Martin Jonáš

Martin Jonáš

Martin Jonaš (drugi z lewej)
Data i miejsce urodzenia	9 maja 1924 Kovačica
Data i miejsce śmierci	31 stycznia 1996 Pančevo
Narodowość	serbska
Język	słowacki
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	prymitywizm
Muzeum artysty	Atelier malarza w Kovačicy

Martin Jonáš cyr. Мартин Јонаш (ur. 9 maja 1924 w Kovačicy, zm. 31 stycznia 1996 w Pančevie^[1]) – malarz serbski i jugosłowiański, pochodzenia słowackiego, przedstawiciel prymitywizmu.

Pochodził z rodziny rzemieślniczej. Ukończył cztery klasy szkoły powszechnej i kursy rolnicze. W czasie II wojny światowej walczył w oddziale partyzanckim, był ilustratorem partyzanckiej gazety Bojovnik. Po zakończeniu wojny zajął się malarstwem, przygotowywał dekoracje dla teatru^[1]. W 1952 po raz pierwszy zaprezentował publicznie swoje prace na wystawie zorganizowanej z okazji 150. rocznicy przybycia Słowaków do Wojwodiny^[2]. Był bardzo aktywny w środowisku malarzy naiwnych z Kovačicy, odgrywając wiodącą rolę w upowszechnieniu ich dorobku artystycznego. Prace Jonáša wystawiano na 300 wystawach indywidualnych i zbiorowych w 50 krajach świata. Mieszkał i tworzył w Kovačicy^[1].

Dorobek twórczy artysty obejmuje obrazy olejne, rysunki i drzeworyty^[2]. Nazywany przez swoich przyjaciół mistrzem Jonaszem (majstor Jonaš) tworzył przede wszystkim sceny rodzajowe z życia chłopów z Kovačicy, z czasów swojej młodości. Cechą charakterystyczną postaci z obrazów Jonasa są ich małe głowy, a także groteskowo wielkie stopy i dłonie, co podkreśla ciężką pracę rolników^[3]. Po jego śmierci dom przy ul. Čaplovičovej, w którym pracował i przyjmował gości, został przekształcony w muzeum^[1].

• 
  Obrazek po lewej stronie i obrazek na sztalugach
• 
  Charakterystyczne dla stylu Jonáša duże dłonie i stopy oraz małe główki

• MARTIN JONAŠ [online], naive-art-kovacica.com [dostęp 2019-10-10]  (ang.).
• Martin Jonáš (Kovačica, 1924–1996) [online], babka.rs [dostęp 2019-10-10] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-20]  (słow.).