Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego

Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego – nagroda literacka za książkę dotyczącą polskiej konfrontacji z XX-wiecznymi totalitaryzmami oraz książkę relacjonującą sytuację z miejsc ogarniętych konfliktami zbrojnymi lub szczególnego zagrożenia dla godności człowieka. Fundatorem nagrody jest Instytut Pileckiego, a jej partnerem Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau[1].

Historia i forma nagrody

Nagrodę zainaugurowano w 2021 roku w związku ze 120. rocznicą urodzin Witolda Pileckiego, w porozumieniu z jego rodziną[2]. Jej przyznawanie ma w zamierzeniu organizatorów służyć promowaniu twórczości pisarskiej, która podtrzymuje wiarę w fundamentalne wartości: godność człowieka, dążenie do prawdy, gotowość do poświęceń, solidarność z prześladowanymi. Jednocześnie ma „podkreślać rolę uniwersalnego przesłania, które płynie z doświadczenia dwóch totalitaryzmów w XX wieku”, symbolizowanego przez postać rotmistrza Pileckiego[3]. Nagroda jest przyznawana za książki napisane w języku polskim lub angielskim. W pierwszej edycji laureaci otrzymali nagrodę finansową w wysokości 75 tys. zł oraz okolicznościową statuetkę autorstwa Zofii Strumiłło-Sukiennik. Od drugiej edycji laureaci otrzymują 40 tys. zł oraz statuetkę; wprowadzono także kategorię wyróżnionych, którzy otrzymują 15 tys. złotych[4].

Kategorie nagrody

1) Naukowa książka historyczna – „dla najlepszej monografii lub syntezy na temat polskiego doświadczenia konfrontacji z dwoma totalitaryzmami w XX wieku”[5].

2) Reportaż historyczny – w tej kategorii uwzględniane są m.in. klasyczne reportaże, biografie, zbiory relacji, wspomnień itp.[5]

3) Nagroda specjalna – nagroda dla korespondentów wojennych, których książka rzetelnie przedstawia „przebieg współczesnych konfliktów zbrojnych lub zdaje relację z miejsc szczególnego zagrożenia dla godności człowieka”[1]. W drugiej edycji nagroda była dedykowana książkom dotyczącym „trwającej od 2014 agresji Rosji na Ukrainę lub protestów po sfałszowanych w 2020 roku wyborach na Białorusi i związanych z nimi represji”[5].

Kapituła

W skład kapituły wchodzą Łukasz Adamski (od 2022 roku), Richard Butterwick-Pawlikowski, Marek Cichocki, Piotr Cywiński (przewodniczący), Jack Fairweather, Magdalena Gawin (w latach 2022-2023), Patrycja Grzebyk, Marek Kornat, Krzysztof Kosior (prawnuk Witolda Pileckiego), Wojciech Stanisławski i Claudia Weber[6][4].

Laureaci, wyróżnieni i pozostali nominowani

2021

Laureaci pierwszej edycji[7]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo Uwagi
Eliyana R. Adler naukowa książka historyczna Survival on the Margins: Polish Jewish Refugees in the Wartime Soviet Union, Harvard University Press nie przyjęła nagrody
Filip Gańczak reportaż historyczny Jan Sehn Tropiciel nazistów Wydawnictwo Czarne
Christina Lamb nagroda specjalna Our Bodies, Their Battlefield: What War Does to Women William Collins
Pozostali nominowani do nagrody w pierwszej edycji[8]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Andrzej Chwalba naukowa książka historyczna Przegrane zwycięstwo. Wojna polsko-bolszewicka 1918-1920 Wydawnictwo Czarne
Tomasz Kurpierz naukowa książka historyczna Henryk Sławik 1894-1944. Biografia socjalisty Instytut Pamięci Narodowej
Molly Pucci naukowa książka historyczna Security Empire: The Secret Police in Communist Eastern Europe Yale University Press
Paweł Skibiński naukowa książka historyczna Odnowa tej ziemi. I Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski, czerwiec 1979 Centrum Myśli Jana Pawła II, Państwowy Instytut Wydawniczy
Ewa K. Czaczkowska reportaż historyczny Prymas Wyszyński. Wiara, nadzieja, miłość Wydawnictwo Znak
Dorota Karaś i Marek Sterlingow reportaż historyczny Walentynowicz. Anna szuka raju Wydawnictwo Znak
Beata Majchrowska reportaż historyczny Więcej niż Enigma. Historia Antoniego Pallutha Klinika Języka
Zbigniew Rokita reportaż historyczny Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku Wydawnictwo Czarne
Carmela S. Fonbuena nagroda specjalna Marawi Siege. Stories from the Front Lines Journalism for Nation Building Foundation
Carlos Sardiña Galache nagroda specjalna The Burmese Labyrinth: A History of Rohingya Tragedy Verso
Myra MacDonald nagroda specjalna White as the Shroud. India, Pakistan and War on the Frontiers of Kashmir Hurst & Company
Danielle Vella nagroda specjalna Dying to Live: Stories from Refugees on the Road to Freedom Rowman & Littlefield

Nagrodę specjalną przyznano "za książkę, która rzetelnie informuje o przebiegu współczesnych konfliktów zbrojnych lub zdaje relację z miejsc szczególnego zagrożenia dla godności człowieka"[8].

