Marek Łuczak

Marek Łuczak
nadkomisarz Policji nadkomisarz Policji[2]
Data urodzenia

25 kwietnia 1978

Przebieg służby
Formacja

Policja

Stanowiska

Koordynator wojewódzki dw. z przestępstwami przeciwko zabytkom Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie

Późniejsza praca

Prezes Pomorskiego Towarzystwa Historycznego

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Medal Srebrny za Długoletnią Służbę Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Brązowa Odznaka „Zasłużony Policjant” Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego Medal Błogosławionego ks. Jerzego Popiełuszki
Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”

Marek Łuczak (ur. 25 kwietnia 1978 w Królewcu)[3] – polski policjant, historyk i muzyk. Służy w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Szczecinie, gdzie zajmuje się odnajdywaniem zaginionych i skradzionych zabytków. Posiada stopień naukowy doktora. Jest prezesem Pomorskiego Towarzystwa Historycznego[4]. Za swoją działalność otrzymał Medal za Zasługi dla Miasta Szczecina i tytuł Ambasadora Szczecina. Otrzymał także II nagrodę i medal imienia Zygmunta Glogera, jako pierwszy policjant wyróżniony tym odznaczeniem[5].

Autor serii monografii o historii poszczególnych części Szczecina (ukazujących się od 2005 roku), katalogów zabytków i utraconych dzieł sztuki miast i powiatów województwa zachodniopomorskiego, a także publikacji dotyczących walki z przestępczością przeciwko zabytkom. Odzyskał kilkaset zabytków utraconych w kraju i za granicą. Prowadził wykłady na uczelniach oraz szkołach policyjnych w Polsce i Europie, opracował algorytmy postępowania policji w sprawach kradzieży zabytków. Od roku 2016 organizuje międzynarodowe konferencje w zamku w Pęzinie[6][7], dotyczące ochrony zabytków i dziedzictwa narodowego. Jest autorem kilkudziesięciu książek o historii i zabytkach Szczecina i Pomorza Zachodniego, karno-prawnej ochronie zabytków oraz katalogów strat zabytków. Od 2008 roku realizuje autorskie programy rejestracji zabytków w kościołach woj. zachodniopomorskiego wraz z funkcjonariuszami straży pożarnej, wykonując dokumentację fotograficzną na wypadek kradzieży, weryfikując stany zabytków oraz sprawdzając zabezpieczenie antywłamaniowe i przeciwpożarowe. Programem objęto ponad 600 kościołów w 10 powiatach, co jest unikatową inicjatywą w skali kraju[7].

Aktywny także jako kompozytor i autor tekstów pod pseudonimem Outsider[8] – dochód z tej aktywności przeznacza na cele charytatywne.

Działalność społeczna

Organizator akcji społecznych – m.in. porządkowania cmentarzy, ewidencji nagrobków, poszukiwań zaginionych zabytków, odbudowy historycznych pomników, sprzątania miejsc historycznych, lasów oraz organizacji pomocy dla osób poszkodowanych. Wraz z Pomorskim Towarzystwem Historycznym i woluntariuszami prowadził prace ewidencyjno-porządkowe na ponad 150 cmentarzach[9][10].

Odnalezione i odbudowane pomniki

W grudniu 2020 roku w Parku Leśnym Mścięcino w Policach odnalazł i ustawił pomnik Pomorskiego Towarzystwa Leśnego  (niem. Pommerscher Forst-Verein) – głaz o wadze 3,2 tony upamiętniający zjazd towarzystwa z 1884 roku. Pomnik ustawiono 13 stycznia 2021 roku[11].

W 2020 roku odnalazł i odnowił pomnik nad grobem 34 francuskich żołnierzy z wojny francusko-pruskiej na cmentarzu przy ul. Pokoju w Szczecinie-Golęcinie[12].

W czerwcu 2021 roku z inicjatywy Marka Łuczaka wrócił do Mierzyna – odnaleziony przez niego w Policach – pomnik upamiętniający mieszkańców Mierzyna poległych w I wojnie światowej (1914–1918)[13].

W lipcu 2021 roku odnalazł pomnik trzech cesarzy z Szczecina-Pomorzan, ustawiony 22 marca 1889 roku z okazji 10-lecia Stowarzyszenia Wojennego z Pomorzan (niem. Pommerensdorfer Kriegerverein). Upamiętnia on trzech cesarzy: Wilhelma I, Fryderyka III i Wilhelma II. Pomnik został odnowiony i ustawiony na odbudowanym cokole[14].

