Mentawajowie
 | |
| Populacja |
58 tys. (2000) |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | |
| Język | |
| Religia |
chrześcijaństwo (katolicyzm, protestantyzm), wierzenia tradycyjne |
| Grupa | |
Mentawajowie (indonez. orang Mentawai) – lud indonezyjski, rdzenna ludność archipelagu Mentawai. Według danych z 2000 roku ich liczebność wynosi 58 tys. osób[1]. Dzielą się na grupy subetniczne: Sakalagan (wyspy Południowa Pagai i Północna Pagai), Sakobau (Sipora), Mentawajowie z wyspy Siberut[2][3].
Posługują się własnym językiem mentawai, dość zróżnicowanym dialektalnie i oddalonym od najbliższych krewnych w ramach rodziny austronezyjskiej[4][5]. Większość Mentawajów wyznaje chrześcijaństwo (katolicyzm, protestantyzm), znaczna część kultywuje tradycyjne wierzenia[1].
Zajmują się rolnictwem (na Siberut – sago, wyrabiane przez mężczyzn, na Sipora i Pagai – kolokazja jadalna, uprawiana głównie przez kobiety, na nawadnianych polach; również pochrzyn, inne warzywa, banany, orzechy kokosowe i różne drzewa owocowe; hodowla drobiu i trzody chlewnej). Pewną rolę odgrywają też łowiectwo i rybołówstwo. Rzemiosło obejmuje obróbkę drewna i kamienia[4][5].
Na tle ludów indonezyjskich wyróżniają się archaiczną organizacją społeczną i relacjami rodzinnymi. Główną jednostką społeczno-polityczną jest społeczność wiejska[2][3]. Struktura społeczna opiera się na rodach patrylinearnych. Pola taro na wyspach Pagai dziedziczone są wyłącznie w linii żeńskiej[4][5]. Małżeństwo ma charakter monogamiczny i patrylokalny[2][3]. Stosunki przedmałżeńskie są postrzegane jako sprawy prywatne. Rozwody zdarzają się rzadko[4][5].
Tradycyjne wierzenia Mentawajów obejmują kulty duchów przyrody i przodków[2][3].
Praktykują sztukę zdobienia ciała (tradycja tatuażu) i rytuał wyostrzania zębów (pod koniec okresu dojrzewania). Tatuaże wykonuje się w kilku etapach, przy czym wzory tatuażu zależą od płci i regionu. Brak końcowego rytuału inicjacyjnego[4][5].
Przypisy
- 1 2 Michaił Czlenow: Mientawajcy. Bolszaja rossijskaja encykłopiedija. [dostęp 2020-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-11)]. (ros.).
- 1 2 3 4 Michaił Czlenow, Mientawajcy, [w:] Julian Bromlej (red.), Narody mira: istoriko-etnograficzeskij sprawocznik, Moskwa: Sowietskaja encykłopiedija, 1988, s. 300, OCLC 19735047 (ros.).
- 1 2 3 4 Michaił Czlenow, Mientawajcy, [w:] Walerij Tiszkow (red.), Narody i rieligii mira: encykłopiedija, Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 341, ISBN 978-5-85270-155-8, OCLC 40821169 [dostęp 2025-01-26] (ros.).
- 1 2 3 4 5 Reimar Schefold, Mentawaians, [w:] Melvin Ember, Carol R. Ember, Ian Skoggard (red.), Encyclopedia of World Cultures: Supplement, New York–Farmington Hills: Macmillan Reference USA, 2002, s. 207–211, ISBN 0-02-865671-7, OCLC 49944763 [dostęp 2020-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-10] (ang.).
- 1 2 3 4 5 Reimar Schefold, John Beierle, Culture Summary: Mentawaians, [w:] eHRAF World Cultures, New Haven: Human Relations Area Files, Yale University, 2001 [dostęp 2024-08-13] (ang.).