Michał Janowczyk

Michał Janowczyk

Data i miejsce urodzenia	11 września 1918 Poznań
Data i miejsce śmierci	15 marca 1996 Poznań
Obywatelstwo	Polska
Wzrost	164 cm
Trenowany przez	Witold Majchrzycki
Debiut	1933
Kategoria wagowa	kogucia
Klub	Sokół Poznań, HCP Poznań

Michał Wacław Janowczyk (ur. 11 września 1918 w Poznaniu, zm. 15 marca 1996 tamże) – polski bokser i trener młodzieży. Więzień obozów koncentracyjnych Auschwitz i Buchenwald oraz obozu pracy Ohrdruf.

Urodził się jako najmłodsze z pięciorga dzieci Marii Janowczyk, służącej na Uniwersytecie Poznańskim^[1]. Do momentu wybuchu II wojny światowej 1 września 1939 roku, był uczniem klasy poligraficznej w Miejskiej Szkole Handlowej w Poznaniu^[2].

Od najmłodszych lat przejawiał zamiłowanie do sportu i jako nastolatek dołączył do sekcji pięściarskiej poznańskiego „Sokoła”, gdzie trenował pod okiem Waltera Witolda Majchrzyckiego. Swoją pierwszą oficjalną walkę bokserską stoczył w 1933 roku w ramach wewnętrznych zawodów klubowych^[3]. Dwa lata później uczestniczył w międzynarodowym turnieju Sokoła, po raz pierwszy spotykając się w ringu z Tadeuszem „Teddym” Pietrzykowskim^[4]. W 1935 roku miał na koncie 29 stoczonych walk, z których 23 wygrał, 3 zremisował i tylko 3 przegrał^[5].

W 1936 r. wystartował w międzynarodowych zawodach między reprezentacjami Poznania i Berlina, pokonując w walce niemieckiego zawodnika, Weinholda^[6]. W tym samym roku podczas pięściarskich mistrzostw związku Sokoła, zdobył tytuł mistrzowski w wadze koguciej, nokautując swoich przeciwników zarówno w półfinale, jak i w finale^[7]. Rok później uczestniczył w międzyklubowych zawodach poznańskiego Sokoła, mierząc się z niemiecką reprezentacją Herosa z Erfurtu zarówno w Poznaniu, jak i w Niemczech^[8]. W 1938 roku zdobył brązowy medal na 15-tych finałach indywidualnych mistrzostw pięściarskich w Łodzi, przegrywając walkę o srebro z Antonim Czortkiem. W lipcu 1938 roku, jako posiadacz 68 zwycięstw i remisów, został odznaczony przez PZB brązową odznaką bokserską^[9].

Dwukrotnie reprezentował Polskę na arenie międzynarodowej podczas starć z Łotwą w 1938^[10] roku oraz Szwecją w 1946 roku^[11]. W 1947 roku zdobył srebrny medal na XVIII bokserskich Mistrzostwach Polski.

We wrześniu 1939 roku, jako 21-latek, zaciągnął się na ochotnika do wojska, uczestnicząc w walkach pod Kutnem i Sochaczewem^[2]. Po kapitulacji trafił do niewoli, z której uciekł do Poznania, po czym przedostał się do Warszawy, gdzie w 1940 roku, na skutek ulicznej łapanki, został uwięziony przez Gestapo na Pawiaku i w obozie przejściowym przy ul. Skaryszewskiej pod zarzutem działalności antyhitlerowskiej oraz bycia członkiem Związku Walki Zbrojnej^[12].

Po licznych przesłuchaniach został przetransportowany do Austrii jako robotnik przymusowy do pracy przy budowie dróg, a następnie zatrudniony w parowozowni na Dworcu Zachodnim w Wiedniu^[13]. W lutym 1942 roku, pod niesłusznym zarzutem szerzenia propagandy przeciw III Rzeszy i znieważenia strażnika, trafił do miejscowego aresztu, gdzie po niemal trzymiesięcznych przesłuchaniach został osadzony przez Gestapo w KL Auschwitz jako więzień polityczny numer 54130^[14]. Podczas pobytu w obozie wielokrotnie uczestniczył w walkach bokserskich, pojedynkując się w obozowym ringu z dawnymi kolegami m.in. z Tadeuszem „Teddym” Pietrzykowskim^[15]. 8 września 1942 roku został wyselekcjonowany w czasie kąpieli przez lekarza SS i zakażony tyfusem plamistym. Pobyt na bloku szpitalnym przeżył dzięki zaangażowaniu polskich lekarzy oraz innych więźniów, w tym Pietrzykowskiego^[12].

12 marca 1943 roku, jako więzień numer 10805, trafił do KL Buchenwald, w którym przebywał do kwietnia 1945 roku^[16][17]. W obozie pracował przy budowie linii kolejowej Buchenwald-Weimar, a następnie w Zakładach Zbrojeniowych „Mibau” oraz „Gustloff-Werke”. Po zbombardowaniu fabryki został przeniesiony do podobozu Buchenwald – KL Ohrdruf, otrzymując numer 103821.

Od 1 maja 1943 roku, do 29 kwietnia 1945 roku był członkiem Międzynarodowego Ruchu Oporu w KL Buchenwald i należał do podziemnej Wojskowej Organizacji Antyfaszystowskiego Ruchu Oporu, przygotowującej się do powstania obozowego. Brał czynny udział w działaniach organizacji i zajmował się werbowaniem do niej nowo przybyłych więźniów^[18].

W kwietniu 1945 roku, na skutek ewakuacji obozu w Buchenwaldzie, trafił do transportu kolejowego skierowanego do obozu koncentracyjnego w Dachau. Podczas postoju i przegrupowania więźniów do marszu śmierci uciekł z kolumny do pobliskiej miejscowości Freising, pozostając w ukryciu do czasu wyzwolenia miasta przez wojska alianckie^[2]. Po rocznym pobycie w tamtejszym obozie przejściowym powrócił do Poznania, znajdując zatrudnienie w fabryce H. Cegielski – Poznań S.A. Jego powrót do kraju został odnotowany w 286 numerze „Dziennika Zachodniego” z 17 października 1946 roku^[19].

Od stycznia 1948 roku, aż do emerytury, pracował w Zakładach Graficznych im. M. Kasprzaka w Poznaniu. Po zakończeniu kariery sportowej zaangażował się w pracę trenerską i szkolenie młodzieży w poznańskich klubach bokserskich HCP, KS Warta, AZS Poznań oraz GKS Olimpia Poznań^{[20][21][22][23]}.

Od 1971 roku był zweryfikowanym członkiem ZBoWiD z tytułu więźnia politycznego. Po swojej śmierci w 1996 roku, został pochowany na Cmentarzu Junikowskim w Poznaniu^[24].

• 1938 – Brązowa odznaka PZB^[9]
• 8.10.1960 – Odznaka Jubileuszowa P.O.Z.B.
• 27.06.1965 – Dyplom Uznania PZB
• 16.11.1973 – Honorowa Odznaka m. Poznania
• 22.05.1974 – Medal Zwycięstwa i Wolności