z lipca 1945 r.. sejm.gov.pl, 2015-02-19. [dostęp 2016-02-21].
  20. Poselski projekt ustawy o ustanowieniu Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej z lipca 1945 roku. prawo.egospodarka.pl, 2015-02-19. [dostęp 2016-02-21].
  21. W obronie zabytków kultury. wyborcza.pl, 1996-03-29. [dostęp 2016-02-21].
  22. 1 2 3 4 Żydowski Instytut Historyczny. Nie umiera ten, kto w pamięci żywych trwa. facebook.com. [dostęp 2016-02-21].
  23. Skład osobowy uczelni w roku akademickim 1961-1962, Warszawa 1962, s. 265.
  24. Informator nauki polskiej. Tom 1, Warszawa 1989, s. 755.
  25. Chuligański wybryk pod synagogą [online], Wyborcza.pl, 13 września 1991 [dostęp 2023-09-14].
  26. Nekrologi stołeczne. Nekrolog Maksymilian Sznepfa od Zarządu ZGWŻ w Warszawie. Gazeta Wyborcza. Stołeczna”, s. 12, Nr 194 z 21 sierpnia 2003.
  27. Teresa Kaczorowska: Ojciec ambasadora RP w Waszyngtonie, Maksymilian Schnepf, pomagał NKWD w Obławie Augustowskiej. kaczorowska.com. [dostęp 2025-05-13].
  28. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  29. Nekrologi stołeczne. Kondolencje dla Ambasadora RP w Kostaryce, Ryszarda Schnepfa od Fundacji Shalom. Gazeta Wyborcza. Stołeczna”, s. 12, Nr 194 z 21 sierpnia 2003.
  30. Dyrekcja. jhi.pl. [dostęp 2025-05-13].
  31. Ms. Zuzanna Schnepf-Kolacz. ushmm.org. [dostęp 2019-08-29]. (ang.).
  32. Dokumenty Solidarności z mediolańskiego archiwum Feltrinelli po raz pierwszy na wystawie. mediolan.msz.gov.pl, 13 czerwca 2014. [dostęp 2019-08-29].
  33. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Akta personalne. [dostęp 2017-07-14].
  34. Wspomnienia i refleksje kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari. tvk-gaj.pl. s. 3. [dostęp 2016-02-21].
  35. Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari. zwir.org.pl. [dostęp 2016-02-21].

Bibliografia