Maria Gawarecka
| Data i miejsce urodzenia |
12 sierpnia 1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 lutego 1986 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
 | |
Maria Gawarecka (ur. 12 sierpnia 1906 w Lublinie, zm. 19 lutego 1986 tamże) – polska bibliotekarka, bibliofilka, historyczka, redaktorka.
Życiorys
Urodziła się 12 sierpnia 1906 r. w Lublinie, w rodzinie Mieczysława Pożaryskiego, profesora elektrotechniki Politechniki Warszawskiej, i Wandy z Grzegorzewskich (zm. 1950), nauczycielki botaniki. Na początku I wojny światowej przebywała z rodzicami w Moskwie, gdzie uczęszczała do gimnazjum Anny Jakubowskiej[1]. W 1926 r. ukończyła Państwowe Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Warszawie, następnie studiowała historię na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1931 r. uzyskała tytuł magistra filozofii w zakresie historii. Równolegle w 1930 r. ukończyła Szkołę Nauk Politycznych, później odbyła roczne seminarium spraw narodowościowych i kurs pedagogiczny[2][3]. W związku z pracą doktorską, pod kierunkiem profesora Marcelego Handelsmana, wyjeżdżała do Włoch (1931–1932) i do Budapesztu (1936)[4].
Po studiach wspólnie z matką prowadziła pracę oświatową w stołecznym środowisku robotniczym, w klubach kobiet pracujących i Spółdzielni „Zjednoczenie”. W 1937 r. rozpoczęła pracę w dziale oświatowym Muzeum Narodowego w Warszawie. W 1938 r. poślubiła studenta Politechniki Warszawskiej Henryka Gawareckiego[4]. Po upadku powstania warszawskiego i pobycie w obozie w Pruszkowie, z którego uciekła, znalazła się na wsi pod Grodziskiem Mazowieckim[4]. W marcu 1945 r. przybyła z rodziną do Lublina[2].
Po wojnie kolejno pracowała jako kierownik Centrali Bibliotek Ruchomych powiatu lubelskiego, wizytator do spraw czytelnictwa, samokształcenia i popularyzacji wiedzy KOSL. W 1951 r. została dyrektorem nowo powstałej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej. W latach 1955–1977 była wicedyrektorem Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego. W latach 1956–1976 redagowała „Bibliotekarza Lubelskiego”[2][5].
Bibliografia jej prac drukowanych obejmuje ponad 100 pozycji dotyczących bibliotek publicznych, czytelnictwa, bibliofilstwa, Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, współczesnych i przeszłych dziejów kultury lubelskiej. Pełniła funkcje społeczne, m.in. sekretarza Wojewódzkiej Rady Czytelnictwa i Książki, przewodniczącej Zarządu Okręgu i członka ZG Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, sekretarza LTMK.
Zmarła 19 lutego 1986 r. w Lublinie, pochowana na cmentarzu komunalnym na Majdanku[2] (kwatera S4Z5-1-26)[6].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[2][7]
- Order Białego Kruka ze Słonecznikiem
Przypisy
- ↑ Jarzębowska 1986 ↓, s. 4.
- 1 2 3 4 5 Smolarz 1996 ↓, s. 59.
- ↑ K. Zabratańska: Maria Gawarecka. Archiwumherstoryczne.pl. [dostęp 2020-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-07)].
- 1 2 3 Jarzębowska 1986 ↓, s. 5.
- ↑ Jarzębowska 1986 ↓, s. 6–8.
- ↑ Cmentarze komunalne w Lublinie - wyszukiwarka osób pochowanych [online], cmentarze.lublin.eu [dostęp 2025-01-31].
- ↑ Niedokos 1986 ↓, s. 9–17.
Bibliografia
- Stefania Jarzębowska. Maria Gawarecka. „Bibliotekarz Lubelski, Nr 117”, s. 4–8, 1986. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego.
- Lucyna Niedokos. Bibliografia prac Marii Gawareckiej. „Bibliotekarz Lubelski, Nr 117”, s. 9–17, 1986. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego.
- Jan Smolarz: Gawarecka Maria. W: Słownik biograficzny miasta Lublina. Tom II. Tadeusz Radzik, Adam A. Witusik, Jan Ziółek (red.). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1996. ISBN 83-227-0917-X.