Maria Hadera

Maria Hadera
Maria Haderowa
Data i miejsce urodzenia

30 września 1901
Orzegów

Data śmierci

11 lipca 1991

Miejsce spoczynku

Katowice, cmentarz przy ulicy Francuskiej

Zawód, zajęcie

pielęgniarka

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II stopnia Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Odznaka Honorowa PCK IV stopnia Śląski Krzyż Powstańczy Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Florence Nightingale
Odznaka honorowa „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1950–1986) Złota odznaka „Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego”

Maria Hadera (ur. 30 września 1901 w Orzegowie, zm. 11 lipca 1991) – polska pielęgniarka, sanitariuszka w trakcie powstań śląskich i II wojny światowej.

Życiorys

Urodziła się 30 września 1901 roku w Orzegowie[1][2] (bądź w Rudzie[3]) w rodzinie górniczej[3]. W 1918 roku została członkinią tamtejszego Towarzystwa Śpiewaczego „Szopen”. Była zaprzysiężona w Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, a przed wybuchem I powstania śląskiego uczestniczyła w konspiracyjnym kursie sanitarnym w drogerii Leona Staniszewskiego w Orzegowie[3]. W 1920 roku brała udział w kursie dla pielęgniarek w Bytomiu i Zabrzu oraz odbyła praktykę w szpitalu wojskowym w Poznaniu[4]. W trakcie III powstania śląskiego była sanitariuszką kompanii szturmowej w Orzegowie, a następnie w pułku zabrzańskim pod dowództwem Pawła Cymsa[3]. Brała udział w akcjach powstańczych na terenie Gliwic, Kędzierzyna, Kłodnicy i w rejonie Góry św. Anny[2].

Po zakończeniu powstań była pielęgniarką w Górnośląskim Szpitalu Polskiego Czerwonego Krzyża w Mysłowicach[3] aż do jego likwidacji w 1922 roku, a w 1923 roku podjęła pracę w Szpitalu Spółki Brackiej w Chorzowie[2]. W 1926 roku ukończyła Szkołę Pielęgniarstwa w Warszawie[1][4], po czym wróciła do Chorzowa, pełniąc funkcję pielęgniarki przełożonej[4]. W latach 1936–1939 pracowała w Poradni Przeciwgruźliczej w Katowicach[1].

W czasie II wojny światowej została wysiedlona do Generalnego Gubernatorstwa[3]. W 1941 roku w Boguchwale wstąpiła do Armii Krajowej, gdzie pod pseudonimem „Szarotka”[4] udzielała pomocy medycznej w oddziałach partyzanckich. Podczas epidemii czerwonki zorganizowała szpital polowy[2].

Po wojnie wróciła do Katowic. W czerwcu 1945 roku podjęła pracę w katowickiej misji dworcowej, pomagającej jeńcom i repatriantom, a w 1947 roku została kierowniczką ośrodka repatriacyjnego dzieci zagubionych w trakcie okupacji[2]. W latach 1949–1961 była miejską instruktorką pielęgniarek, a następnie do 1969 roku pracowała w gabinecie fizykoterapii w Miejskim Wydziale Zdrowia w Katowicach[1].

Była organizatorką i pierwszą przewodniczącą koła Polskiego Towarzystwa Pielęgniarskiego w Katowicach[3]. Funkcję przewodniczącej pełniła przez 7 lat[1].

Zmarła 11 lipca 1991 roku. Została pochowana na cmentarzu przy ulicy Francuskiej w Katowicach[5].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 Rudzka-Cesarz, Łukasz-Paluch i Franek 2007 ↓, s. 92.
  2. 1 2 3 4 5 6 Wzorce… 2018 ↓, s. 17.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Hawranek 1982 ↓, s. 167.
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Iwona Czapska; Maria Żmijewska-Laskowska: Maria Hadera 1901-1991. [w:] Wirtualne Muzeum Pielęgniarstwa Polskiego [on-line]. wmpp.abel-insecure.smallhost.pl. [dostęp 2025-03-12]. (pol.).
  5. ↑ Z głębokim żalem, „Trybuna Śląska” (159), Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 13 lipca 1991, s. 4 [dostęp 2025-03-12] (pol.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.