Pomnik Friedricha Friesena (1784-1814) – w 2010 roku odnalazł w Lesie Arkońskim w Szczecinie-Osowie podstawę pomnika propagatora sportu i gimnastyki Friesena; w październiku 2021 roku wraz z woluntariuszami odbudował pomnik z oryginalnych elementów i odtworzoną w granicie tablicą[15].

W marcu 2020 roku podczas prac ewidencyjnych na cmentarzu w Barnisławiu odnowił pomnik upamiętniający poległych w I wojnie światowej mieszkańców Barnisławia. Głaz z inskrypcją znajduje się przy bramie cmentarz przykościelnego[16].

We wrześniu 2020 roku przy ul. Dębogórskiej w Szczecinie odnalazł fragmenty płyt nagrobnych Sophie Caroline Auguste Tilebein (1771-1854) oraz jej męża Carla Gotthilfa Tilebeina (1760-1820) oraz jego grobowiec z 1820 roku. Płyty znajdują się w Muzeum Narodowym w Szczecinie[17][18][19].

W grudniu 2020 roku podczas inwentaryzacji XIX-wiecznego cmentarza w Dąbiu, odnalazł ukryta tam płytę szczecińskiego ludwisarza Johanna Jacoba Mangoldta i jego żony Dorothei z 1699 roku. Jest to jedna z największych znanych płyt z piaskowca na Pomorzu. Płytę decyzją Miejskiego Konserwatora Zabytków przewieziono do Muzeum Narodowego w Szczecinie[20][21][22].

W 2022 roku odnalazł pomnik upamiętniający poległych mieszkańców Kijewa w I wojnie światowej. Wydobyty oryginalny 3-tonowym głazem z mieczem ustawiono na postumencie. Współcześnie pomnik pozbawiony jest dawnego zwieńczenia w formie orła. Pomnik znajduje się przy ul. Zwierzynieckiej w Szczecinie[23].

Zbudował pomnik Ściana Pamięci. W grudniu 2022 roku na placu Kurzmanna w Szczecinie-Dąbiu, stanął z inicjatywy Łuczaka pomnik upamiętniający żydowskich mieszkańców Dąbia (niem. Altdamm). Pomnik powstał z odnalezionych przez niego w 2019 roku zakopanych w lesie fragmentów żydowskich nagrobków[24]. Był też inicjatorem nadania placowi gdzie stanął pomnik, imienia Dawida Altera Kurzmanna (1865-1942)[25].

W kwietniu 2023 roku odnalazł w Szczecinie-Zdrojach pomnik konsula generalnego Szwecji i Norwegii Fritza Ludwiga Petera Iversa (1826-1900). Pomnik odbudowano i odsłonięto przy Polanie Słonecznej w Zdrojach[26].

Pomnik Carla Friedricha Meyera (1840-1904) – 25 maja 2023 roku w Puszczy Bukowej w Podjuchach odbudował wraz z członkami Pomorskiego Towarzystwa Historycznego i woluntariuszami zniszczony i zakopany pomnik szczecińskiego historyka i geografa prof. dr C. F. Meyera. Meyer zajmował się badaniami historycznymi i geograficznymi Szczecina i okolic, w szczególności badaniem historycznych map Pomorza. Był nauczycielem w szkole im. Fryderyka Wilhelma (niem. Friedrich-Wilhelmschule) w Szczecinie, propagatorem piękna Puszczy Bukowej i założycielem Stowarzyszenia Miłośników Puszczy Bukowej (niem. Buchheide-Verein w 1889[27][28][29].

W lipcu 2023 roku odnalazł płyty inskrypcyjne i pozostałości cokołu pomnika nadleśniczego i przyrodnika Heinricha von Meyerincka (1786-1848) w Puszczy Bukowej w Szczecinie-Klęskowie. Pomnik odbudował w listopadzie 2023 roku[30][31].

