Michał Grajek
![]() Michał Grajek (przed 1936) | |
| Data i miejsce urodzenia |
1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 sierpnia 1947 |
| Senator II kadencji (II RP) | |
| Okres |
od 1928 |
| Przynależność polityczna | |
| Senator IV kadencji (II RP) | |
| Okres |
od 1935 |
| Przynależność polityczna | |
| Senator V kadencji (II RP) | |
| Okres |
od 1938 |
| Przynależność polityczna | |
| Wicemarszałek Sejmu Śląskiego | |
| Okres |
od 1922 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł I kadencji Sejmu Śląskiego (II RP) | |
| Okres |
od 1922 |
| Przynależność polityczna | |
| Poseł II kadencji Sejmu Śląskiego (II RP) | |
| Okres |
od 1930 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
Michał Grajek (ur. 1883 w Gnieźnie, zm. 17 sierpnia 1947 w Katowicach) – polski i śląski działacz narodowy i sanacyjny, senator II, IV i V kadencji II RP oraz poseł na Sejm Śląski I i II i kadencji w II RP. Wicemarszałek Sejmu Śląskiego w latach 1922–1929.
Życiorys
Syn Andrzeja i Nepomuceny z Olearskich[1]. W latach 1892–1914 przebywał w Nadrenii Północnej-Westfalii. W 1896 ukończył szkołę ludową, a następnie odbył praktykę w kopalni[1]. Uczęszczał także do szkoły górniczej w Oberhausen[1]. Pracował jako górnik w Mülheim[1]. Od 1902 czynnie uczestniczył w życiu społeczno-zawodowym, m.in. był prezesem gniazda „Sokoła” w Bochum. Podczas I wojny światowej służył w armii niemieckiej[1]. W 1918 zamieszkał w Zabrzu[2]. Brał udział w trzech powstaniach śląskich[1] oraz w plebiscycie[2].
W latach 1920–1939 był prezesem Związku Zawodowego Górników Zjednoczenia Zawodowego Polskiego[2][1]. Ponadto był członkiem Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie oraz członkiem zarządu Międzynarodowej Federacji Chrześcijańskich Górników w Brukseli[1].
Politycznie związany z narodowym odłamem związków zawodowych, od 1917 był członkiem Narodowego Stronnictwa Robotników[1] i Narodowej Partii Robotniczej (do 1934). Po 1934 przeszedł na stronę sanacji, od 1935 był członkiem śląskiego oddziału OZN.
W latach 1922–1930 sprawował mandat posła na Sejm Śląski, był wicemarszałkiem jego I kadencji (1922–1927). W latach 1928–1930 i 1935–1939 piastował funkcję senatora[1], wybrany w województwie śląskim[3], najpierw NPR, później BBWR i OZN.
W czasie okupacji znajdował się pod ścisłym nadzorem policji niemieckiej, a także był krótko więziony[2]. Po wojnie był zatrudniony jako dyrektor ZUS w Katowicach[1].
Od sierpnia 1946 wiceprezes ZG Stronnictwa Pracy. W 1947 kandydował z listy Stronnictwa Pracy w wyborach do Sejmu Ustawodawczego[4]. Od 1947 kierownik wydziału socjalnego Jaworznicko-Mikołowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego[2].
Zmarł 17 sierpnia 1947 w Katowicach[2]. Pochowano go na Cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach (kwatera CI C-577, rząd 17)[2].

Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości – 19 grudnia 1933[5][1]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2 maja 1923 „za zasługi, położone około przyłączenia Górnego Śląska do Rzeczypospolitej Polskiej”[6][7]
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1933[8]
Upamiętnienie
Od 2015 patron skweru w Katowicach[9][1].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Michał Grajek | Fundacja 100 [online], fundacja100.pl [dostęp 2025-05-12].
- 1 2 3 4 5 6 7 Michał Grajek » Witryna edukacyjna Kancelarii Senatu [online], senat.edu.pl [dostęp 2020-10-31].
- ↑ Tadeusz i Karol Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–1933. Podręcznik zawierający wyniki wyborów w województwach, okręgach i powiatach, podobizny posłów sejmowych i senatorów, statystyki i mapy poglądowe, Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, Poznań 1928, s. 250.
- ↑ Kandydaci SP z Wielkopolski i Śląska, Ilustrowany Kurier Polski, nr 11/1947, 13 stycznia 1947, s. 6
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 292, poz. 318
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 33.
- ↑ Monitor Polski Nr 100 z 2 maja 1923. polona.pl. s. 38. [dostęp 2025-05-12].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”.
- ↑ UCHWAŁA NR XVIII/337/15 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 26 listopada 2015 r. zmieniająca uchwałę w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Skwer Michała Grajka" (pol.) bip.katowice.eu [dostęp 2018-01-01]
Bibliografia
- Henryk Rechowicz, Sejm Śląski 1922–1939, Katowice 1971.
- (red. Jacek Majchrowski), Kto był kim w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1994.
Linki zewnętrzne
- Publikacje M. Grajka w zbiorach Biblioteki Narodowej - wersja cyfrowa na Polona.pl
.jpg)