Maria Nagoj
 | |
| caryca Rosji | |
| Okres | |
|---|---|
| Jako żona | |
| Dane biograficzne | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Fiodor Fiodorowicz Nagoj |
| Mąż | |
| Dzieci | |
Marija Fiodorowna Nagoj, znana jako Maria Nagoj (ros. Мария Фёдоровна Нагая, ur. 8 lutego 1553, zm. 1608[1][2]) – ostatnia (siódma) żona cara Iwana IV Groźnego, córka okolniczego Fiodora Fiodorowicza Nagoja.
Życiorys
Car po przyczynieniu się do śmierci ostatniej małżonki Wasylisy oraz krótkim związku z Natalią Korostową rozpoczął poszukiwania nowej żony[3]. Oświadczył okolniczemu Fiodorowi Michajłowiczowi Nagajowi, że chce, aby jego córka Maria została kolejną carycą[3]. Na wieść o tym Maria zemdlała[3].
Ślub odbył się 6 września 1580 roku. W świetle ówczesnego ustawodawstwa to małżeństwo było nielegalne; Cerkiew uznawała tylko dwa związki małżeńskie, trzeci potępiała a czwartego zabraniała[3].
W listopadzie 1581 roku z ręki swego ojca zginął pasierb Marii, carewicz Iwan. Caryca była zaniedbywana przez męża, obrażana przez bliskich współpracowników cara, a jej pozycja na carskim dworze była niepewna[3]. Doradcy Iwana zachęcali go, aby wstąpił w związek małżeński z cudzoziemką, najlepiej z Angielką, aby wzmocnić sojusz przeciwko Polsce i Szwecji[3]. Fiodor Andriejewicz Pisiemski, który stał na czele carskiego poselstwa do Londynu, poprosił królową Anglii Elżbietę I o rękę Marii Hastings dla swego cara[3]. Maria Hastings była daleką krewną angielskiej królowej i prawnuczką Małgorzaty Pole. Elżbietę I zapewniono, że Maria Nagoj nie jest carycą i wkrótce będzie odesłana do klasztoru jako mniszka[3]. Z tych planów małżeńskich ostatecznie nic nie wyszło, ponieważ Pisiemski odradził Iwanowi IV małżeństwo z Marią Hastings, którą ujrzał potajemnie w ogrodzie i uznał ją za słabą i schorowaną[3].
Maria podczas małżeństwa z carem urodziła syna Dymitra. Po śmierci cara w 1584 wraz z synem została zesłana do miasta Uglicz. W 1591 carewicz Dymitr zginął w niejasnych okolicznościach. Marię Nagoj za brak dostatecznej opieki nad synem postrzyżono na mniszkę (imię zakonne Marta) i umieszczono w klasztorze Nikołowyksińskim (na obszarze dzisiejszego Zbiornika Rybińskiego).
W 1604 Borys Godunow wezwał ją do Moskwy w związku z pojawieniem się Dymitra Samozwańca I. Jednak nic nie wniosła do sprawy i odesłano ją z powrotem. Dopiero 18 czerwca 1605 roku uroczyście powróciła do Moskwy, uznając Dymitra Samozwańca I za swego syna. Następnie po jego zamordowaniu wyrzekła się poprzednich deklaracji i 3 czerwca 1606 uroczyście przywitała przeniesione z Uglicza szczątki świętego carewicza Dymitra.
Zmarła w Moskwie w 1608 roku. Choć przyjęto oficjalnie datę obecną na nagrobku carycy, to badacze sugerują, że mogło to się stać w innym roku z zakresu 1608–1612.
Przypisy
- ↑ T.D. Panowa, Некрополи Московского Кремля [online], web.archive.org, 6 marca 2012 [dostęp 2025-05-10] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-06] (ros.).
- ↑ T.D. Panowa, {{{tytuł}}} (ros.). Oficjalnie przyjmuje się rok 1608, ze względu na obecność tej daty na płycie nagrobnej Marii Nagoj, mieszczącej się na terenie Kremla.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Andrzej Andrusiewicz, Iwan Groźny, 2006, s. 180-182, ISBN 978-83-7129-959-9.