Odnalazł pozostałości pomnika upamiętniający poległych w I wojnie światowej mieszkańców Skolwina. Pomnik znajdował się przy ul. Inwalidzkiej w Szczecinie[32][33]

W dniu 16 marca 2024 w uroczysku Puszczy Bukowej odbudowano Lwią Paszczę (niem. Gené Quelle, Gené Grund) z 1893 roku – maszkaron-fontannę w kształcie głowy lwa na murze oporowym źródełka potoku o tej samej nazwie a upamiętniający nadleśniczego ze Śmierdnicy Karla Ludwiga Gené (1820-1893)[34][35].

W lipcu 2024 grupa wolontariuszy z Pomorskiego Towarzystwa Historycznego oraz mieszkańców Warszewa zebrana z inspiracji Marka Łuczaka odtworzyła w Puszczy Wkrzańskiej ponad 100-letnią zabudowę źródliska Bystrego Potoku odbudowując koło wodne oraz platformę widokową wraz z ławeczkami w najatrakcyjniejszych miejscach wokół jaru[36][37][38][39].

Publikacje

Publikacje o Szczecinie

Tytuł Wydawnictwo Rok

publikacji

 ISBN Uwagi
Szczecin Zdroje[40]

Finkewalde

 Lega 2004 8391785478 Monografia o szczecińskiej dzielnicy: Zdroje.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Pomorskie Towarzystwo Historyczne[41] 2008 9788375181241
2018 9788375188820 Wydanie II, poszerzone[42].
Szczecin Gumieńce.

Scheune[43]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[44] 2006 8360140685 Monografia o szczecińskiej dzielnicy: Gumieńce.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Klęskowo.

Hokendorf

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[45] 2006 8392288025 Monografia o szczecińskiej dzielnicy: Klęskowo.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Skolwin, Stołczyn.

Scholwin, Stolzenhagen[46]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[47] 2007 9788375180596 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Skolwin i Stołczyn.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

2019 9788375188967 Wydanie II, poszerzone[48]
Szczecin Żelechowa.

Zullchow[49]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[50] 2008 9788375181050 Monografia o szczecińskiej dzielnicy: Żelechowa.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Gocław, Golęcino.

Gotzlow, Frauendorf[51]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne 2008 9788375180893 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Gocław i Golęcino.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

2011 9788375183061 Wydanie III, poszerzone[52].
Szczecin Pogodno, Łękno.

Braunsfelde, Westend[53]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[54] 2009 9788375181760 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Pogodno i Łękno.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Płonia, Śmierdnica, Jezierzyce.

Buchholz, Muhlenbeck, Jeseritz[55]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[56] 2009 9788375181487 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Płonia, Śmierdnica, Jezierzyce.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Niebuszewo, Niemierzyn.

Grünhof, Zabelsdorf, Nemitz[57]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[58] 2010 9788375182460 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Niebuszewo i Niemierzyn.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Pomorzany.

Pommerensdorf[59]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[60] 2010 9788375181920 Monografia o szczecińskiej dzielnicy: Pomorzany.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Gumieńce, Świerczewo.

Scheune, Schwarzow

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[61] 2010 9788375182255 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Gumieńce i Świerczewo.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Krzekowo, Bezrzecze.

Kreckow, Brunn[62]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne 2010 9788375182309 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Krzekowo i Bezrzecze.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Podjuchy, Żydowce, Klucz.

Podejuch, Sydowsaue, Klütz[63]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[64] 2011 9788375182668 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Podjuchy, Żydowce i Klucz.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Turzyn.

Torney[65]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[66] 2011 9788375182996 Monografia o szczecińskiej dzielnicy: Turzyn.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Warszewo, Osów, Głębokie.

Warsow, Wussow, Glambeck[67]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[68] 2011 9788375183009 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Warszewo, Osów i Głębokie.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Wielgowo, Zdunowo, Załom.

Augustwalde, Hohenkrug bei Augustwalde, Arnimswalde[69]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[70] 2012 9788375183986 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Wielgowo, Zdunowo, i Załom.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Grabowo, Drzetowo.

Grabow, Bredow[71]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[72] 2013 9788375183993 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Grabowo i Drzetowo.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Klęskowo, Kijewo.

Hokendorf, Rosengarten bei Altdamm[73]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[74] 2009 9788375181494 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Klęskowo i Kijewo.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

2012 9788375184273 Wydanie II, poszerzone[75]
Szczecin Stare Miasto.

Altstadt[76]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[77] 2013 9788363365448 Monografia o szczecińskiej dzielnicy: Stare Miasto.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Dąbie.

