Melothria
![]() Melothria sphaerocarpa | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Melothria | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Melothria L. Sp. Pl.: 35 (1753)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
M. pendula Linnaeus[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
_(7307065064).jpg)
Melothria – rodzaj roślin z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Obejmuje 12 gatunków[3]. Rośliny te występują jako rodzime w Ameryce Północnej i Południowej od środkowej i wschodniej części Stanów Zjednoczonych po północną Argentynę. Jako rośliny introdukowane obecne są w Afryce równikowej i południowo-wschodniej Azji[3]. Rosną w lasach i na ich skrajach, w formacjach trawiastych, na siedliskach suchych, przydrożach i w uprawach[5].
Niektóre gatunki są jadalne (M. dulcis, M. pendula, M. scabra, M. sphaerocarpa, M. trilobata) i wykorzystywane są jako rośliny lecznicze (M. pendula, M. scabra, M. sphaerocarpa)[3].
W XIX wieku dla tego rodzaju proponowano polską nazwę czerniak[6].
Morfologia
- Pokrój
- Jednoroczne i wieloletnie zielne, pnącza i rośliny płożące o pędach osiągających 10 m długości. U bylin z trwałą szyją korzeniową. Wąsy czepne pojedyncze, rzadko wyrastają po dwa z węzła, zwykle nierozgałęzione, rzadziej rozwidlone na końcach[5].
- Liście
- Ogonkowe, pojedyncze, całobrzegie lub dłoniasto klapowane[5].
- Kwiaty
- Rozdzielnopłciowe i drobne. Kwiaty męskie zebrane są w grona lub baldachy, kwiaty żeńskie wyrastają pojedynczo lub w grupkach po 2–3. Dno kwiatowe dzwonkowate lub walcowate. Kielich z 5 krótkimi działkami. Korona z 5 zrośniętymi u nasady płatkami, żółtymi lub rzadziej białymi. Pręciki są 3, ich nitki są wolne i krótkie. W kwiatach żeńskich znajduje się gładka, jajowata do wydłużonej zalążnia. Szyjka słupka jest krótka, zakończona trzema dwudzielnymi znamionami lub jednym trójdzielnym. W kwiecie prątniczków brak lub są 3[5].
- Owoce
- Drobne lub osiągające do 20 cm, podłużne lub kulistawe, mięsiste jagody. Po dojrzeniu kremowe z zielonymi żyłkami, żółte, pomarańczowe, czerwonawe do fioletowoczarnych. Zawierają liczne, spłaszczone i jajowate nasiona z jasną i gładką łupiną, pozbawioną skrzydełka[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Benincaseae z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae[5].
- Wykaz gatunków[3]
- Melothria campestris (Naudin) H.Schaef. & S.S.Renner
- Melothria cucumis Vell.
- Melothria dulcis Wunderlin
- Melothria hirsuta Cogn.
- Melothria longituba C.Jeffrey
- Melothria pendula L.
- Melothria pringlei (S.Watson) Mart.Crov.
- Melothria scabra Naudin
- Melothria schulziana Mart.Crov.
- Melothria sphaerocarpa (Cogn.) H.Schaef. & S.S.Renner
- Melothria trilobata Cogn.
- Melothria warmingii Cogn.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 Melothria L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
- ↑ Melothria Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
- 1 2 3 4 5 6 Klaus Kubitzki, Flowering Plants. Eudicots: Sapindales, Cucurbitales, Myrtaceae, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2011, s. 160-161, ISBN 978-3-642-14396-0.
- ↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 357.
- African Plant Database ID: 192537
- EoL: 71439
- Flora of China: 120202
- Flora of North America: 120202
- GBIF: 2874549
- iNaturalist: 126427
- IPNI: 30043481-2
- ITIS: 22338
- NCBI: 386191
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30043481-2
- identyfikator Tropicos: 40016807
- USDA PLANTS: MELOT
- IRMNG: 1351096
- CoL: 5NWD
