Marian Dąbrowski (1882–1925)
![]() Marian Dąbrowski w mundurze Wojska Polskiego | |
| Data i miejsce urodzenia |
8 września 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
30 września 1925 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1925 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
szef wydziału |
| Późniejsza praca |
kierownik Departamentu Wyznań Niekatolickich w MSW |
| Odznaczenia | |
Marian Dąbrowski (ur. 8 września 1882[1], zm. 30 września 1925 w Kosowie) – polski żołnierz, major oświatowy Wojska Polskiego, publicysta, wolnomularz[2].
Życiorys
Urodził się w rodzinie Leona Leopolda (1840–1918) i Gabrieli Antoniny z d. Żejma (1952–1921). Miał braci Józefa i Wacława[3]. Wziął udział w przygotowaniu i przeprowadzeniu strajku szkolnego w 1905. Członek Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) i członek kolejnych organizacji bojowych PPS. Od 1906 w PPS–Frakcji. Studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie nauki społeczne i historyczne w Brukseli. W 1908 przebywał na emigracji w Brukseli będąc członkiem PPS. W latach 1912–1914 przebywał w Londynie, gdzie był mężem zaufania KTSSN i Związku Strzeleckiego. W październiku 1914 roku oddelegowany do PON, gdzie był redaktorem Legionisty Polskiego[4]. 24 marca 1917 roku awansował na chorążego[5]. 11 kwietnia 1917 roku został wyznaczony na stanowisko kierownika Referatu dla Spraw Oświatowych w Komendzie Legionów Polskich[6].
Był pracownikiem Biura Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu[7]. Podczas kryzysu przysięgowego jako jeden z nielicznych nie podporządkował się Józefowi Piłsudskiemu i jego rozkazom, nie podał się do dymisji.
3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów administracji (dział naukowo-oświatowy)[8]. W 1924 roku pełnił służbę w Oddziale Wyszkolenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. W styczniu 1925 powierzono mu pełnienie obowiązków szefa Wydziału Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych[9].
Od 1911 był mężem pisarki Marii Dąbrowskiej[3].
Zmarł w wyniku niezdiagnozowanej na czas choroby serca. Pochowany został na Cmentarzu Ewangelickim w Warszawie, później przeniesiony do grobowca rodzinnego na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 213-1-27,28)[10].
Publikacje (wybór)
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości z Mieczami (pośmiertnie, 7 lipca 1931)[14]
- Krzyż Walecznych
- Srebrny Krzyż Zasługi (pośmiertnie, 5 października 1925)[15]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Marian Dąbrowski w wykazie Legionistów Polskich 1914-1918. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928, Warszawa 1984, s. 232.
- 1 2 Marian Dąbrowski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-02-09].
- ↑ Jerzy Z. Pająk, Zjazd wiedeński Polskiej Organizacji Narodowej (29–30 listopada 1914), [w:] „Rocznik Świętokrzyski”, Ser. A – Nauki Humanistyczne, 1998, t. 25, s. 103.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 34.
- ↑ Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 225 .
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 367.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 stycznia 1925 roku, s. 14.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: LEOPOLD DĄBROWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10].
- ↑ Marian Dąbrowski, Dzieje założenia państwa belgijskiego w zarysie [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10].
- ↑ Marian Dąbrowski, Kampanja na Wołyniu : (2.IX.1915 r.–8.X.1916 r.) [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10].
- ↑ Marian Dąbrowski, Różaniec życia i śmierci : opowiadania z cyklu "Żołnierz I brygady" zebrane na 10-lecie czynu legjonowego [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1926 r. nr 38, poz. 99 „za zasługi położone na polu szkolnictwa w armji”.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Sławomir Koper, Wpływowe kobiety Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2011.
Linki zewnętrzne
- Publikacje Mariana Dąbrowskiego dostępne w serwisie Polona