Altdamm[78]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[79] 2014 9788375186697 Monografia o szczecińskiej dzielnicy: Dąbie.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Szczecin Śwródmieście i Nowe Miasto.

Stadtmitte, Neustadt.

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[80] 2015 9788375187434 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Śródmieście i Nowe Miasto.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Katedra św. Jakuba w Szczecinie: historia, architektura i wyposażenie.

Die Jacobikirche in Stettin[81].

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[82] 2016 9788375187878 Publikacja poświęcona katedrze szczecińskiej pw. Św. Jakuba.
Szczecin Łasztownia, Międzyodrze.

Lastadie, Oderbruch

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[83] 2017 9788375188387 Monografia o szczecińskich dzielnicach: Łasztownia i Międzyodrze.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Cmentarze Szczecina.

Monografia cmentarzy szczecińskiego zespołu miejskiego i katalog zabytkowych nagrobków.

Tom I i II.

Pomorskie Towarzystwo Historyczne[84] 2024 9788360407066 Monografia cmentarzy szczecińskiego zespołu miejskiego i katalog zabytkowych nagrobków.


Pozostałe publikacje

Tytuł Wydawnictwo Rok

publikacji

 ISBN Uwagi
Historia i zabytki Gminy Kołbaskowo

Geschichte udn Denkmaler der Gemeinde Kolbitzow[85]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[86] 2010 9788375182019 Jest to pierwsza próba zebrania znanych materiałów archiwalnych i przedstawienia historii Gminy Kołbaskowo.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

2016 9788375187724 Wydanie II, poszerzone[87].
Policja w walce o zabytki[88]. Pomorskie Towarzystwo Historyczne[89] 2012 9788375184877 Zbiór zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom.

Katalog zabytków i dzieł sztuki utraconych z województwa zachodniopomorskiego

Gotyckie kościoły gminy Kołbaskowo[90].

Die gotischen Kirchen der Gemeinde Kolbitzow

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[91] 2013 9788375185386 Publikacja o zabytkowych kościołach Gminy Kołbaskowo.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Mierzyn przez wieki.

Mohringen im Laufe der Zeit[92]

 Pomorskie Towarzystwo Historyczne[93] 2013 9788375185379 Książka przedstawia historię i zabytki miejscowości Mierzyn, położonej na południowym krańcu gminy Dobra, przy granicy ze Szczecinem.

Wydawnictwo dwujęzyczne: język polski i język niemiecki

Urbanizacja dzielnic Szczecina 1800-1939[94] Pomorskie Towarzystwo Historyczne[95] 2014 9788375186239 Publikacja dotyczy przekształceń wsi podszczecińskich w dzielnice miasta, czynników, oraz przyczyn które zdeterminowały ten proces.
Utracone zabytki sakralne powiatu polickiego Pomorskie Towarzystwo Historyczne[96] 2014 9788375187212 Zbiór zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom.

Katalog utraconych zabytków sakralnych z terenu powiatu polickiego.

Utracone zabytki sakralne powiatu gryfickiego, kamieńskiego i Świnoujścia Pomorskie Towarzystwo Historyczne[97] 2015 9788375187519 Zbiór zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom.

Katalog utraconych zabytków sakralnych z terenu powiatu gryfickiego, kamieńskiego i Świnoujścia..

Utracone zabytki sakralne powiatu goleniowskiego i stargardzkiego Pomorskie Towarzystwo Historyczne[98] 2017 9788375187519 Zbiór zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom.

Katalog utraconych zabytków sakralnych z terenu powiatu goleniowskiego i stargardzkiego.

Służby w ochronie dziedzictwa Europy Wschodniej Pomorskie Towarzystwo Historyczne[99] 2017 9788375188066[100] Zbiór zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom.

Materiały pokonferencyjne[101].

Służby w ochronie dziedzictwa sakralnego i archeologicznego Europy Wschodniej Pomorskie Towarzystwo Historyczne[102] 2018 9788375188684 Zbiór zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom.

Materiały pokonferencyjne.

