Maksymilian Sznepf
![]() | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1943–1968 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
Maksymilian Marian Sznepf, właśc. Schnepf (ur. 10 grudnia 1920 w Drohobyczu, zm. 17 sierpnia 2003 w Warszawie) – polski wojskowy, pułkownik dyplomowany ludowego Wojska Polskiego, jeden z dowódców jednostek biorących udział w „obławie augustowskiej”, nauczyciel akademicki, działacz społeczności żydowskiej w Polsce.
Życiorys
Urodził się w Drohobyczu[1] w rodzinie żydowskiej, jako syn Szymona Schnepfa (zm. 1936[2]) i Eugenii (Gitli) z domu Kneppel (zm. 1942[3])[4]. Miał dwóch starszych braci: Zygmunta (1913–1942)[5][6][7][8] i Mariana (także oficera LWP)[9]. Wraz z rodziną zamieszkiwał przy ulicy J. Piłsudskiego 15 w Drohobyczu[10]. Jego ojciec był kupcem oraz działaczem politycznym i społecznym w Drohobyczu[11][12][13]. Kształcił się w Państwowym Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu[14][15][16] (jego nauczycielem był Bruno Schulz[1]).
W 1940, jako ochotnik, został żołnierzem Armii Czerwonej[17], a następnie wstąpił do 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, sformowanej w 1943[1]. Brał udział w walkach o Stalingrad, bitwie pod Lenino, walkach o warszawską Pragę, walkach o Warszawę, operacji berlińskiej[1]. Następnie służył w ludowym Wojsku Polskim od 3 czerwca 1946 do 2 września 1950[4].
W lipcu 1945 w stopniu porucznika dowodził pododdziałem złożonym z dwóch kompanii w sile ok. 110-160 żołnierzy z 1 Praskiego pułku piechoty, wspierających Armię Czerwoną i NKWD w wymierzonej w polskie podziemie niepodległościowe operacji określonej później mianem „obława augustowska”, której skutkiem było rozbicie oporu partyzantki antykomunistycznej na terenie Suwalszczyzny[18][19][20].
Od 3 września 1951 do 24 sierpnia 1954 w stopniu podpułkownika pełnił funkcję szefa I Oddziału Zarządu II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego[4]. Studia wyższe ukończył na Akademii Sztabu Generalnego uzyskując tytuł magistra[21]. Uzyskał tytuł oficera dyplomowanego[1][22].
Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[23]. Był długoletnim kierownikiem Studium Wojskowego na Uniwersytecie Warszawskim[1]. Pełnił funkcję zastępcy dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego[22][24], a także dyrektorem administracyjnym Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Warszawie[25][26]. Działał jako publicysta Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce[27]. Do końca życia był pułkownikiem dyplomowanym w stanie spoczynku[1].
Zmarł 17 sierpnia 2003 w Warszawie[1]. 22 sierpnia 2003 został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[1][22] (kwatera EII-4-4)[28].
Życie prywatne
Jego żoną została Alicja z domu Szczepaniak, z którą miał synów Ryszarda (ur. 1951, dyplomata) i Zygmunta[1][29]. Jego wnuczka Zuzanna Schnepf-Kołacz została m.in. wicekonsulem RP w Mediolanie i (podobnie, jak on) zastępcą dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego[30][31][32].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1945)[33][34][35][22]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1961)[33]
- Krzyż Walecznych[33]
- Srebrny Krzyż Zasługi[33]
- Srebrny Medal „Zasłużonym na Polu Chwały”[33]
- Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk[33]
- Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”[33]
- Medal „Za zdobycie Berlina”[33]
- Medal za Zwycięstwo[33]
- Medal za pięciolecie[33]
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Nekrologi stołeczne. Maksymilian Sznepf. „Gazeta Wyborcza. Stołeczna”, s. 9, Nr 193 z 20 sierpnia 2003.
- ↑ Informacja o zmarłych: Szymon Sznepf. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Informacja o zmarłych: Eugenia Sznepf. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-02-21].
- 1 2 3 Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Maksymilian Sznepf. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2017-06-26].
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1934/35. Drohobycz: 1935, s. 76.
