Miękkokolec

Miękkokolec
Olallamys[a]
L.H. Emmons, 1988[1]
Ilustracja
Miękkokolec białoogonowy (O. albicauda) na ilustracji z 1879 roku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

gryzonie

Podrząd

jeżozwierzowce

Infrarząd

jeżozwierzokształtne

Nadrodzina

Octodontoidea

Rodzina

kolczakowate

Podrodzina

kolczaki

Plemię

Echimyini

Rodzaj

miękkokolec

Typ nomenklatoryczny

Thrinacodus albicauda A. Günther, 1879

Synonimy
  • Thrinacodus[b] A. Günther, 1879[2]
Gatunki

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Miękkokolec[3] (Olallamys) – rodzaj ssaków z podrodziny kolczaków (Echimyinae) w obrębie rodziny kolczakowatych (Echimyidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Kolumbii i Wenezueli[4][5][6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 150–225 mm, długość ogona 255–345 mm[5][7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1879 roku niemiecko-brytyjski zoolog Albert C.L.G. Günther w artykule zatytułowanym O nowym gryzoniu z Medellin, opublikowanym w czasopiśmie „Proceedings of the Zoological Society of London[2]. Jednak nazwa Thrinacodus, którą ukuł Günther, okazała się młodszym homonimem rodzaju ryb chrzęstnoszkieletowych opisanego w 1875 roku, dlatego w 1988 roku amerykańska teriolożka Louise Emmons nadała rodzajowi gryzoni nową nazwę[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) miękkokolec białoogonowy (O. albicauda)

Etymologia

  • Thrinacodus: gr. θριναξ thrinax, θρινακος thrinakos ‘trójząb, widły’; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’[8].
  • Olallamys: Carlos Olalla oraz jego synowie: Alfonso, Manuel, Ramon i Rosalino, ekwadorscy kolekcjonerzy ptaków i ssaków z dorzecza Amazonki w latach 1922–1969; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[1].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[9][7][4][3]:

Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[3] Podgatunki[5][4][7] Rozmieszczenie geograficzne[5][4][7] Podstawowe wymiary[5][7][c] Status
IUCN[10]
Olallamys albicauda (A. Günther, 1879) miękkokolec białoogonowy 2 podgatunki endemit Kolumbii: wschodnie i środkowe Andy; zakres wysokości: 2300–3300 m n.p.m. DC: 15–18 cm
DO: 25–26 cm
MC: brak danych
 DD 
Olallamys edax (O. Thomas, 1916) miękkokolec żarłoczny gatunek monotypowy endemit Wenezueli: środkowa Cordillera de Mérida; zakres wysokości: około 2800 m n.p.m. DC: około 22 cm
DO: około 34 cm
MC: brak danych
 DD 

Kategorie IUCN:  DD gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Uwagi

  1. Nowa nazwa dla Thrinacodus A. Günther, 1879.
  2. Młodszy homonim Thrinacodus St. John & Worthen, 1875 (Chondrichthyes).
  3. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. 1 2 3 L.H. Emmons. Replacement Name for a Genus of South American Rodent (Echimyidae). Journal of Mammalogy”. 69 (2), s. 421, 1988. DOI: 10.2307/1381405. (ang.).
  2. 1 2 A.C.L.G. Günther. On a new Rodent from Medellin. Proceedings of the Zoological Society of London”. 1879, s. 144, 1879. (ang.).
  3. 1 2 3 Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 293. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol.  ang.).
  4. 1 2 3 4 C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 278. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  5. 1 2 3 4 5 P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 626–627. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  6. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Olallamys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-23].
  7. 1 2 3 4 5 Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 372. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  8. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 676, 1904. (ang.).
  9. C.J. Burgin, J.S. Zijlstra, M.A. Becker, H. Handika, J.M. Alston, J. Widness, S. Liphardt, D.G. Huckaby & N.S. Upham: The ASM Mammal Diversity Database. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 2.1) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2025-05-09]. (ang.).
  10. Taxonomy: Olallamys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2025-05-09]. (ang.).