Aktywność muzyczna

Marek Łuczak wydał płyty, z których dochód został przeznaczony na cele charytatywne[8][103]:

  • Outsider – Waiting for the night (2016; wokal – Malwina Degórska)[8] – dochód przeznaczony na Fundację TVN „Nie jesteś sam”[104]
  • Outsider – Broken (2017; wokal – Klaudia Zając)[103] – dochód przeznaczony na leczenie policjantki asp. Kingi Szwedy z Tucholi[104][105]
  • Outsider – Tanger (2018) – dochód przeznaczony na leczenie policjantki podkom. Eweliny Pustkowskiej z KWP w Gdańsku[104][105]
  • Outsider – Between Heart and Mind (2018) – dochód przeznaczony na leczenie dr Beaty Makowskiej z Narodowego Instytutu Dziedzictwa[105],
  • Outsider – Silence (2019) – dochód przeznaczony na rehabilitację policjanta z oddziału antyterrorystycznego policji we Wrocławiu[106]
  • Outsider – From Africa to Middle East (2019) – dochód przeznaczony na leczenie i rehabilitację pacjentów Fundacji Zachodniopomorskiego Hospicjum dla Dzieci i Dorosłych[105]

Odznaczenia i wyróżnienia

  • 2009.08.28 Złota odznaka „Za Opiekę nad Zabytkami”, nadana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[107]
  • 2010.08.05 Srebrna Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego, nadana przez Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego
  • 2012.08.08 Brązowy medal „Za Długoletnią Służbę”, nadany przez Prezydenta RP[107]
  • 2014.01.28 Brązowy medal „Gloria Artis”, nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[107]
  • 2016.02.29 Srebrny Krzyż Zasługi, nadany przez Prezydenta RP[107]
  • 2016.05.10 Medal „Za Zasługi dla Miasta Szczecina”, nadany przez Radę Miasta Szczecina
  • 2016.11.20 tytuł Człowiek i Osobowość Roku 2016 w kategorii sport, kultura i sztuka w plebiscycie Głosu Szczecińskiego[108][7]
  • 2017.07.31 Złota Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego, nadana przez Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego
  • 2018.04.13 Nominacja do Nagrody Dziennikarzy przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej „Pomorze Zachodnie”
  • 2019.05.14 Srebrny Zachodniopomorski Krzyż św. Floriana[7], nadany przez kapitułę Zachodniopomorskiego Krzyża Świętego Floriana[107][109]
  • 2020.09.25 II nagroda i medal imienia Zygmunta Glogera nadana przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[5]
  • 2021.07.05 tytuł Ambasador Szczecina 2021[110], nadawany przez Prezydenta Szczecina.
  • 2024.06.02 Nagroda Kobedian'24 ustanowiona przez Generalnego Konserwatora Zabytków i Instytutu Bezpieczeństwa Dziedzictwa[111]
  • Srebrny Medal za Długoletnią Służbę[107]