- ↑ Informacja o zmarłych: Zygmunt Sznepf. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Maksymilian Sznepf. myheritage.pl. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Nasi darczyńcy. sztetl.org.pl. [dostęp 2016-12-01].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 80, poz. 533
- ↑ Kronika. Z kroniki policyjnej. „Głos Drohobycko-Borysławski”, s. 3, Nr 2 z 11 stycznia 1934.
- ↑ Do naszych współwyznawców ziemi drohobyckiej. „Głos Drohobycko-Borysławski”, s. 3, Nr 8 z 25 lutego 1928.
- ↑ Obwieszczenie. „Głos Drohobycko-Borysławski”, s. 12, Nr 23 z 23 czerwca 1928.
- ↑ Walne Zgromadzenie Kasy Ludow. w Drohobyczu. „Głos Drohobycko-Borysławski”, s. 6, Nr 10 z 9 maja 1930.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum Państwowego im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1933/34. Drohobycz: 1934, s. 64.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1934/35. Drohobycz: 1935, s. 67.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1935/36. Drohobycz: 1936, s. 31, 64.
- ↑ Stanisław Janecki: Drugie i trzecie pokolenie UB i SB czeka na zmianę władzy, bo wciąż chcą decydować o reprodukcji elit, rządzie dusz i rządzeniu Polską. wPolityce.pl, 22 marca 2023. [dostęp 2015-05-13].
- ↑ Piotr Łapiński: Obława augustowska. Sześć dywizji przeciw sześciuset akowcom. Instytut Pamięci Narodowej. s. 22. [dostęp 2016-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].
- ↑ Interpelacja nr 31311 do ministra edukacji narodowej w sprawie uwzględnienia w szkolnych programach nauczania treści dotyczących Obławy Augustowskiej z lipca 1945 r.. sejm.gov.pl, 2015-02-19. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Poselski projekt ustawy o ustanowieniu Dnia Pamięci Ofiar Obławy Augustowskiej z lipca 1945 roku. prawo.egospodarka.pl, 2015-02-19. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ W obronie zabytków kultury. wyborcza.pl, 1996-03-29. [dostęp 2016-02-21].
- 1 2 3 4 Żydowski Instytut Historyczny. Nie umiera ten, kto w pamięci żywych trwa. facebook.com. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Skład osobowy uczelni w roku akademickim 1961-1962, Warszawa 1962, s. 265.
- ↑ Informator nauki polskiej. Tom 1, Warszawa 1989, s. 755.
- ↑ Chuligański wybryk pod synagogą [online], Wyborcza.pl, 13 września 1991 [dostęp 2023-09-14].
- ↑ Nekrologi stołeczne. Nekrolog Maksymilian Sznepfa od Zarządu ZGWŻ w Warszawie. „Gazeta Wyborcza. Stołeczna”, s. 12, Nr 194 z 21 sierpnia 2003.
- ↑ Teresa Kaczorowska: Ojciec ambasadora RP w Waszyngtonie, Maksymilian Schnepf, pomagał NKWD w Obławie Augustowskiej. kaczorowska.com. [dostęp 2025-05-13].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Nekrologi stołeczne. Kondolencje dla Ambasadora RP w Kostaryce, Ryszarda Schnepfa od Fundacji Shalom. „Gazeta Wyborcza. Stołeczna”, s. 12, Nr 194 z 21 sierpnia 2003.
- ↑ Dyrekcja. jhi.pl. [dostęp 2025-05-13].
- ↑ Ms. Zuzanna Schnepf-Kolacz. ushmm.org. [dostęp 2019-08-29]. (ang.).
- ↑ Dokumenty Solidarności z mediolańskiego archiwum Feltrinelli po raz pierwszy na wystawie. mediolan.msz.gov.pl, 13 czerwca 2014. [dostęp 2019-08-29].
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Akta personalne. [dostęp 2017-07-14].
- ↑ Wspomnienia i refleksje kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari. tvk-gaj.pl. s. 3. [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Klub Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari. zwir.org.pl. [dostęp 2016-02-21].
Bibliografia
- Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Maksymilian Sznepf. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2017-06-26].
