Matula są!

Matula są!

Autor	Józef Chełmoński
Rodzaj	malarstwo rodzajowe
Data powstania	1871
Medium	olej na płótnie
Wymiary	28 x 40 cm
Właściciel	prywatny

Matula są! (Są matula, Dzieci w polu, Dzieci w zbożu^[1]) – obraz z 1871 roku autorstwa Józefa Chełmońskiego, namalowany techniką olejną na płótnie, znajduje się w zbiorach prywatnych.

Obraz powstał w 1871 roku w mieszkaniu przy ulicy Zajęczej na Powiślu w Warszawie^[1]. Był prezentowany pt. Są matula^[2] na wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, która odbyła się w maju 1871 roku^[1]. Zebrał dobre recenzje krytyków^[1], docenił go m.in. Wojciech Gerson^[3][2]. Został sprzedany przez Chełmońskiego nieznanej osobie po wystawie^[1]. W tym samym roku czasopismo „Opiekun Domowy” zamieściło w 28 numerze drzeworytniczą reprodukcję dzieła wraz z jego przychylnym opisem^[1]. Płótno należało do Wandy Czernic-Żalińskiej^[1] do jej śmierci w 1986 roku^[3]. Nie było prezentowane publicznie od 1871 roku do czasu licytacji w 2024 roku^[1]. Zostało sprzedane osobie prywatnej w polskim domu aukcyjnym Desa Unicum w 2024 roku za 1 350 000 zł^[1]. W 2025 roku obraz był prezentowany na wystawie w Muzeum Narodowym w Warszawie^[1].

Dzieło wykonane techniką olejną na płótnie^[4] ma wymiary 28 na 40 cm, jest sygnowane i datowane^[1]. Zostało stworzone w duchu realizmu^[1], w przedstawianej scenie panuje sielankowy nastrój^[5][6]. Praca wykazuje wpływ twórczości Wojciecha Gersona^[7][8]. Podobny układ kompozycyjny zastosował artysta w późniejszym Owczarku^[1].

Wedle opisu zamieszczonego w czasopiśmie „Opiekun Domowy” z lewej strony obrazu znajdują się żniwiarze, na prawo od nich dwoje wiejskich dzieci przy zbożu, brat i siostra^[1]. Chłopiec wspinający się na palcach dostrzega matkę w oddali, o czym informuje słowami: są matula^[1]. Zdaniem Violetty Khviatskovich dzieło to jest refleksją na temat współistnienia człowieka z naturą^[2].