Przypisy

  1. Serce z poszukiwanego dzwonu z 1672 roku odnalezione przez zachodniopomorskiego policjanta - Aktualności - Policja Zachodniopomorska [online], policja.gov.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
  2. ↑ Serce z poszukiwanego dzwonu z 1672 roku odnalezione przez zachodniopomorskiego policjanta - Aktualności - Policja Zachodniopomorska [online], policja.gov.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
  3. ↑ Encyklopedia Szczecina. Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Kultury, 2015, s. 549. ISBN 978-83-942725-0-0.
  4. ↑ Rozmowa pod krawatem: Marek Łuczak. Radio Szczecin, 2019-02-15. [dostęp 2020-01-04].
  5. 1 2 Polska Policja, Medal i nagroda Glogera dla policjanta ze Szczecina [online], Policja.pl [dostęp 2021-09-01] (pol.).
  6. ↑ Polska Policja, Międzynarodowa konferencja w Pęzinie – ochrona zabytków sakralnych [online], Policja.pl [dostęp 2021-09-01] (pol.).
  7. 1 2 3 4 Polska Policja, Szczeciński policjant odznaczony Zachodniopomorskim Krzyżem św. Floriana [online], Policja.pl [dostęp 2021-09-01] (pol.).
  8. 1 2 3 Outsider, czyli „Waiting for the night” Marka Łuczaka [POSŁUCHAJ] – Trochę Kultury – Radio Szczecin [online], radioszczecin.pl [dostęp 2017-11-18].
  9. ↑ Polska Policja, Kustosz pamięci i policjant od zabytków [online], Gazeta Policyjna [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  10. ↑ Marek Jaszczyński, Na dawnym cmentarzu odkryli kawałek historii Warszewa. Zobacz zdjęcia [online], Głos Szczeciński, 7 lipca 2020 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  11. ↑ o, Odnaleziono XIX wieczny pomnik [online], powiatpolicki.info, 14 stycznia 2021 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  12. ↑ Pierre-Frédéric Weber, Obca pamięć [online], Forum Dialogu. Perspektywy ze środka Europy., 7 października 2020 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  13. ↑ Pomnik poległych w czasie pierwszej wojny światowej wrócił do Mierzyna. Waży prawie 3 tony! [online], Głos Szczeciński, 21 czerwca 2021 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  14. ↑ Marek Jaszczyński, Kamień Trzech Cesarzy z Pomorzan wrócił na swoje miejsce. Przetrwał ulewę 40-lecia. [online], Głos Szczeciński, 2 lipca 2021 [dostęp 2024-03-24].
  15. ↑ Co zawdzięczamy Friesenowi? Odbudowali pomnik propagatora sportu [online], 24kurier.pl [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  16. ↑ Dr Łuczak w akcji | monitorszczecinski.pl [online], monitorszczecinski.pl [dostęp 2024-04-24] (ang.).
  17. ↑ Marek Jaszyński, Stary park na Żelechowej w Szczecinie odkrywa tajemnice. Marek Łuczak na tropie zabytków [online], Głos Szczeciński, 6 października 2020 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  18. ↑ Anna Łukaszek, Radio Szczecin [online], radioszczecin.pl [dostęp 2024-03-24].
  19. ↑ Marek Jaszczyński, Sensacja w Szczecinie. Udało odnaleźć się fragment tablicy poświęconej pani Tilebein [online], Głos Szczeciński, 6 września 2020 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  20. ↑ Aleksandra Sobczak, Unikalne odkrycie na starym cmentarzu w Szczecinie. Barokowa płyta, której być tam nie mogło. [online], Gazeta Wyborcza - Szczecin, 27 grudnia 2020 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  21. ↑ Marcin Bielecki, Barokowa płyta nagrobna znanego szczecińskiego ludwisarza Johanna Jacoba Mangoldta i jego żony Dorothei z 1699 roku na jednym z cmentarzy w Dąbiu w Szczecinie. [online], Radio Maryja, 28 grudnia 2020 [dostęp 2024-03-24].
  22. ↑ Niezwykłe odkrycie w Szczecinie. Znaleziono olbrzymią płytę nagrobną słynnego ludwisarza i jego żony [online], KopalniaWiedzy.pl, 24 marca 2024 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  23. ↑ Odnaleziono pomnik z Kijewa poświęcony poległym w I wojnie światowej [online], dzieje.pl [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  24. ↑ W Szczecinie stanęła Ściana Pamięci. „Chciałbym, żeby ten pomnik łączył polskich, żydowskich i niemieckich mieszkańców” - Szczecin [online], wszczecinie.pl [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  25. ↑ Marek Jaszczyński, Ściana Pamięci powstaje z fragmentów zniszczonych nagrobków. Stanie w Dąbiu [online], Głos Szczeciński, 14 grudnia 2022 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  26. ↑ Marek Jaszczyński, Kawałek historii Szczecina. Odsłonięto pomnik konsula Szwecji i Norwegii. [online], Szczecin Nasze Miasto, 18 kwietnia 2023 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  27. ↑ Estera ZF, Zakończyła się odbudowa pomnika dr Carla Friedricha Meyera [online], 29 maja 2023 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  28. ↑ Nowe miejsce, które warto odwiedzić w Puszczy Bukowej. Odtworzono tam fragment