2022

Laureaci drugiej edycji[9]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Joanna Lubecka naukowa książka historyczna Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym Instytut Pamięci Narodowej, Ośrodek Myśli Politycznej
Andrzej Brzeziecki reportaż historyczny Wielka gra majora Żychonia. As wywiadu kontra Rzesza Wydawnictwo Literackie
Tomáš Forró nagroda specjalna Apartament w hotelu Wojna. Reportaż z Donbasu Wydawnictwo Czarne
Wyróżnieni w drugiej edycji[9]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Jacek Tebinka i Anna Zapalec naukowa książka historyczna Polska w brytyjskiej strategii wspierania ruchu oporu. Historia Sekcji Polskiej Kierownictwa Operacji Specjalnych (SOE) Wydawnictwo Neriton
Anna Wylegała naukowa książka historyczna Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce Wydawnictwo Czarne
Krzysztof Mordyński reportaż historyczny Sny o Warszawie. Wizje przebudowy miasta 1945-1952 Prószyński i S-ka
Jane Rogoyska reportaż historyczny Surviving Katyń - Stalin’s Polish Massacre and the Search for Truth Oneworld Publications
Stanisław Asiejew nagroda specjalna The Torture Camp on Paradise Street The Old Lion Publishing House
Joanna Getka i Jolanta Darczewska nagroda specjalna Na drodze do wolności. Białoruska partyzantka kulturowa w przestrzeni publicznej i Internecie Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Pozostali nominowani do nagrody w drugiej edycji[5]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Grzegorz Berendt naukowa książka historyczna Bronna Góra 1942 roku. Miejsce zagłady natychmiastowej na Polesiu Muzeum II Wojny Światowej
Grzegorz Majchrzak naukowa książka historyczna Rozpracowanie organów kierowniczych NSZZ "Solidarność" przez Służbę Bezpieczeństwa 1980-1982 Instytut Pamięci Narodowej
Magda Łucyan reportaż historyczny Dzieci getta. Ostatni świadkowie Zagłady Znak Horyzont
Tomasz Słomczyński reportaż historyczny Kaszëbë Wydawnictwo Czarne
Wojciech Mucha nagroda specjalna Krew i ziemia. O ukraińskiej rewolucji Wydawnictwo Fronda
Paweł Pieniążek nagroda specjalna Greetings From Novorossiya: Eyewitness to the War in Ukraine University of Pittsburgh Press

Nagroda specjalna przyznana "za książkę na temat trwającej od 2014 roku agresji Rosji na Ukrainę lub trwających od 2020 roku protestów na Białorusi i związanych z nimi represji"[5].

2023

Laureaci trzeciej edycji[10]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Agnieszka Witkowska-Krych naukowa książka historyczna Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim Żydowski Instytut Historyczny
Bartłomiej Noszczak reportaż historyczny Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945) Instytut Pamięci Narodowej
Zbigniew Parafianowicz nagroda specjalna Śniadanie pachnie trupem. Ukraina na wojnie Mando
Wyróżnieni w trzeciej edycji[10]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Jadwiga Biskupska naukowa książka historyczna Survivors: Warsaw under Nazi Occupation Cambridge University Press
Adam Rafał Kaczyński naukowa książka historyczna Sowietyzacja Wołynia 1944–1956 Instytut Pamięci Narodowej
Tomasz Potkaj reportaż historyczny Akwarium. Opowieść o Związku Literatów Polskich w PRL-u Wydawnictwo Czarne
Paweł Pieniążek nagroda specjalna Opór. Ukraińcy wobec rosyjskiej inwazji WAB
Ewa Skalecka nagroda specjalna You don't know what war is. The Diary of a Young Girl from Ukraine Union Square
Pozostali nominowani do nagrody w trzeciej edycji[11]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Artur Ossowski naukowa książka historyczna Dzieci z zielonego autobusu. Z zeznań o niemieckim obozie dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi Instytut Pamięci Narodowej
Piotr Puchalski naukowa książka historyczna Poland in a Colonial World Order. Adjustments and Aspirations 1918-1939 Routledge
Rafał Łatka reportaż historyczny Stefan Wyszyński w realiach PRL Instytut De Republica
Wioletta Sawicka reportaż historyczny Wilcze Dzieci. Dziecko wobec wojny jest zawsze ofiarą, niezależnie po której stronie frontu się urodziło Prószyński Media
Błażej Torański reportaż historyczny Kat polskich dzieci. Opowieść o Eugenii Pol Prószyński Media
Jakub Maciejewski nagroda specjalna Wojna. Reportaż z Ukrainy Biały Kruk
Serhij Żadan nagroda specjalna Sky Above Kharkiv: Dispatches from the Ukrainian Front Yale University Press