historii sprzed 118 lat - Szczecin [online], wszczecinie.pl [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  29. ↑ Odbudowa pomnika Meyera w Puszczy Bukowej [online], 24kurier.pl [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  30. ↑ Marek Jaszczyński, Pasjonaci historii odnaleźli pomnik leśniczego Meyerincka w Puszczy Bukowej [online], Głos Szczeciński, 31 lipca 2023 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  31. ↑ Marek Jaszczyński, Miłośnicy historii odbudowali w Szczecinie-Klęskowie pomnik leśniczego i przyrodnika [online], Głos Szczeciński, 13 listopada 2023 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  32. ↑ Agata Rokicka, W Skolwinie odnaleziono fragmenty historycznego pomnika [ZDJĘCIA] [online], Radio Szczecin, 8 listopada 2023 [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  33. ↑ A. Nalewajko, Ślad historii dawnego Skolwina. Zapomniany, zniszczony, w końcu odnaleziony. [online], Kurier Szczeciński, 8 listopada 2023 [dostęp 2024-03-24].
  34. ↑ Do Puszczy Bukowej wróciła słynna Lwia Paszcza - Szczecin [online], wszczecinie.pl [dostęp 2024-03-24] (pol.).
  35. ↑ Dawid Klich, KU LWIEJ PASZCZY I POMNIKOWI GENE [online], redlica.pl, 22 lipca 2018 [dostęp 2024-07-10] (pol.).
  36. ↑ Radio Szczecin, "Nie ten typ kapelusza" - reportaż Agaty Rokickiej. [online], "Nie ten typ kapelusza" - reportaż Agaty Rokickiej., 9 lipca 2024 [dostęp 2024-07-10] (pol.).
  37. ↑ Bystry Potok na Warszewie po wielu latach odzyskał „koło młyńskie” i górski klimat [foto] - Szczecin [online], wszczecinie.pl [dostęp 2024-07-10] (pol.).
  38. ↑ Marek Jaszczyński, Nowa atrakcja w Szczecinie: platforma nad potokiem w Puszczy Wkrzańskiej. Woda obraca koło młyńskie, „Głos Szczeciński”, 8 lipca 2024 [dostęp 2024-07-10] (pol.).
  39. ↑ Nowe koło młyńskie w Puszczy Wkrzańskiej, „Kurier Szczeciński”, 24kurier.pl, 10 lipca 2024 [dostęp 2024-07-10] (pol.).
  40. ↑ Szczecin Zdroje [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  41. ↑ Zdroje [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  42. ↑ Zdroje II 2019 [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  43. ↑ Szczecin Gumieńce Scheune [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  44. ↑ Gumieńce [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  45. ↑ Klęskowo [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  46. ↑ Szczecin / Skolwin, Stołczyn / Scholwin, Stolzenhagen [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  47. ↑ Skolwin, Stołczyn [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  48. ↑ Gocław II [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  49. ↑ Szczecin / Żelechowa / Zullchow [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  50. ↑ Zelechowa [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  51. ↑ Szczecin / Gocław, Golęcino / Gotzlow, Frauendorf [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  52. ↑ Gocław III [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  53. ↑ Szczecin / Pogodno, Łękno / Braundsfelde, Westend [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  54. ↑ Pogodno [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  55. ↑ Szczecin / Płonia, Śmierdnica, Jezierzyce / Buchholz, Muhlenbeck, Jeseritz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  56. ↑ Płonia [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  57. ↑ Szczecin / Niebuszewo, Niemierzyn / Grunhpf, Zabelsdorf, Nemitz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  58. ↑ Niebuszewo [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  59. ↑ Szczecin / Pomorzany / Pommerensdorf [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  60. ↑ Pomorzany [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  61. ↑ Gumieńce, Świerczewo [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  62. ↑ Szczecin / Krzekowo, Bezrzecze / Kreckow, Brunn [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  63. ↑ Szczecin / Podjuchy, Żydowce, Klucz / Podejuch, Sydowsaue, Klütz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  64. ↑ Podjuchy [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  65. ↑ Szczecin / Turzyn / Torney [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  66. ↑ Turzyn [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  67. ↑ Szczecin / Warszewo, Osów, Głębokie / Warsow, Wussow, Glambeck [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  68. ↑ Warszewo, Osów, Glęsbokie [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  69. ↑ Szczecin / Wielgowo, Zdunowo, Załom / Augustwalde, Hohenkrug bei Augustwalde, Arnimswalde [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  70. ↑ Wielgowo [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  71. ↑ Szczecin / Grabowo, Drzetowo / Grabow, Bredow [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  72. ↑ Grabowo, Drzetowo [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  73. ↑ Szczecin / Klęskowo, Kijewo / Hokendorf, Rosengarten bei Altdamm – wydanie 2 poszerzone [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  74. ↑ Kleskowo, Kijewo [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  75. ↑ Klęskowo, Kijewo II [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  76. ↑ Szczecin. Stare Miasto [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  77. ↑ Stare Miasto [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  78. ↑ Szczecin / Dąbie / Altdamm [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  79. ↑ Dąbie [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  80. ↑ Śródmiescie, Nowe Miasto [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  81. ↑ Katedra św. Jakuba w Szczecinie. Historia, architektura i wyposażenie = Die Jacobikirche in Stettin = St. Jacob’s Cathedral in Szczecin = Kafedral’nyj sobor Sv. Âkuba v Ŝecine [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  82. ↑ Katedra św. Jakuba [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  83. ↑ Łasztownia, Międzyodrze [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  84. ↑ Cmentarze Szczecina tom I i II. Marek Łuczak. [online], Kamienica w Lesie | Kamieniczny zakątek książkowy [dostęp 2025-04-28].
  85. ↑ Historia i zabytki Gminy Kołbaskowo [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  86. ↑ Kołbaskowo [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  87. ↑ Kołbaskowo II [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  88. ↑ Policja w walce o zabytki [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  89. ↑ Policja w walce o zabytki II [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  90. ↑ Gotyckie kościoły gminy Kołbaskowo / Die gotischen Kirchen der Gemeinde Kolbitzow [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  91. ↑ Kołbaskowo Gotyckie kościoły [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  92. ↑ Mierzyn przez wieki / Mohringen im Laufe der Zeit [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  93. ↑ Mierzyn przez wieki [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  94. ↑ Urbanizacja dzielnic Szczecina 1800-1939 [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2021-08-31].
  95. ↑ Urbanizacja [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  96. ↑ Utracone zabytki policki [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  97. ↑ Utracone zabytki kamieński [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  98. ↑ Utracone zabytki goleniowski [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  99. ↑ Książki PTH [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  100. ↑ Marek Łuczak (red.), Służby w ochronie dziedzictwa Europy Wschodniej: materiały pokonferencyjne, Pęzino 14-15 VI 2016, Szczecin: Pomorskie Towarzystwo Historyczne: Zapol Spółka Jawna, 2016, ISBN 978-83-7518-806-6 [dostęp 2021-09-02].
  101. ↑ Policja: jest szansa na odzyskanie zaginionych zabytków sakralnych z Zachodniopomorskiego [online], dzieje.pl [dostęp 2021-09-02] (pol.).
  102. ↑ Służby w ochronie 2018 [online], pth.info.pl [dostęp 2021-08-31].
  103. 1 2 Walczy o życie, oni jej pomagają wydając płytę [WIDEO] – gs24.pl [online], www.gs24.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
  104. 1 2 3 Płyta szczecińskiego policjanta ze szczególną dedykacją [online], 24kurier.pl [dostęp 2021-09-01].
  105. 1 2 3 4 Polska Policja, Nowa płyta policjanta ma pomóc szczecińskiemu hospicjum [online], Policja.pl [dostęp 2021-08-31] (pol.).
  106. ↑ Polska Policja, Płyta szczecińskiego policjanta na rzecz powrotu do zdrowia policjanta z Wrocławia [online], Policja.pl [dostęp 2021-09-01] (pol.).
  107. 1 2 3 4 5 6 Tomasz Dąbrowski, POŻEGNANIE ZE SŁUŻBĄ ZASTĘPCÓW KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI, „Gazeta Policyjna”, 1 (37), styczeń 2024, s. 40 [dostęp 2025-04-16] (pol.).
  108. ↑ Redakcja, To Osobowości Roku wybrane przez was [zdjęcia] [online], Głos Szczeciński, 20 listopada 2016 [dostęp 2021-09-01] (pol.).
  109. ↑ Odznaczono Krzyżem Św. Floriana – Powiat Policki [online], policki.pl [dostęp 2021-09-01].
  110. ↑ Radio Szczecin, Komisarz dr Marek Łuczak Ambasadorem Szczecina 2021 [POSŁUCHAJ, GALERIA] [online], Komisarz dr Marek Łuczak Ambasadorem Szczecina 2021 [POSŁUCHAJ, GALERIA], 4 lipca 2021 [dostęp 2021-09-01] (pol.).
  111. ↑ Polska Policja, Nagroda generalnego konserwatora zabytków i instytutu bezpieczeństwa dziedzictwa dla nadkom. Marka Łuczaka [online], Policja.pl [dostęp 2024-06-04] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.