Nagroda specjalna przyznana "za książkę na temat trwającej od 2014 roku agresji Rosji na Ukrainę lub trwających od 2020 roku protestów na Białorusi i związanych z nimi represji"[11].

2024

Laureaci czwartej edycji[12]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Grzegorz Hryciuk naukowa książka historyczna Przesiedleńcy. Wielka epopeja Polaków 1944-1946 Wydawnictwo Literackie
Kalina Błażejowska reportaż historyczny Bezduszni. Zapomniana zagłada chorych Wydawnictwo Czarne
Christopher Miller nagroda specjalna The War Came To Us: Life and Death in Ukraine Wydawnictwo Bloomsbury Publishing PLC
Wyróżnieni w czwartej edycji[12]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Łukasz Dryblak naukowa książka historyczna Szermierze wolności i zakładnicy imperium. Emigracyjny dialog polsko-rosyjski w latach 1939–1956. Konfrontacje idei, koncepcji oraz analiz politycznych Wydawnictwo Instytutu Historii PAN
Katarzyna Nowak naukowa książka historyczna Kingdom of Barracks. Polish Displaced Persons in Allied-Occupied Germany and Austria Wydawnictwo McGill-Queen’s University Press
Olena Stiazhkina nagroda specjalna Ukraine, War, Love: A Donetsk Diary Wydawnictwo Harvard Ukrainian Research Institute
Pozostali nominowani do nagrody w czwartej edycji[13]
Autor Kategoria Tytuł książki Wydawnictwo
Henryk Stroński naukowa książka historyczna Marchlewszczyzna 1925-1935. Polski rejon narodowościowy na sowieckiej Ukrainie Instytut Pamięci Narodowej
Dieter Schenk Witold Kulesza naukowa książka historyczna Arthur Greiser. Biografia i proces namiestnika III Rzeszy w Kraju Warty Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Mariusz Nowik reportaż historyczny Krwawe dożynki 1943 Prószyński i S-ka
Paweł Brudek reportaż historyczny Ukryta przestrzeń. Wojskowe lata warszawskiego Bemowa 1945-1989 Księży Młyn Dom Wydawniczy
Hanka Grupińska reportaż historyczny 18 opowieści żydowskich. Tom 2 Wydawnictwo Wielka Litera
Marta Sawicka-Danielak reportaż historyczny Ostatni Białystoker Wydawnictwo Wielka Litera
Paweł Reszka nagroda specjalna Stolik z widokiem na Kreml Wydawnictwo Wielka Litera

Nagroda specjalna przyznana "za książkę na temat trwającej od 2014 roku agresji Rosji na Ukrainę lub trwających od 2020 roku protestów na Białorusi i związanych z nimi represji"[12].

Przypisy

  1. 1 2 Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego. Pierwsza Edycja (2021) - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-26] (pol.).
  2. ↑ Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego za książkę historyczną [online], Rynek książki [dostęp 2022-11-23] (pol.).
  3. ↑ Nagroda literacka - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-23] (pol.).
  4. 1 2 Katarzyna Krzykowska, Ogłoszono laureatów 2. Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego [online], dzieje.pl, 24 listopada 2022 [dostęp 2022-11-25] (pol.).
  5. 1 2 3 4 5 Nominacje. Druga edycja Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego. - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-25] (pol.).
  6. ↑ Poznaliśmy laureatów I edycji Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 17 listopada 2021 [dostęp 2022-11-25] (pol.).
  7. ↑ Gala Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-25] (pol.).
  8. 1 2 Nominacje do Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-25] (pol.).
  9. 1 2 Międzynarodowa Nagroda im. Witolda Pileckiego przyznana! - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2022-11-25] (pol.).
  10. 1 2 Znamy laureatów III edycji Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2024-09-26] (pol.).
  11. 1 2 Nominacje | Trzecia edycja Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl, 27 września 2024 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
  12. 1 2 3 Znamy laureatów czwartej edycji Nagrody Pileckiego! - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2024-10-28] (pol.).
  13. ↑ NOMINACJE | Czwarta edycja Międzynarodowej Nagrody im. Witolda Pileckiego - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2024-09-26] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.